Kristall va amorf jismlar. Polimerlar

QATTIQ JISMLARNING MEXANIK XOSSALARI

Jism nuqtalari vaziyatlarining o`zaro bir biriga nisbatan o`zgarishi tufayli uning o`lchamlari va shaklining o`zgarishi deformatsiya deyladi.Deformatsiya tashqi tasirlar (mexanik,elektr, magnit yoki jism harorati o`zgarishi tufayli yuz beradi.

Agar kuch tasiri to`xtagandan so`ng qattiq jismda qoldiq deformatsiya qolmasa bu elastik deformatsiya deyiladi. Agar tashqi kuchlar tasiri to`xtagandan so`ng ham deformatsiya saqlansa bunday deformatsiya plastik deformatsiya deyiladi. Jismda qisman deformatsiya saqlangan bo`lsa oraliq holat elastik plastik deformatsiya deyiladi.

Juda kichik elastik deformatsiyalar Guk qonuniga bo`ysunadi, bu qonuna binoan kuchlanish deformatsiyaga proporsionaldir. Uning ifodasi quydagicha ifodalanadi:

va t=Gy

 

Bu yerda E- Yung moduli G-siljish moduli

Kristall monomerlar bilan polimer materiallar elastik xossalari orasida juda katta va prinspial farq bor masalan: po`lat mustahkamlik chegarasida 0,3%ga cho`zilgandayoq uziladi, yumshoq rezinalarni esa 300%ga cho`zish mumkin.. Bunday farq tomonidan yuqori molekulyar bog`lanishlar elastikligi mexanizmi bilan bog`liq

Ayrim materiallarning mexanik xossalari to`g`risidagi malumotlarni keltiramiz: