Kurs ishi fan: Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik-psixologiya mavzu: O`smirlik davrida ijtimoiy intellekt va tolerantlikni o‘zaro ta’siri bajardi: Turaboyeva Xolisxon Tekshirdi: mundarija

1.1. O`smirlik davri haqida tushuncha
O`smirni ish o`qish hamda sport mashg`ulotlari paytida to`g`ri va chuqur nafas olishga o`rgatish zarurdir.Bu narsa shuning uchun ham muhimdirki,bo`yning tеz o`sishi organizmda modda almashishining jadallashishi bilan o`smir ko`p miqdorda kislorodga muhtoj bo`ladi.Bu yoshda o`smirning toza havoda bo`lishi ayniqsa muhimdir.O`smirlimk yoshida yurak ikki baravardan ko`proq o`sadi,gavda esabir yarim barobar o`sadi.Artеriyalari diamеtrining o`sishi yurakning o`sishidan orqada qoladi.Qon tomirining yo`li yurak hajmiga nisbatan kamayadi va bu nеrv qalqonsimon bеzlari faoliyatining kuchli darajada tеzlashuvi bilan birgalikda qon bosimining ortishiga va yurak faoliyatining kuchayishiga olib kеladi.
Qon tomirlarining sitеmasidagi o`zgarishlari natijasidagi ba’zan bosh miyaga boradigavn qon еtarli bo`lmay qolishi mumkin bu esa bosh miya ish qobiliyatining susayiga tеz toliqishiga va bosh aylanishiga olib kеladi.Ba’zan o`smir tashqi ko`rinishining o`zgarib turishini kuzatish mumkin.O`smirning qo`l va lablari ko`karib kеtadi ba’zan esa uning yuzi qizarib kеtadi yoki bo`zaradi.O`smirning yuragini haddan tashqari ko`p nagruzka va toliqishlardan saqlash kеrak.

Bu davr yangi bosqichga ya’ni o`spirinlikka tayyorgarlikdir.

O'smirlik inqirozi barcha yoshdagi inqirozlarga nisbatan eng uzundir.
O'smirlik yoshi balog'at va psixologik o'sib borayotgan bolani qiyin davr. O'z-o'zini anglashda muhim o'zgarishlar ro'y berdi: balog'at ballug'i, kattalar odamining hissi paydo bo'ladi. Agar bo'lmasangiz, ishtiyoqli istak bor, lekin hech bo'lmaganda kattalar deb hisoblanayotganday tuyuladi. Ularning yangi huquqlarini himoya qilib, o'smir umrining ko'plab sohalarini ota-ona nazoratidan himoya qiladi va ko'pincha ular bilan mojarolarga boradi. Shuningdek, o'spirin tengdoshlar bilan muomala qilishga ulug'dir. Ushbu davrda ushbu davrda etakchi faoliyat yaqinlashadi - shaxsiy aloqa. Norasmiy guruhlarda o'smir do'stlik va ittifoq paydo bo'ldi. Yorqin, lekin odatda bir-biringizni sevimli mashg'ulotlarini almashtirish.
O'smirning asosiy faoliyati - bu bola nafaqat bilim olish uchun ko'nikma va texnikani usta va texnikalar usta ustalar, balki ijtimoiy munosabatlar ko'nikmalarini o'zlashtirish, shuningdek, ijtimoiy munosabatlar ko'nikmalarini o'zlashtirish.
Maktab ontogenez quyidagi yosh davrlarini qamrab oladi: o'rta maktab yoshi - 7-10 yil; Yosh o'smirlar - 11-13 yoshda; Katta o'spirin - 14-15 yil; Yoshlar yoshi - 16-18 yosh. Rivojlanish davrlarining har biri o'ziga xos xususiyatlari bilan ajralib turadi.
Maktab ontogenezning eng qiyin davrlaridan biri bu o'spirin davri bo'lib, ular o'tish deb ataladigan o'smir davri bo'lib, u bolaligidan etuklikka etuklikka o'tishi bilan ajralib turadi.
O'smirlik davri - bu tananing jadal balandligi yuzaga kelganida, tanani tez va notekis o'sishi va rivojlanishi davri yaxshilanmoqda, mushaklar apparati yaxshilanmoqda, skelet jarayoni daromad. Nomuvofiqlik, yurak va qon tomirlarining rivojlanishi, shuningdek ichki sekretik bezlarning rivojlanishi, ko'pincha qon bosimining pasayishi, qon bosimining o'sishi, qon bosimining kuchayishi, o'smirlardagi yurak bosimining kuchayishi, o'smirlardagi yurak bosimi kuchayadi, Jurriylik, tez charchoq, bosh aylanishi, bosh aylanishi va yurak urishi mumkin bo'lgan hayajonlanishni kuchaytirish. O'smirning asab tizimi har doim ham kuchli yoki uzoq muddatli o'tkir stimulyatsiyani bartaraf etolmaydi va ularning ta'siri ostida ko'pincha tormoz yoki kuchli hayajonga kiradi.
O'smirlik davrida jismoniy rivojlanishning markaziy omili - bu ishlarga jiddiy ta'sir ko'rsatadigan balog'at ichki organlar.
Jinsiy jozibalar mavjud (ko'pincha ongsiz) va yangi tajribalar, diqqatga sazovor joylar va fikrlar.
O'smirlikdagi jismoniy rivojlanish xususiyatlari, ayniqsa, rejim, dam olish, uyqu va ovqatlanish, jismoniy tarbiya va sport turlari muhim rolini aniqlaydi.
Aqliy rivojlanishning o'ziga xos xususiyati shundaki, bu ilg'or va shu bilan birga maktab davomida eng zo'rlik bilan ziddiyatli xususiyatga ega. Bu vaqtda psixofiziologik funktsional rivojlanish ruhiy evolyutsiyaning asosiy yo'nalishlaridan biridir.
O'smirlar ilmiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirmoqdalar, chunki ular o'tmish, hozirgi va kelajak haqidagi farazlar, taxminlar, taxminlar haqida bahslashishadi. Yigitlar umumiy nazariyalar, formulalar va hokazolarda paydo bo'ladi. Tizimga nisbatan sezilarli xususiyatga, yoshga bog'liq xususiyatga aylanadi. Siyosat, falsafa, baxt va sevgi formulasi nazariyalari yaratilgan. Rasmiy operatsion tafakkur bilan bog'liq yosh ruhiy ruhiyatning o'ziga xos xususiyati - bu fursat va haqiqat toifalari o'rtasidagi munosabatlarning o'zgarishi. O'rganish mantiqiy fikrlash Intellektual tajriba, formulalar va boshqalarga nisbatan intellektual tajribaga, shuning uchun butun dunyoni umumbashariy egochi ifoda qiladi: butun dunyoni universal nazariyalarga, ya'ni piagetga ko'ra, o'zini tutadi Dunyo haqiqat tizimiga emas, balki tizimlarga bo'ysunishi kerak edi.
O'smirning inqirozi rivojlanayotgan neoplazmalar bilan bog'liq, ular orasida markaziy joy "balog'at tuyg'usi" va o'z-o'zini anglashning yangi darajasining paydo bo'lishi.
10-15 yoshli bolaning o'ziga xos xususiyati o'z huquqlari va imkoniyatlarini kattalar tan olishiga erishish uchun jamiyatda o'zini tasdiqlash istagida namoyon bo'ladi. Bolalar uchun birinchi bosqichda etukligini tan olish istagi. Bundan tashqari, yosh o'spirinlarning bir qismi, ular kattalar kabi bo'lish huquqini ma'qullash uchun (masalan, iloji boricha kiyinishim mumkin). Boshqa bolalarda, balog'atga etmaganlar uchun turli xil ishlarda turli xil ishlarda qatnashish istagi bilan yangi imkoniyatlarini tan olish uchun kuchli imkoniyatlar paydo bo'ldi.
Ularning oshgan imkoniyatlarini qayta baholash o'smirlar istiqboli va mustaqillik va mustaqillikka, og'riqli mag'rur va sintlarga nisbatan aniqlanadi. Kattalar bilan bog'liq bo'lgan tanqidiylik, o'z qadr-qimmatini atrofdagi urinishlarga bo'lgan urinishlarga o'tkir munosabat, ularning huquqiy imkoniyatlari o'smirlik davrida tez-tez ziddiyatlarning sababidir.
Tengdoshlar bilan muloqot qilish uchun ko'pincha ular tomonidan rad etilganidan qo'rqishadi. O'smirning hissiy farovonligi tobora ko'proq va ko'proq jamoadagi ish joyiga bog'liq emas, asosan, o'rtoqlarning munosabati va baholari bilan aniqlanadi. Guruhlar mavjud bo'lib, ular guruhlarni, "birodarlik", etakchiga nisbatan mazali ergashishga tayyorligini keltirib chiqaradi.
O'lchovlar, g'oyalar, ishonchlar, o'spirinlar o'zlarining xatti-harakatlarida boshqarilishini boshlaydigan printsiplar juda shakllantiriladi. Ko'pincha ular kattalar talablariga mos kelmaydigan o'zlarining talablari va me'yorlari tizimiga ega.
Bittasi eng muhim fikrlar O'smirning shaxsiyatini shakllantirishda o'zini o'zi anglash, o'z-o'zini hurmat qilish (CO) rivojidir; O'smirlar o'z shaxsiyatining fazilatlariga, o'zlarini boshqalar bilan taqqoslash, his-tuyg'ulari va tajribalari bilan kurashish, o'z his-tuyg'ulari va tajribalari bilan taqqoslash zarurligini o'zlariga qiziqish bilan qarashadi.
O'z-o'zini baholash boshqa odamlarning hisob-kitoblari ta'siri ostida shakllanadi, ularni boshqalar bilan taqqoslash, uning shakllanishida eng muhim rol o'ynaydi.
O'tmish tanqidiy davri "o'z taqdirini o'zi belgilash" atamasi tomonidan belgilanishi mumkin bo'lgan maxsus shaxsiy ta'limning paydo bo'lishi bilan yakunlanadi, bu o'zini jamiyat a'zosi sifatida xabardorligi va hayotda tayinlanishi bilan ajralib turadi.
2. 2. Inqiroz holatidan chiqish usullari.
Yuqorida aytib o'tilganlar tufayli o'smirlar tushuniladi va qabul qilinadigan ma'lum bir guruhga tegishli bo'lishi kerak. Ehtimol, bu hovlida o'z-o'zidan, musiqa maktabida, musiqa maktabida, musiqa maktabida, shuningdek, jamiyatdan himoya qilish uchun o'z-o'zini anglash va himoya qilish uchun, shuningdek, o'smirlar - subkulturaning ma'lum bir birligidan iborat bo'lgan ma'lumot guruhi bo'lishi mumkin. Ba'zi holatlarda o'spirinning o'zi amalga oshira olmaydigan hollarda, u o'z joniga qasd qilishga olib keladigan depressiya holatida sug'oriladi. Buni ushbu bobda ko'rib chiqaylik.
1. SUBULULUT - dunyoqarash va qadriyatlarga zid bo'lmagan manfaatlardagi odamlar uyushmalari an'anaviy madaniyatva uni to'ldiradi. Va yoshlar suvkulturalari bundan mustasno emas. SUBRALKENTLAR KERAK, chunki ularga kerak bo'lgani uchun: ular o'zlarini ijodiy izhor etish, hayotdagi joylarini topish, do'stlarini topish, do'stlarini topish, do'stlarini topish, hayotdagi joylarini topishlari, do'stlarini topish, hayotdagi o'rnini topishlari, do'stlarini topish, hayotdagi joylarini topishlari, do'stlarini topishlari uchun o'zlarining yashash joylarini aniq bilishadi. Subkulture ijtimoiy organizmning bir qismidir. Majoziy ma'noda u qo'lda ko'rinadi. Agar u kesilgan bo'lsa - odam yashashi mumkin, ammo o'chirib qo'yiladi.
O'smirlar subkulti - bu haqiqatan ham harakat tizimi har xil turlarSiz tashqi hayotni ham, ichki a'zoni tashkil qilishga imkon beradigan (psixologik makoningizni tashkil qiling). Aynan shu yoshida, bunday bir nechta o'rganilgan hodisa o'z o'spirinlari tilida gullab-yashnagan. Ko'p mamlakatlarda belgilangan hodisa (1-ilova).
Eng keng tarqalgan zamonaviy yoshlar saqlanishini ko'rib chiqing:
1) Pank - bu punk - tog 'jinsiga qarama-qarshi bo'lgan. Pank tomonidan berilgan vayronagarchilikning pasaymaganligi, hippalar ideallari supurildi. Pank madaniyati raqs, adabiyot, vizual san'at va kinoteatrda aks ettirilgan. Punk gotika va psixobileti kabi boshqa subulmalar bilan yaqin aloqada bo'ladi. Punk uslubi - soch turmagi, teri ko'ylagi, yuzdagi sirg'alar va quloqlarga olib keladi. Ba'zida paketlar roker pidjaklari, tor jinsi karnay kiyadi, namunadan, namunaning poyabzallari va nostandart tasvirlarga ega futbolkalar bilan tugaydi. Pankning sochlari Isurslar yoki boshqa shakllar shaklida yoki Lycco-da soqol olingan (2-ilova).
2) Metallistlar eng yirik "norasmiy" subkulturalaridan biridir. Ilgari og'ir musiqa ba'zi musiqa ixlosmandlarini, keyin ziyofatning elit o'yin-kulgilarini va hatto gopniklarning kichik ishtiyoqlarini hayajonga solmoqda. Endi og'ir musiqa ko'pchilikni tinglamoqda. Bugungi kunda bu juda boy musiqiy qatlam, bir nechta tarkibiy qismlar o'zlari orasida hech narsa yo'q, "haddan tashqari yuklangan" tovushdan tashqari. Bugun "jiddiylik" moda, teng, jadal oqim, u ilgari sodir bo'lganidek, hech qanday g'alayon yo'q. Og'ir metall tosh, yuqori tezlikdagi metall tog 'jinslari, qora metall tosh, ularning barchasi metallerlar. Zamonaviy metallarelkorlik ularning zavqida yashashni yaxshi ko'radi. Ularning fikriga ko'ra, ular boshqa odamlarga majbur emaslar, ular spirtli ichimliklarni iste'mol qilishlari mumkin va u erda alkogol ichimliklar ichishlari mumkin (3-ilova).
3) Harakatlar ommaviy ongi, multiv va baxtsizlikning noroziligi sifatida o'z harakatlarini anglaydilar. Gothic Musiqa turli xil uslublarni birlashtiradi. Trend qayg'uli, mistik va hatto qayg'uli naqshlar paydo bo'ladi.
U o'z va taniqli uslubga ega bo'lishga tayyor. Ularning suratlari infartlar, qora gullar bilan ajralib turadi, ba'zida erotikizm bilan birgalikda. Bu pirsing sodir bo'ladi. Kumush bezaklari va turli xil ramzlar - Anki, xochlar, Pentagram va boshqalar. Kumush - Oyning rangi. Soch turlari, shuningdek, tasvirda muhim rol o'ynaydi: katta to'plamda yoki jelda to'plangan tekis sochlar va ba'zan rag'batlantiradi. Odatda sochlar qora rangga bo'yalgan, ammo qizil, binafsha, oq ranglar. Ushbu subkulturaning asosiy belgilaridan birini bo'yanish: yuzidagi oq kukunning zich qatlami, qora qovoq va lablar.
1.2. O`smirlarning anatomik fiziologik xususiyatlari
Ushbu subkulturaning xususiyatlari zo'ravonliksiz, passiv va bag'rikenglikni o'z ichiga oladi. Pankov va Hippiedan farqli o'laroq, kolonnalar ijtimoiy faoliyatga chaqirmaydi, siyosatda kuchlar yoki bloklarni qo'llab-quvvatlamang va hech qanday siyosiy shiorlarni yaratmang (4-ilova).
4) Rap - musiqiy uslublarga asoslangan ko'plab subkulyal shakllar oralig'ida Rossiyada keng assortiment. Amerikaning Negriya bloklarida o'smirlar ko'chasidagi o'spirinlar hayotidagi harakatlarini "o'qish", ularning harakati "o'qish", ularning harakatlari "o'qish". Ushbu uslub o'z-o'zidan maqsadli, yaqinda, yaqinroq - xip-hop madaniyati - xip-xop madaniyati nomli ma'murlik polistalistik ta'limning ajralmas qismini o'z ichiga oladi. Rapdan tashqari ustuvorliklar: grafiti maxsus devor qog'ozi, tanaffusli raqs va raqs, raqs, raqs, ekstremal sport, Streetball va D.R. Ushbu subkultura juda demokratik, "ko'cha yoshlari" bilan aloqani yo'qotmaydi. Katta shaharlarda, ko'plab yoshlar esa rap bilan bog'liq. Rap muxlislar "keng shimlardagi tik bolalar" ga tegishli. Bunday kiyimlar biznes bozorlarida sotiladi - arzon. Ammo, ba'zi yoshlar ongli ravishda gip-hop madaniyatiga yo'naltirilgan. Tashqi ko'rinishi: keng, bir nechta o'lchamlar ko'proq kiyimdir. Tez-tez sport. Sport - basketbol. Sirg'alar va nishonlar bezaklari. Sochlari qisqa. Ko'plab rapperlar alkogol ichimliklar, hatto pivo, hatto pivo, garchi afzal qilingan kuchli dorilar. Raperlar nafaqat "rap" ni tinglaydiganlar, balki RAP yozadiganlar ham. Asosan Rapperlar tajovuzkor emas, aksincha "gangsta" (5-ilova) tomonidan chiqarilganlarga qo'shimcha ravishda.
5) emo - "hissiy" so'zidan kelib chiqqan. Emo vakillari o'zlarining uslublari va mafkurasi bilan tanilgan, bu tegishli musiqada aniq belgilangan. Dastlab, subkultura punk musiqasida, ko'pincha shaxsiy xarakterli va katta hissiy komponent bilan. Emo musiqasi samimiylik, tegishli, subkulturaga asoslangan. Emo - bu ruhning holati, balki ular boshqa shaharlar orasida ajralib turishi uchun o'zgacha uslubiga ega. Kiyim emo, bu qora va pushti diapazonda, sizning qo'lingizda turli xil bandajlar, temir plapektlari, temir plakalari, turli xil emo piktogrammalari bilan belkula. Emo-bo'yanish - bu qora qalam bilan ko'z qovog'idir. Soch turmagi emo - portlashlar bir ko'z, qora yoki qorong'i kashtan sochlarini qoplaydi. Bularning barchasi individuallikni tanlashda erkinlik beradi. Emo bo'lish qayg'u va she'rlar yozishni anglatadi. She'rda biz sarosima, depressiya, yolg'izlik, xohish, izolyatsiya hissi kabi his-tuyg'ular haqida gapiramiz (6-ilova).
2. Eng keng tarqalgan ruhiy kasallik Mubolag'asiz, siz depressiyani chaqirishingiz mumkin. O'smirlar va yoshlardagi tushkunliklari psixiatrlarning nuqtai nazariga, ularning atripikasi tufayli, mojarolar, qo'pollik, tajovuzkorlik, jo'nash shaklida xulq-atvorning buzilishlarini yashirish ehtimoli kamroq, O'g'irlik, psixoaktiv moddalarni (sirtmagan), erta tasodifiy jinsiy hayotdan foydalanish.
O'smirlik davrida psixo kabi namoyonlar ko'pincha depressiyada ifodalanadi: mojarolar, qariyb xulq-atvorga nisbatan qo'pollik, qarindoshlar, alkogolni suiiste'mol qilish. Hatto "depressiya" degan tushuncha noaniq talqinga ega. Bu kayfiyatning o'ziga xos xususiyati, sindromning ismi va alohida ruhiy kasallik sifatida tushuniladi.
O'smirlik davri asosan psixogen tushkunlik bilan tavsiflanadi (ya'ni psixologik sabablarga ko'ra yaratilgan). O'smirlar depressi: ilmiy ijod bilan bog'liq muammolar, tengdoshlar va undan katta va boshqalarga aloqaning muammolari.
O'smirlardagi depressiv holatlar murakkab tuzilishga ega. Bu, o'z nomuvofiqligi, maktabda o'quv dasturini samarali singdirish va tengdosh jamoasiga moslashish uchun shakllantirilgan haqiqiy noroziliklar orqali amalga oshirilgan haqiqiy depressiv alomatlarning kombinatsiyasi bilan bog'liq.
3. O'z joniga qasd qilish - bu odamning o'ziga xos muammosiga javoban. O'z jonli xatti-harakatlarining mavzusi juda jiddiydir va odamlarni hayotdan ixtiyoriy ravishda tark etishga majbur qilish, haqiqiy sabablar haqida o'ylashni talab qiladi.
O'z joniga qasd qilish o'smirlik davrida o'lim sabablari orasida uchinchi o'rinni egallaydi. Bu o'z joniga qasd qilishga urinishlarga olib keladigan ijtimoiy va psixologik muammolarning mavjudligi (bolalar uchun zo'ravonlik, tajovuz va shafqatsizlik, yolg'izlik hissi).
Ko'pincha, o'z joniga qasd qilish, spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilgan qarindoshlari yoki tanishlari, ular giperaktivlik va boshqa xulq-atvor kasalliklari, depressiya, xavotirli holatlar bilan ajralib turadi. Taxminan tajriba, qonun bilan to'qnashuv, nopoklik, homiladorlik yoki homiladorlik, gipokondriya, ijtimoiy izolyatsiyadan qo'rqish o'tkir tajribalarga kiradi. Qizlar o'zlariga talablarning ortib borayotgani va ularning yutuqlari (o'rta qobiliyatlari bilan) yoki hayotdagi o'zgarishlar uchun qo'shimcha sabablarga ega. O'z joniga qasd qilish paytida, jabrlanuvchi ko'pincha alkogol yoki giyohvand moddalar ta'siri ostida.
4. Ushbu davrda o'qish, sport, ijod - bu davrda o'spirinni o'spirin qoldirishi mumkin. Qoida tariqasida, har qanday muvaffaqiyatlar ota-onalar yoki o'qituvchilar tomonidan, uning fikri dunyoning aksariyatlarining aksariyatlarining aksariyatlarining aksariyatlarining aksariyati qadrlanadi va o'spirin uchun juda muhimdir.
Sport yoki maktabda etarli harakatlarni qo'llang, o'spirin uning nuqtai nazarini va o'zini o'zi baholashni to'g'ri qurish. Maqsadlarni o'rnating va tushiga boradi, uning kuchiga ishonishni boshlaydi. Masalan, jismoniy kuchlanish o'spirinni tinchlantiradi va tinchlantiradi. Ijodkorlik o'spirinning ichki hayotini boyitadi, uni har tomonlama rivojlantiradi, u bilan uyg'unlikni anglatadi. Yangi bilimlarni o'rganish va olish quvonch keltirishi mumkin, baholashda yordam beradi.
3. Inqiroz davlatlarida yordamchilar.
3.1. Do'stlar.
O'smirlik davrida tengdoshlar bilan hissiy jihatdan muloqot qiling. Aloqa ko'plab o'spirinlarning hayoti va mashg'ulotlariga va mashg'ulotlarga va ota-onalar bilan munosabatlarga mos keladigan o'spirinlarning butun umrini qamrab oladi.
Do'stona munosabatlar bilan eng ma'lumotli va chuqur aloqa mumkin. O'smirlik do'stlik murakkab, ko'pincha qarama-qarshi hodisadir. O'smir yaqin, sadoqatli do'st va qizg'in do'stona do'stlarga ega bo'lishga intiladi. Odatda u o'z tajriba va inshootlarini anglash, tushunish va qabul qilishni qidirmoqda. Qanday qilib tinglashni va his qilishni biladigan do'stingiz (va shunga o'xshash muammolar yoki insoniy munosabatlar dunyosiga nisbatan bir xil nuqtai nazaringiz) psixoterapevtga aylanadi. U nafaqat o'zini yaxshiroq tushunishga yordam beradi, balki uning qobiliyatidagi noaniqlikni, o'z qadr-qimmatini shubha ostiga qo'yishi, o'zini inson kabi his qilishi mumkin. Agar do'st o'z-o'zidan, o'spirin holatlari bilan shug'ullansa, bu vaziyatni ham sezish yoki boshqa tarzda qadrlashini ko'rsatadi, munosabatlar juda mumkin. Va keyin o'spirinni yolg'iz his qilsa, yana idealni qidiradi va iloji boricha to'liq tushunishga intiling, unda hamma narsa, sevgi va qadrlaysiz. Eski filmni eslang "dushanba kuni yashaylik." Baxtli bola g'oyasi bitta iborada aks etdi: "Baxt sizni tushunganingizda."
Amerikalik tadqiqotlarda, o'smirlik, yaqin do'stlar, qoida tariqasida, xuddi shu sinfda, bir xil sinfda o'rganadigan tengdoshlardir. Do'stlar bilan taqqoslaganda, ular aqliy rivojlanish, ijtimoiy xatti-harakatlar, o'qitishda muvaffaqiyatlar bilan o'xshashdir. Istisnolar mavjud. Masalan, maktabda yaxshi do'stga ega bo'lgan jiddiy qiz uchun eng yaxshi do'sti shovqinli qiz, isrofgarchilik va o'yin-kulgilarni o'rganishga qiziqishi mumkin. Qarama-qarshi belgining jozibadorligi odatda o'spirin bir-birining o'ziga xos xususiyatlarini qidirayotgani bilan izohlanadi, u o'zini o'zi etishmaydi.
Do'stona munosabatlarda o'spirinlar juda tanlanadi. Ammo ularning muloqot doirasi yaqin do'stlar bilan cheklanmaydi, aksincha, avvalgi asrlarga qaraganda ancha kengroq bo'ladi. Hozirgi kunda bolalarda ko'p tanishlar paydo bo'lib, bundan ham muhimi, norasmiy guruhlar yoki kompaniyalar shakllantiriladi. O'smirlar nafaqat guruhga o'zaro hamdardlikni, balki umumiy qiziqishlar, sinflar, o'yin-kulgilar, dam olish maskanlari, balki birlashtirishi mumkin. Bir guruh o'spirindan nima oladi va unga u kiradigan guruhning rivojlanish darajasiga bog'liq.
Do'stona munosabatlar har doim o'zaro munosabatlardir, ularda har bir ishtirokchi yoki boshqa yo'l yoki boshqa yo'l bilan namoyon bo'ladi. Shu bilan birga, ular ikkalasi ham haqiqiy xususiyatlariga ko'ra taqdim etiladi, shunchalik realizm shunchalik ham, do'stlikning haqiqiy munosabatlari ehtimoli ko'proq. Do'stlik adolatga asoslanib, u imkonsiz, g'ayritabiiy, g'ayritabiiyligini talab qilmaydi, bu uning to'liq hayotdagi umum integralligini amalga oshirishi mumkin bo'lgan haqiqiy "i" ga duch keladi. Bir-birimizdan tushuncha mavjud, do'stingiz tushunishga beriladi. Boshqalarning barchasi tushunishlari mumkin emas, lekin agar men do'stni tushunmadim - bu allaqachon falokat, bu sizning mavjudligingiz muamsallashning iloji yo'qligi sababli, bu tanaffusdir, bu tanaffusdir, bu tanaffusdir, bu tanaffusdir, bu tanaffusdir, bu tanaffus O'zingizning mavjudligingizni buzadigan hayot hayoti. Ko'p odamlar bunday tajriba bilan etarli, shuning uchun ularning barcha hayotlari yashaydi.
Do'stlik qanday paydo bo'ladi - bu kerak bo'lishi kerak emasmi? Psixologlar odatda do'stlikning maxsus hodisa sifatida tasvirlashadi va uni uchrashuv deb atashadi. Uy psixologiyasida, uchrashuvni fenomenologik hodisa sifatida tahlil qilish amaliyoti yo'q, ammo u etarlicha batafsil ma'lumotga ega, masalan, yoshlar va boshqa turdagi sotsiologiyaga bo'lgan ehtiyojlar, ya'ni ehtiyojlar bor boshqa odamlarda. Yoshlar ijtimoiy ehtiyojlar bilan ajralib turadi. O'zingizning mavzuni amalga oshirish imkoniyatini tasdiqlovchi do'stlik ehtiyojsi. Uchrashuv vaqtida men o'z mavzuni (boshqa) topaman. Bu odamning asosiy tajribasi bu odamning o'ziga yaqinligini o'z i.iga o'ziga jalb qilish, ba'zida u odatdagi hayot kursiga sakrash kabi bo'shliq sifatida tasvirlangan.
Ushbu do'stlik bitta ajoyib mulkka ega - bu hech qachon boshqa odamni o'zgartirishga olib kelmaydi. Ularning har biri o'z hayoti, hayoti qurilgan psixologik makonga ega. Do'stingiz yonida sodir bo'ladi, mavjud bo'lgan narsaning mavjudligini hisobga olgan holda boshqa pozitsiyani amalga oshirishga yordam beradigan bunday pozitsiyaga ega. Do'st do'sti mavqeini buzmaydi, u o'zini refektsiya qilishni, anglash, ya'ni o'zidan ko'rinishini, o'zi uchun zarur bo'lgan bilimlarning bir qismidan foydalanib, o'zini boqishga yordam beradi. Do'stim "men" ga nisbatan adolatli bo'lishga yordam beradi. Buni boshqa hech kim qila olmaydi.
Odatda do'stlik kechirimli, oxirigacha kechiradi. Haqiqiy do'stlikning bu xususiyati, oxiratdan kechirim - bu boshqa odamning o'ziga xos ishonchining ajralmas ishonchsizlikning ajralmasligini ifodalashdir. Shubha yoki qoralash bilanoq, do'stlikdagi bir narsa buzilib, abadiydir. Ehtimol, boshqa odamga yo'naltirilgan kuch manbai qorayib ketganligi sababli quritilishi mumkin.
Do'stlik axloqiy xususiyatga ega. Yo'qolgan ishonch hech qachon tiklanmaydi. Bu qayg'uli qonun uzoq vaqtdan beri do'stlik tadqiqotchilari tomonidan tasvirlangan. Do'stlik tufayli inson rivojlanishning muhimligini rivojlantirishni - axloqiy jihatdan jadal rivojlantirish muammosini hal qiladi. O'ylaymanki, do'stlikning axloqiy tabiati uning in'omida insonga nisbatan bevosita ("singdirilishi mumkin"). Agar vijdon, mas'uliyatning axloqiy toifalari insonning ekzistensialligini aks ettiradi, keyin shaxsning odamga bo'lgan munosabati, ushbu jarayonning xatolarini belgilaydi, men ushbu jarayonning murakkabligi bilan bog'liq deb o'ylayman.
Do'stlik odamlarning bir-biriga axloqiy munosabatisiz mavjud emas, ya'ni do'stlik qadriyatlari uzoq vaqt davomida jamiyatdagi hayot fazilatini bir ovozdan deb ataganligi sababli aniqlangan. Do'st - bu biz uchun ushbu qadriyatlarni ochadigan va ularning xatti-harakatlarini quradigan odam.