Кумир йукотилиши конларни казиб чикариш боскичлари


Download 22.53 Kb.
bet1/3
Sana26.03.2023
Hajmi22.53 Kb.
#1296155
  1   2   3
Bog'liq
Шахта майдони захиралари




Шахта майдони захиралари, кумир йукотилиши ва конларни казиб чикариш боскичлари
Reja:

  1. Шахта майдони захиралари

  2. кумир йукотилиши

  3. конларни казиб чикариш боскичлари

Фойдаланилган адабиётлар

Шахта майдони худудида маълум микдорда фойдали казилма захиралари жойлашган булиб, улар геологик баланс, балансдан ташкари ва саноат захиралари куринишларига ажратилади.


Геологик захира - шахта майдони худудида жойлашган фойдали казилманинг умумий микдори (захираси).
Баланс захира - замонавий техника ва технология ёрдамида казиб олиниши мумкин булиб, казиб олинган (фойдали казилмани саноат микёсида ишлатилганда икгасодий самара берадиган геологик захиранинг кисми.
Балансдан ташкари захира - замонавий техника ва технология асосида кдзиб олиниши мумкин булмаган ёки казиб олинган такдирда саноат микёсида ишлатилганда иктисодий самара бермайдиган геологик захиранинг кисми. Бирок илмий-техника ривожланиши натижасида, кейинчалик бшшнсдан ташкари захира баланс захдрага айланиши мумкин.
Саноат захира - конни казиб олиш технологияси буйича белшлаб куйилган (рухсат этилган) фойдали казилма йукотилиши микдорини баланс захирадан айиргандан колган баланс захиранинг кисми.
Шахта майдонини казиб олищца баланс захдранинг хаммаси ер юзига чикариб берилмайди, унинг бир кисми ер остида колиб кетади. Фойдали казилма баланс захирасининг ер остида колиб кетадиган кисми фойдали казилманинг йукотилиши дейилади. Йукотилиш микдори фоизларда ёки йукотилиш коэффициента куринишида бахоланади.
Йукотилиш коэффициента йукотилган фойдали казилма микдорини баланс захирага нисбати орхали аникданади.
Фойдали казилма йукотилиши уч гурухца ажратилади.
1. Мухофаза ва тусик, целикларида йухотиладиган умумшахта йухотилиши.
Мухофаза целиклари кон ишларининг ер юзига жойлашган сунъий ва табиий объектларга ёки кон лахимларига курсатадиган салбий таъсирлардан мухофаза килишни таъминлайди. Тусик, целиклари эса шахта майдонидаги сакданиши лозим булган кон лахимларига ер юзидаги ёки ер ости сувларини, шунингдек, газ ёки лойхаларни хазиб олинган бушлих ва тугатилган кон лахимлари оркали ёриб киришидан сакдайди.
2. Кондаги геологик бузилишлар ва гидрогеологик шароитлар билан боглих булган йухотилишлар.
3. Эксплуатацион йухотилишлар. Улар куйидагилардан ташкил топади: майдон буйича йухотилиш (тайёрлов лахимлари мухофаза целикларнинг хазиб олинмайдиган кисми, казиш бушлищца ва к,азиш участкалари чегараларида йукотиладиган фойдали казилма); хатлам халинлиги буйича (хазиш ва тайёрлов лахимлари шифти, асоси ёки хатламни табакаларга булиб хазиб олишда улар орасида ходцириладиган кумир); кон ишларини нотугри олиб бориш натижасидаги йухотилишлар (лахимларнинг упирилиши ёки сув билан тулиб холиши натижасида ходцириладиган целиклар); шахта майдони алохида хисмларини бир биридан ажратиш махсадида ходцириладиган енганга харши целиклар; нортлатиш ишлари, ташиш жараёнлари ва шу каби ишларда содир буладиган йухотилишлар.
Фоизларда улчанадиган йухотилиш микдори хуйидаги ифода орхали аникданади
Кв =100(1-—).
Бунда z-шахта майдонининг саноат захираси, т.;
z6 -шахта майдонининг баланс захираси, т.;
Кондан хазиб олинадиган фойдали хазилма микдори
ажратиб олиш (казиб чикдриш) коэффициенти С оркдли бахрланади. Бу коэффициент кон-геологик шароитлар, кдтламнинг калинлиги, огиш бурчаги, фойдали казилманинг каДр-киймати, казиш чукурлиги, кон ишлари технологияси каби омилларга боглик булиб, унинг кдймати турлича булади ва шахталарнинг лойих,алашца унинг кдймати куйидаги ифода буйича аникданади

Download 22.53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling