Kurs ishi mavzu: “Ingliz tili darslarida tovushlarni to‘g‘ri talaffuz qilishni shakllantirishni o‘rgatish ishlanmasi”

Ikkinchi “sir” — bu jonli muhit yaratish. Yosh bolalar tilni qanday o‘rganishini bilasizmi? Ular ona tilini muvaffaqiyatli o‘rganishining asosiy usuli — bu taqlid qilish va takrorlashdir.
Bolalar bir necha yillar davomida qiziqish va qat’iyat bilan atrofidagilardan eshitgan barcha so‘zlarni takrorlab, ularga taqlid qiladi: “Buvva” asta-sekin “suv” ga aylanadi, “mommoq” “sut”ga, “Shalom” esa “Salom”ga…
Bolalar uch yoshdan besh yoshgacha til asoslarini o‘rganadi. Ular nafaqat o‘zlari uchun yangi tilni o‘rganadi, balki barcha asosiy nutq ko‘nikmalarini “nol”dan boshlab shakllantiradi; yangi so‘zlar bilan bir qatorda, artikulyatsiya apparati, fikrlash va xotirasini ham shakllantirishi darkor…
Biz, kattalar, chet tilini o‘rganish jarayonida bolalardan ko‘ra ancha ustunlikka egamiz! Biz allaqachon kamida bitta tilni bilamiz. Artikulyar mushaklar, fikrlash, xotira va eshitish organlarimiz rivojlanib bo‘lgan. Kamida bitta tilni bilamizmi, demak boshqa tillarni o‘rganish qobiliyatimiz ham yetarli. Muammo shundaki, biz ona tilimizni qanday o‘rganganimizni “unutib” qo‘yganmiz! Ingliz tilida notanish so‘zni eshitsak, bola kabi harakat qilganimizda edi… Yangi so‘z eshitdingizmi, uni xuddi bolalarday avval takrorlab, “tatib ko‘rib”, so‘ng ma’nosini tasavvur qiling, so‘zni suv qilib ichib, miyangizga ma’nosini singdiring!
Tilni kitoblardan emas, hayotdan o‘rganishga intiling: audio tinglang, video tomosha qiling, atrofingizdagilar bilan o‘rganayotgan chet tilingizda suhbatlashing. Ingliz tilini o‘rganishda faqat dars bilan cheklanmang, tilga ko‘nglingiz va miyangizni ochsangizgina u ma’no bulog‘idan suv beradi. Yangilik va filmlarni ingliz tilida ham topish mumkin. Uni sinxron tarjimada, aktyorlarning jonli, haqiqiy ovozini eshitib, sifatli ko‘rish ham qiziqarli, ham asl mohiyatni o‘z holicha tushunish imkonini beradigan zavqli mashg‘ulotdir. Xayolingizdagi o‘ylagan fikringizni ingliz tiliga o‘girishga harakat qiling.
Kichik tafsilotlardan butun “yuz”ni — o‘zingiz uchun “san’at asari”ni yarating. Til o‘rganishni so‘zlarni emas, balki iboralarni o‘rganishdan boshlang. Jumlalarni to‘liq tushunishga intiling. Tarjimani lug‘at kitobdan ko‘ra yod olgan so‘zlaringiz asosida miyangizda qilishga intiling. Boshida qiynalishingiz, ko‘p xato qilishingiz mumkin. Ammo aqliy tarjima yangi so‘zlarni xotirada saqlashda ko‘proq samara beradi. Iloji boricha chet elliklar bilan suhbatlashing. Hech qachon xatolardan qo‘rqmang. Ular sizning xatoyingizdan kulishmaydi, aksincha, ona tilini o‘rganayotganingizdan xursand bo‘ladi va qo‘lidan kelgancha sizga yordam beradi.
Takrorlash bilimlarning onasidir, degan edi buyuklardan biri. O‘rganganlaringizni muntazam ravishda takrorlab, kundalik hayotda amalda qo‘llang va imkon boricha ulardan foydalaning. Ingliz tilini o‘rganyapsizmi, telefondagi android dasturlar, televizordagi shou va ko‘rsatuvlar, quloqchinda eshitadigan ashulangiz… hamma-hammasi ingliz tilida bo‘lsin. Siz til ichida til bilan yashashni o‘rganing!