Laboratoriya №7 Mavzu: Disklarga xizmat kо‘rsatuvchi dasturlar: shikastlangan fayllar va disklarni tiklash. Fayllarni arxivlashtirish haqida umumiy ma’lumot, rar va zip arxivator dasturlarida ishlash

SmartSan utiliti yordamida eslab qolingan fayllar excellent prognoziga ega 
bo’lib, bu fayllarning nusxasi aloxida katalogda saqlanadi. Diskda bo’sh joy ko’p 
bo‘lganda, bu utilit yaxshi samara beradi. 
2. Buzilgan fayllar va disklarni tiklash 
Magnit disklarni ishlatishda ko’pincha fizikaviy va mantiqiy buzilishlar 
uchrab turadi va bular axborotlarni xato o’qilishiga olib keladi.
Fizikaviy kamchiliklar (FD) mexanik ta`sirlar, magnit maydoninng ta`siri, 
magnit katlamining eskirishi va boshka sabablarga ko’ra paydo bo’lishi mumkin. 
FD ning paydo bo’lishi ba`zi sektor va klasterlarni ishga yaroksiz xolga keltiradi 
va bu faylni to’lik tiklab bo’lmaydi. 
Mantikiy kamchiliklar diskning sistema soxasining zararlanishi tufayli 
kelib chiqadi. Bularga bo’limlar jadvali (tabl. razdelov), fayllar joylashuv jadvali 
(FAT), yuklovchi sektor (zagruzochniy sektor), kataloglar va boshkalar kiradi. 
Bunday buzilishlar tok manbaining to’satdan o’chirilishi, xato ishlovchi 
dasturlarning to’xtab qolishi, kompyuter viruslari ta`sirida sodir bulishi mumkin. 
3. Diskka xizmat ko’rsatuvchi dasturlar
Buzilgan fayllar va disklarni tiklash uchun Chkdisk, Scandisk, DEFRAG 
utilitlari va NDD dasturlari ishlatiladi. 
Magnit disklardan foydalanish vaqtida, ularning ish faoliyatlarida ayrim
kamchiliklar yuzaga keladi. Fayllarni yozish va o’qish amallari bajarilmay qoladi, 
bu albatta disklarning fizik va mantikiy buzilishlaridan kelib chiqadi. Disklardagi 
mantiqiy va fizik buzilishlarni davolash uchun Norton Disk Doctor (NDDD) utiliti
ko’llaniladi.
NDD dasturi avtomatik tarzda disklarni tashxis qiladi va buzilgan disklarni 
davolaydi. 
Diskka tashxis qo’yish - diskning xolatini xar tomonlama taxlil kilish va 
ulardagi mantikiy buzilishlarni aniqlashdir. 

---

Tashxis jarayoni maxsus testlar orkali olib boriladi. Diskdagi buzilishlarni 
aniqlagani haqida NDD foydalanuvchiga ma`lumot beradi. 
Dasturni chaqirish va uni faollashtirish uchun NDD.EXE buyrug’idan 
foydalaniladi.
Scan Disk dasturi disklardagi nosozliklarni tekshiradi, papkalar va asosiy
diskdagi fayllarning xatoliklarini aniqlaydi. Bu dasturdan ko’pincha Windows dan 
noto’gri chiqqanda (Kompyuterni Pusk\Zavershenie rabotы\Vыklyuchit