Kurs jumíSÍ tema: “Jáhansha” dástanınıń leksikası orínlaǵAN: Baxawatdinova. Z 5120100 – Filologiya hám tillerdi oqıtıw (qaraqalpaq filologiyası) 3-kurs studenti qabíllaǵAN: Usenova. Q nókis – 2022 Joba: Kirisiw

Qılıshıńnan sawash kúni aqsın qan (288-bet).
Polat. Qattı temir, sostavı kómir qosıp islengen qattı aq temir¹⁰.
Bul da mindi bir attı
Asınıp edi polattı,
Kókireginiń awzına,
Oqtı berip jiberdi (289-bet).
Bir oqta-aq úshewin
Taǵı bir oqta ekewin (290-bet).

Qus atamaları hám haywanatlar dunyasına baylanıslı sózler
Elimizde quslar hám haywanlar kópshilikti quraydı. Olardıń bolsa ózlerine jarasa atlarıda bar. Usı sóz etip atırǵan qus hám haywan atamaları “Sálimjan” dástanın da da qollanılǵan. Olar kópshilikti quraydı. Bunı biz tómendegi mısallar járdemide kórip ótiwmizge boladı Mısalı:
Qul bolǵan endi qırıq adam,
Qırqına berip qırıq túye (273-bet).
Tórtkúl oshaq oydırıp
Tuwsha biye soydırıp (238-bet).
Jiberdiń qudańa endi sansız mal,
Sálimjanda joq eken ǵoy namıs-ar (237-bet).
Bende bolǵan ne salǵanın kóredi,
Qıya shólde at quyrıǵın óredi(237-bet).
Totı menen ol keklik,
Baǵlarınıń ishinde(266-bet).
Esheklerin keltirip,
Júk-jabıwın arttırdı(240-bet).
Talawlar qılǵanman dunyanıń malın,
Ajdarha shashadı adamǵa záhrin(237-bet).
Jasılbas-úyrek qus¹¹
-Kólden usher ǵańqıldasıp jasılbas,
Jaqsı menen sır aytısqan bolar xosh(236-bet).
Qoy semizin soydırıp,
Qonaqtı etke toyǵızıp(236-bet).
Totı qashar ardı mende murǵızar,
Sharap berer nalar qılıp jawanlar (259-bet).
Hárbir túrli hiyle menen,
Tıshqan alıp baradı (269-bet).
Pıshıǵım bar, kóteredi shıranı
Onı kórgen adam hayran qaladı (259-bet).

Turmıslıq buyımlarǵa baylanıslı sózler
Biz kúndelikli turmısımizda hár kúni hár túrli tarawlarda buyımlardan paydalanamız. “Sálimjan” dástanında da turmıslıq buyımlarǵa baylanıslı atamalar kóplep ushırasadı. Mısalı: