Kurs ishi mavzu: “Temir yo’llardagi avariyalar va ularning oldini olishda texnik va yong`in xavsizligi talablari” Bajardi: Ahmatov Jonibek Qabul qildi: > Kafedra mudiri > 20 Toshkent-2022

“O'zbekiston temir yo'llari” aktsiyadorlik jamiyatida sifat tizimi.

O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 19.06.2009 yildagi №173-sonli qaroriga muvofiq “O'zbekiston temir yo'llari” aktsiyadorlik jamiyatida ISO 9001:2008 xalqaro standarti muvofiq sifat tizimi joriy qilingan. Halqaro standartlashtirish tashkilotining 15.09.2015 yildagi qaroriga muvofiq halqaro ISO 9001:2008 standartining yangi talqini chop etildi. Bunga ko'ra “O'zbekiston temir yo'llari”. antirish boʻyicha kelishuvlarning amalda bajarilishi muhimligi taʼkidlandi. Prezident

Shavkat Mirziyoyev 2017-yil mart oyida Davlat tashrifi bilan Qozogʻistonga bordi va muzokaralar chogʻida Oʻzbekiston Respublikasi bilan Qozogʻiston Respublikasi oʻrtasida strategik sheriklikni yanada chuqurlashtirish va yaxshi qoʻshnichilikni mustahkamlash toʻgʻrisidagi qoʻshma deklaratsiya imzolandi. Unda transport sohasidagi ikki tomonlama hamkorlikning ustuvorligi va tashqi bozorga yeng qisqa va samarali chiqishni taʼminlaydigan tranzit yoʻlaklarini rivojlantirish alohida taʼkidlanadi. Tomonlar ikki mamlakat temir yoʻl maʼmuriyatlari tomonidan tashqi savdo tovarlarini oʻz hududlari orqali tranzit tashishda oʻzaro imtiyozlar va qoʻshimcha chegirmalar oʻrnatilishi bu boradagi hamkorlikni tubdan kengaytirish va tranzit yuklarning katta hajmini jalb etish imkonini berishini taʼkidladilar. Beyneu—Akjigit— Oʻzbekiston chegara avtomobil yoʻlini rekonstruksiya qilish loyihasini, shuningdek, xalqaro dengiz kommunikatsiyalariga muqobil kirish va mintaqa mamlakatlari uchun istiqbolli bozorlarni taʼminlovchi boshqa qoʻshma loyihalarni tezkor amalga oshirishga qiziqish katta. Oʻzbekiston harakatlarining belgilangan strategiyasi barqaror iqtisodiy oʻsishni taʼminlash uchun davlat va mintaqaviy platformalarni yaratish va rivojlantirishni izchil davom ettirish niyatini tasdiqlaydi. Dengizga chiqmasdan turib, integratsiyaning muqobil yoʻllarini ishlab chiqish mamlakatimiz uchun Oʻzbekistonning kelajagini belgilab beruvchi eng muhim vazifadir. Maʼlumki, Oʻzbekiston qadimdan Gʻarb va Sharqni bogʻlovchi Buyuk Ipak yoʻlida joylashgan davlat sifatida mashhur boʻlgan. Bugungi kunga kelib, bu qadimiy yoʻl xalqlarni bir-biriga bogʻlab, yangi shaklda mavjud boʻlib kelmoqda. Hozirgi kunda mamlakat iqtisodiyotini modernizatsiya qilish va yangilash, sifat jihatidan yangi tuzilmalarni shakllantirish, hududlarni kompleks rivojlantirish transportkommunikatsiya tizimini takomillashtirish bilan bogʻliq. Temir yoʻl transportining ishlab chiqarish va iqtisodiy faoliyati samaradorligini baholash usullarini ishlab chiqish fan va texnika yutuqlariga asoslanadi, ishlab chiqarishni tashkil etishning yangi usullarini joriy etish, temir yoʻl transportining ichki jarayonlarini tashqi subyektlar bilan hamkorlikda tartibga solishning iqtisodiy mexanizmlarini takomillashtirishdan iborat boʻladi.
"Oʻzbekiston Temir yoʻllari" OAJ 7-noyabr 1994-yilda tashkil topganiga 20 yildan ortiq vaqt mobaynida Oʻzbekiston Respublikasi iqtisodiyotining shakllanishi va rivojlanishida eng muhim tarkibiy boʻgʻin boʻlib keldi. Barqaror rivojlanish, barqarorlik, innovatsion texnologiyalarni joriy etish, Oʻzbekiston korxonalarining iqtisodiy va sanoat oʻsishi surʼatlarining dinamik oʻsishi Temir yoʻllari OAJ transport sanoati va umuman Oʻzbekiston Respublikasining butun iqtisodiyotini rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratadi. Temir yoʻl transportining mavjudligi va faoliyati davomida Oʻzbekiston Respublikasi xalq xoʻjaligining boshqa tarmoqlari bilan yaqin aloqada ishlaydi. Uning asosiy vazifalaridan biri yuk va yoʻlovchi tashishni oʻz vaqtida taʼminlashda iqtisodiyotning ehtiyojlarini qondirishdir. Ushbu yoʻnalishdagi ishlar turli yoʻnalishlarda amalga oshirilib, Oʻzbekiston Respublikasi temir yoʻl tarmogʻining xavfsiz maksimal oʻtkazuvchanlik va oʻtkazish qobiliyatini taʼminlashga qaratilgan. Yuk va yoʻlovchi oqimlarini shakllantirish, temir yoʻllardan foydalanish xarajatlarini optimallashtirish, poyezdlar harakati xavfsizligini taʼminlash xorijiy sheriklar bilan yaqin hamkorlikda, xalqaro shartnomalar doirasida amalga oshirilmoqda. Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy Osiyoda strategik geografik mavqega ega boʻlib, mintaqaning geosiyosiy rivojlanish markazi ekanligini hisobga olib, qitʼaning Shimoli va Janubi, Sharqi va Gʻarbini bogʻlovchi asosiy tranzit yoʻlaklari Oʻzbekiston Respublikasi hududidan oʻtadi. Bu rivojlantirishni rejalashtirishda va qoʻshimcha ishlab chiqish va optimallashtirishga muhtoj boʻlgan masalalarni aniqlashda hal qiluvchi omillardan biridir. Davlat va isteʼmolchilarning ehtiyojlarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan, temir yoʻl transporti sohasida ilgari imzolangan xalqaro shartnomalarga muvofiq, ushbu sohaga va shunga muvofiq davlat iqtisodiyotiga investitsiyalarni jalb etishga qaratilgan maqbul shakllangan va amalga oshirilayotgan transport siyosati, shuningdek, rivojlanish strategiyasi davlatning kelajak uchun barqaror ijtimoiy-iqtisodiy siyosatini taʼminlashda bevosita asosiy rol oʻynaydi. Mamlakat va sanoatni yanada ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish uchun asosiy nuqtalarini aniqlandi ular quydagilar: temir yoʻl transportining asosiy vositalarini yangilash zaruriyati; temir yoʻl jihozlarining texnik va texnologik darajasini oshirish; temir yoʻl transport infratuzilmasini bir xilda rivojlantirish, temir yoʻl liniyalarining quvvati va oʻtkazish qobiliyatini oshirish zarurati; temir yoʻl transportiga investitsiyalarni jalb qilish va tranzit yuk tashishning oʻsishi uchun sharoit yaratish zarurati; temir yoʻl transporti xavfsizligini oshirish zarurati; elektrlashtirilgan liniyalar uzunligini oshirish zaruriyati;

XULOSA
Favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish bo‘yicha tadbirlami mablag‘ bilan ta’minlash favqulodda vaziyat sodir bo‘lgan hududda joylashgan obyektlarning, vazirliklar va idoralarning mablag‘lari, tegishli budjetlar, sug‘urta jam g‘armalari va boshqa manbalar hisobidan amalga oshiriladi. Bunda ko‘rsatilgan mablag'lari yetarli yoki mavjud bo‘lmagan taqdirda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining zaxira jamg‘armasidan ajratilishi ko‘zda tutiladi. Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish, favqulodda vaziyatlarning oldini olish, ular yuzaga kelganda keltirilgan talofat va zarrining miqdorini kamaytirish bo‘yicha oldindan choralar ko‘rish yoki yuzaga kelganida harakat qilish bo‘yicha Respublika idoralarining rejasi asosida, obyektlarning harakat qilish rejalarini hokimliklar va boshqa organlar tomonidan davlat tizimining barcha darajalari favqulodda vaziyatlarda uning oldini olishda o‘zaro hamkorlikda harakat qilish rejalari ishlab chiqiladi. Fuqaro muhofazasi barcha tadbirlarini favqulodda vaziyatlarda ularning oldini olish va harakat qilish davlat tizimi tomonidan amalga oshirish uchun kuch va vositalar avvaldan, iqtisodiy, tabiiy va boshqa ko‘rsatkichlarni, hududning xususiyatlarini va favqulodda vaziyatning yuz berish ehtimolligi darajasini hisobga olgan holda tashkil etiladi.
Transport avariyalari va halokatlari: ekipaj a’zolari va yo‘lovchilarning o‘limiga, havo kemalarining to‘liq parchalanishiga yoki qattiq shikastlanishiga hamda qidiruv va avariya-qidiruv ishlarini talab qiladigan aviahalokatlar, yong‘inga, portlashga, harakatlanuvchi tarkibning buzilishiga sabab bo‘lgan va temiryo‘l xodimlarining, halokat hududidagi temiryo‘l platformalarida, vokzallar binolarida va shahar imoratlarida bo‘lgan odamlar o‘limiga, shuningdek tashilayotgan kuchli ta’sir ko‘rsatuvchi zaharli modda (KTKZM)lar bilan halokat joyiga tutash hududning zaharlanishiga olib kelgan temiryo‘l transportidagi halokatlar va avariyalar (ag‘darilishlar); portlashlarga, yong‘inlarga, transport vositalarining parchalanishiga, tashilayotgan KTKZMlarning zararli xossalari namoyon bo‘lishiga va odamlar o‘limi (jarohatlanishi, zaharlanishi)ga sabab bo‘ladigan avtomobil transportining halokati va avariyalari, shu jumladan, yo‘l-transport hodisalari; odamlarning o‘limiga, shikastlanishiga va zaharlanishiga, metropoliten poyezdlari parchalanishiga olib kelgan metropoliten bekatlaridagi va tunellaridagi halokatlar, avariyalar, yong‘inlar; gaz, neft va neft mahsulotlarining (avariya holatida) otilib chiqishiga, ochiq neft va gaz favvoralarining yonib ketishiga sabab bo‘ladigan magistral quvurlardagi avariyalar

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI