Kreativ fikrlash
Fikrlashni takomillashtirish (inson ongi va ong ostining
Download 2.58 Mb. Pdf ko'rish
|
Kreativ fikrlash
1.3. Fikrlashni takomillashtirish (inson ongi va ong ostining
shakllanishi) Xo’sh, agar tanqidiy fikrlash juda foydali bo’lsa, uni qanday qilib oshirishimiz mumkin? Shubhasiz, biz hammamiz biron bir darajada tanqidiy fikr yuritishga qodirmiz, aks holda biz juda uzoq yashay olmaymiz. Ammo har doim yaxshilanish uchun imkoniyat bor. Yugurish kabi tabiiy mahoratga ega bo’lsa ham, mutaxassis bilan mashg’ulotlar 14 nafas olish hamda holatimizni yaxshilaydi va hatto yaxshiroq yugurishimizga yordam beradi. Fikrlash – bu barchamiz bajaradigan va oddiy narsa, ammo haqiqat shundaki, hatto oddiy aqlli odamlar ham ba’zan qaysar va xolis bo’lishlari mumkin. Psixologiya tadqiqotlari shuni ko’rsatadiki, odamlar fikr yuritishda juda ko’p xatolarga yo’l qo’yishadi - ular o’zlarining qobiliyatlarini ortiqcha baholaydilar, o’zlarining qarashlarini tasdiqlash uchun dunyoni talqin qiladilar va noto’g’ri joylardan sabablar va omillarni qidiradilar. Tanqidiy fikrlashni o’rganib, biz bunday xatolarga yo’l qo’ymasligimiz mumkin. Biz tanqidiy fikrlashni o’rganish orqali boshqa odamlarga ham yordam bera olamiz. Ba’zan bizda tortishuv noto’g’ri degan fikr paydo bo’ladi, ammo nima uchun ekstremal ekanligini bilmaymiz. Tanqidiy fikrlash bizga nima noto’g’ri ekanligini tushuntirish uchun tushunchalar va so’z boyligini beradi. Bu tushunishni va yanada samarali muhokamalarni rag’batlantiradi. Yaxshi tanqidiy fikrlash bu bilim qobiliyatidir. Umuman olganda, mahoratni rivojlantirish uchun uchta shart – nazariyani o’rganish, qasddan amaliyot va to’g’ri munosabatni qabul qilish kerak. Nazariya deganda biz mahoratga ega bo’lishimiz uchun bilishimiz kerak bo’lgan qoidalar va faktlarni nazarda tutamiz. Masalan, o’yin qoidalarini bilmasdan yaxshi basketbolchi bo’la olmaydi, ya’ni basketbolda tepishga yo’l qo’yilmasligini bilib turib nafaqat yaxshi o’ynab bo’lmaydi, balki umuman o’ynashni iloji yo’q. Xuddi shunday, tanqidiy fikrlash ma’lum bir mantiqni bilishni talab qiladi. Biroq, nazariyani bilish uni qo’llashga qodir emas. Siz velosipedda yurganingizda velosipedni muvozanatlashingiz kerakligini nazariy jihatdan bilishingiz mumkin, ammo bu siz uni amalga oshirishingiz mumkin degani emas. Bu yerda amaliyot paydo bo’ladi, 15 chunki u sizning nazariy bilimlaringizni haqiqiy qobiliyatga aylantiradi. Biroq, sizning munosabatingiz sizning amaliyotingiz samarali va barqaror bo’ladimi yoki bo’lmaydimi katta farq qiladi. Agar siz pianino chalishni yomon ko’rsangiz, mashq qilishga majburlash uzoq muddatda samarasiz bo’ladi. Download 2.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling