Kreativ fikrlash kursining dolzarbligi Kreativ fikrlash ta’riflari va ko‘nikmalari Ong masalasiga psixologik yondoshuv

-rasm. Ijodiy fikrlash komponentlari
Inson ijodining kelib chiqishini tushuntirish uchun ko'plab nazariyalar ilgari surilgan, ulardan eng keng tarqalgani:
1. Ilohiy tomondan yuqtirilgan kreativlik.
2. Omadli vaziyatlardagi kreativlik.
3. "Rejalashtirilgan omad" sifatidagi kreativlik.
4. Qat'iylik sifatidagi kreativlik.
5. "Usul" sifatidagi kreativlik.
Ilohiy tomondan yuqtirilgan kreativlik. Ilohiy kuch ijodkor odamlarni harakatga keltirishi haqida ko'plab dalillar mavjud va ba'zi odamlar tabiiy ravishda iste'dodli ekanligiga shubha yo'q. Ushbu nazariyani Pyotr Ilyich Chaykovskiyning bir taklifi bilan tasvirlash mumkin: "Men hamma narsadan voz kechib, Robbim menga sepgan urug'ni o'zimda yetishtirishga e'tibor qaratishim kerak".
Tashkilot nuqtai nazaridan Ilohiy tomondan yuqtirilgan kreativlik nazariyasining muammosi shundaki, agar ijodiy ilhom chindan ham ba'zi bir yuqori kuchlar ta'sirining natijasi bo'lsa, unda bu jarayonni qandaydir tarzda boshqarish imkonsizdir. Shunga qaramay, kreativlik jarayonining mohiyatini chuqurroq ko'rib chiqsak, ushbu nazariya kreativlik hodisasini to'liq tushuntirib bera olmasligi aniq bo'ladi. Ammo bu nuqtai nazar, shuningdek, kompaniyalar uchun iqtidorli odamlarni yollashga va ularni o'zini-o'zi anglash yo'lida har tomonlama qo'llab-quvvatlashni rag'batlantiradigan darajada foydali bo'lishi mumkin: ularning maqsadlariga erishishda yordam berish, bu albatta kompaniyalarning maqsadlariga to'g'ri keladi.
Omadli vaziyatlardagi kreativlik. Ushbu kreativlik kontseptsiyasini tasdiqlovchi ko'plab dalillar mavjud. Ilohiy ilhom nazariyasida bo'lgani kabi, omad ham boshqarishi va rivojlanishi mumkin bo'lgan resurs sifatida kreativlik ilxomidan doimiy foydalanishni afzal ko'rgan kompaniyalar uchun juda jozibali tushuncha emas. Chunki, u hodimda har doim ham amal qilavermaydi.
"Rejalashtirilgan omad" sifatidagi kreativlik. Atrofda juda ko'p imkoniyatlar mavjud, ammo kam sonli kompaniyalar ularni aniqlash uchun tizim yaratadilar. Rejalashtirilgan omad alternativa va imkoniyatlarni izlashga intilishga asoslangan. Boshqacha qilib aytganda, kutilmagan ijodkorlik, shaxs yoki tashkilot maqsadga muvofiq ravishda imkoniyatlarni izlash va ulardan foydalanishda yuzaga keladi.
Qat'iylik sifatidagi kreativlik. Ushbu nuqtai nazar mehnatsevarlik va ma'lum darajada o'jarlikning mavjudligini anglatadi. Bu esa kreativlikni faqat ilhomlanib she’r yozadigan shoirlarning yashaydigan maydoni sifatidagi qarashlarga zid keladi. Bu yerda Oskar Uayldning: "Tajriba - bu biz xatolarimizga beradigan nom" degan so'zlarini keltirish va uni Gausning so'zlari bilan to'ldirish o'rinli: "Menda uzoq vaqtdan beri yechimlar bor, men ularni topishning yo'lini o'ylab topmadim".
Ko'pgina ilmiy kashfiyotlar olimning bir muammoga berilib ketishi va har bir muvaffaqiyatsizlikni muammo haqida yangi narsalarni o'rganish imkoniyati sifatida ko'rib chiqishga tayyorligi natijasidir. Natijada bu muvaffaqiyatga olib keladi.
Boshqacha qilib aytganda, shunday bo'ladiki, tashkilotda yetarlicha kreati g'oyalar mavjud, ammo bu g'oyalar mualliflariga o'zlarining kashfiyotlarini aytishga va ularni tashkilotga namoyish etishga iroda va intilish yetishmaydi.
"Usul" sifatidagi kreativlik. Har xil aql va xarakterdagi odamlar ijod qilishga teng darajada qodir. Kreativlik insonning boshqa har qanday qobiliyati singari o'zida ham o'rganilishi va rivojlanishi mumkin. Shunchaki ijodkorlar tabiiy ravishda o'zlarining ijodiy salohiyatini oshirmoqchi bo'lgan usullarni, o‘z ijodiy salohiyatini oshirish yo‘nalishlarini maqsadga muvofiq ravishda oshirib borishingi o‘rganishlari zarur.

3.