Kuchli elektrolitlar nazariyasi

Elektrolitik dissotsilanish nazariyasi

Elektrolitlar suvdagi eritmalarining o‘ziga xos xususiyatlarini tushuntirish uchun shved olimi S. Arrenius 1887- yilda elektrolitik dissotsilanish nazariyasini taklif etdi.Keyinchalik bu nazariyani atomlarning tuzilishi va kimyoviy bog’lanish haqidagi ta’limot asosida ko‘pgina olimlar rivojlantirdilar. Bu nazariyaning hozirgi mazmunini quyidagi uchta qoidadan iborat, deyish mumkin:

Elektrolitlar suvda eriganda musbat va manfiy ionlarga ajraladi (dissotsilanadi).

• Elektrolitlar suvda eriganda musbat va manfiy ionlarga ajraladi (dissotsilanadi).
• . Elektr toki ta’sirida ionlar bir yo‘naIishda harakatlanadi:musbat zaryadlangan ionlar katodga, manfiy zaryadlanganlari —anodga tomon harakatlanadi. Shu sababli musbat zaryadlangan ionlar kationlar, manfiy zaryadlanganlari — anionlar deyiladi.
• Ionlarning bir yo’nalishda harakat qilishiga sabab ularning
qarama-qarshi elektrodlar tomonidan tortilishidir.

Elektrolit konsentratsiyasini o‘zgartiruvchi va elektrodlarning qutblanishini keltirib chiqaruvchi elektroliz jarayonining oldini olish maqsadida tovush chastotasiga ega bo‘lgan generator yordamida yuqori chastotali tok ishlatiladi. O‘zgaruvchan tok zanjirida aktiv qarshilik (omik qarshilik) R dan tashqari reaktiv qarshilik RCL ham mavjud, u o‘z navbatida sig‘im (c) va induktiv (L) qarshiliklardan iborat. Zanjirning to‘la qarshiligi impedans deyiladi. Ushbu holda muvozanat qarshiliklarning nisbati (1) bilan emas, balki impedanslarning nisbati bilan belgilanadi. Reaktiv qarshilikni maksimal kamaytirish uchun ulash simlarini qisqa olish, kontaktlarni yaxshilab tozalash va payvandlash, ko‘prik zanjirlarini ekranlash va ekranni erga ulash kerak. Ammo ushbu tadbirlar elektr yacheykasining sig‘im qarshiligini batamom yo‘qota olmaydi, lekin sig‘im qarshiligi aktiv (omik) qarshilikka nisbatan juda kichik bo‘lganligi sababli, hisoblashlarda (3) tenglamadan foydalaniladi. Sig‘im qarshiligini batamom yo‘qotish mumkin bo‘lmagani uchun ossillograf ekranidagi sinusoidning minimal amplitudasiga javob beruvchi tok kuchining eng kichik qiymatini beruvchi C konstantning holati topiladi.