Korxonalarning moliyaviy holatini umumiy baholash

1-jadval.

Korxona faoliyatining umumiy mutlaq ko‘rsatkichlari (mingso‘m)

№		Joriy davr	O‘tgan davr	Dinamika
				(foiz)
1.	Korxonaning mol-mulki qiymati	27868	30550	109,6
	Shu jumladan;
	Asosiy fondlar	15833	17687	111,7
	Aylanma fondlar	12035	12863	106,9
2.	Ishlab chiqarish fondlar	3819	4034	105,6
3.	Yalpi mahsulot	678968	611071	90,0
4.	Sotilgan mahsulot	428441	400431	93,5
5.	Soliq to‘lanmasdan oldingi foyda	10953	10405	95,0

Jadval ma’lumotlarini tahlili quyidagi xulosalarga olib keladi:

- tahlil qilinayotgan korxona respublika korxonalarining yirik jamoalaridan biri bo‘lib, mamlakat iqtisodiyotida katta ahamiyatga ega;

- bozor munosabatlarining og‘irligiga qaramasdan korxonaning moddiy resurslari o‘sib bormoqda;

- lekin korxonada ishlab chiqarilgan, sotilgan mahsulotning hajmi kamaydi, olinadigan foyda qisqardi, Demak, korxonada umuman moliyaviy holat og‘irlashdi;

- tahlil qilinayotgan korxona yirik korxonalardan ekan, uning moliyaviy holati boshqa korxonalarning faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin va shu sababli bu korxonaning moliyaviy holati har tomonlama tahlil etilishi lozim.

Moliyaviy tahlilda umumiy nisbiy ko‘rsatkichlar korxonalar faoliyatining moliyaviy holatini umuman ifodalashga yordam beradi. Umumiy nisbiy ko‘rsatkichlar sifatida quyidagi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi.

1. Korxonalar mol-mulki qiymatining har bir so‘miga nisbatan ishlab chiqarish yalpi mahsulot va yalpi foyda, ya’ni soliqlar to‘lanmasdan oldingi foyda.

2. Korxonalar ishlab chiqarish fondlarining, ya’ni asosiy va aylanma ishlab chiqarish fondlarining har bir so‘miga nisbatan ishlab chiqarilgan yalpi mahsulot va yalpi foyda.

Korxona mol-mulkining asosiy qismini ishlab chiqarish fondlari tashkil etadi va ulardan foydalanish darajasi korxonalarning moliyaviy holatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi.

Yuqorida keltirilgan ko‘rsatkichlar korxonalar mol-mulki, ishlab chiqarish fondlaridan foydalanish samaradorligini ifodalaydi.