Kurs ishi mavzu: Davlat tashkilotlarida qo’llaniladigan dasturiy va apparat vositalar

 

18 

 

o'zgarib turuvchi  axborotlarni olish. 

3.    Birlashtirilgan  hollarda  ham  boshkarish,  ham  umumlashtirilgan  moliyaviy  

hisobotni olish imkoniyatii yaratish. 

Ushbu  ta’minlash  talablariga  javob  beruvchi  yirik  korxonalar  BHATni  

markazlashtirilgan boshqaruviga ega hisob tarmoqlarining avtomatlashtirilgan  ish 

joyi  majmuasi  asosida  yaratilishi  maqsadga  muvofiq.  Yirik  korxonalarda 

buxgalteriya hisobi boshqaruvining 2 - darajali, ya’ni tizim  boshqaruvi va moliyaviy 

hisob  bo'yicha  tashkil  qilinadi.  Bunda  axborotlar  faqat  foydalanuvchilar  uchun 

mo'ljallangan.  Boshqaruv  hisobning  ob’ektlari  smeta,  meyornoma,  kalkulyatsiya 

harajatlardir. 

Boshqaruv  hisobning  axborotlari  ichki  foydalanishga  ega.  Undan  ishlab 

chiqaruvchi  boshqarish  xodimlari  ma’muriyat  tomonidan  barcha  boshqaruv 

hisobning  axborotlari ko’pincha tijorat siri sifatida hisoblanadi. 

Moliyaviy  hisob  axborotlarni  umumlashtirish  va  yiriklashtirish  sintez  qilishda 

foydalaniladi. Ushbu hisob axborotlari muayyan davr bo'yicha korxona faoliyatini 

tezkor ravishda aniqlash, korxonaning hisobot balansi shaklida aktiv  va passivlarni 

umumlashtirishga, mulkiy va moliyaviy faoliyatini tariflashga  imkon beradi. Ushbu 

hisobotdagi  axborotlardan  tashqari  foydalanuvchilar  keng    foydalanadi,  hamda 

korxona iqtisodini rejalashtirishda va bashoratlashda  axborotning iqtisodiy tahlilni 

olish  uchun  foydalaniladi.  Moliyaviy  va  boshqaruv  hisobining  birlamchi 

ma’lumotlari yagona axborot  to'plamiga asoslangan  bo'lib, buxgalteriya hisobi esa 

mustaqil yuritiladi, ammo ular o'zaro bog'langan  tizimlardir. Shuning uchun yirik 

korxonalarda  BHATni  yaratishda,  ularni  birlamchi  hisobga  asoslangan 

tizimchalarga ajratish lozim. 

BHAT  yordamida  hisob  axborotlarni  ishlab  chiqish,  birlamchi  boshqaruv  va  

moliyaviy  hisoblari  uchta  bosqichda  olib  boriladi.  Har  bir  boskichda  hisob  

axborotlarni  yig’ish,  ro’yxatga  olish,  ishlab  chiqarishning  uslubiyatiga  muvofiq  

iqtisodchi,  moliyachi  va  tahlilchilarning  o'zaro  bog'langan  avtomatlashtirilgan  ish  

joylari yaratiladi. 

Avvalgi ish joylarida bajarayotgan vazifa va funksiya bo'yicha uchastkalarida va  

---