3.Elektr maydon superpozitsiya prinsipi
Fazoning biror nuqtasidagi zaryadlar hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligini topish uchun, shu nuqtadagi har bir zaryad hosil qilgan maydon kuchlanganliklari geometrik qo’shiladi. Bu usul maydonlar superpozisiya prinsipi deyiladi
4.Zaryadninh saqlanish qonuni Zaryadning saqlanish qonuni Zaryadning {\displaystyle \rho } zichligi aniqlangan nuqtadagi tezligini {\displaystyle {\textbf {u}}} bilan belgilaylik. Tezlik yo`nalishiga perpendikulyar qo`yilgan birlik yuzachadan bir sekundda o`tgan zaryad, ya'ni elektr oqimi {\displaystyle |\rho {\textbf {u}}|} ga teng bo`ladi. Bu yerda {\displaystyle \rho {\textbf {u}}} vektor tok zichligi deyiladi yoki elektr oqimi zichligi deyiladi. Tok zichligi vektorini {\displaystyle {\textbf {j}}} orqali belgilaylik j=pu
Ko`ramizki, tok zichligi vektorining yo`nalishi musbat zaryad harakatining yo`nalishi bilan bir xil. Demak, tok zichligi ham nuqta va vaqt funksiyasi bo`ladi. Biror bir sirt orqali vaqt birligida o`tgan zaryad shu sirt orqali o`tgan tok deyiladi. Tok goho tok kuchi deb ham yuritiladi
5.Elektr maydon potensiali
maydon potensiali esa, sinovchi qo zaryadning elektrostatik maydon ixtiyoriy nuqtasidagi potensial energiyasi ye ning shu zaryad miqdoriga nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalikka aytiladi
Potensial son jihatidan birlik musbat zaryadning maydondagi muayyan nuqtadagi potensial energiyasiga tengdir. Zaryadlar sistemasi hosil qilgan maydon potensiali sistema tarkibiga kirgan har bir zaryadning alohida hosil kilgan maydon potensiallari algebraik yig’indisiga tengdir
6.Elektr maydon potensial energiyasi
ifodani chuqurroq tahlil qilib ko‘ramiz. Agar qo‘zg‘almas nuqtaviy q0 - zaryadning maydonida q – zaryad 1(r1) - nuqtadan2(r2) - nuqtaga ko‘chirilsa,uning energiyasi o‘zgarib boradi. Bu ish elektrostatik potentsial maydonda bajarilgani uchun q - zaryadning potentsial energiyasi o‘zgaradi: Zaryadlarning ishorasiga qarab, ular orasidagi o‘zaro ta’sir kuchi tortishish va itarish kuchlaridan iborat bo‘ladi. Ammo zaryadlar orasidagi – radius-vektor ortishi bilan, o‘zaro ta’sir kuchi ko‘rinishiga qaramasdan, potentsial energiya kamayib boradi (3 - rasm). Demak, potentsial maydonda bajarilgan ish q - zaryadning potentsial energiyasining kamayishi hisobiga bajariladi
Do'stlaringiz bilan baham: |