Лаборатория иши №1

 
ISH NATIJALARINING HISOBI 
Ishning metodikasini qisqacha yozish va olingan natijalarni tablitsaga 
kiritish. 
Yoqilg‘ining miqdori 
qolgan massa 
miqdori (g) 
Namlik 
miqdori (%) 
quritilguncha 
quritilgandan so‘ng 
 

---

49 
Laboratoriya ishi № 20 
YOQILG‘I TARKIBIDAGI UCHUVCHAN BIRIKMALARNI 
ANIQLASH 
Havosiz idishda yoqilg‘ini qizdirish natijasida uchib chiqqan birikmalarni 
analiz shartiga ko‘ra quyidagi sharoitlarga bog‘liq. Qizdirish tezligiga va 
haroratiga, maydalanganlik darajasiga analiz olib borilayotgan idishga va boshqa 
sharoitlarga bog‘liq. Shuning uchun kerakli natijalarni olish uchun analizni bir xil 
sharoitda olib borish kerak. 
Ishdan maqsad: Qattiq yoqilg‘i tarkibidagi uchuvchan birikmalarni aniqlash. 
QURILMA VA MATERIALLAR 
1. qattiq yoqilg‘i (toshko‘mir, antratsit, slanets) 
2. qapqoqli chinni tigel (balandligi 40 mm , diametri 30 mm) 
3. Termoparali 900 
0
С gacha qiziydigan mufel pechi. 
4. Analitik tarozi. 
5. Eksikator. 
ISHNI BAJARISH TARTIBI 
Oldindan maydalab olingan qattiq yoqilg‘idan 1 g atrofida tortib olib, oldindan 
quritib tortib olingan tigelga joylaymiz. Tigelni qopqog‘ini yopib, elektrik pechga 
joylaymiz va 850 
0
С gacha qizdiramiz. Tigelning tagiga qalinligi 10-20 mm 
bo‘lgan issiqlika chidamli tuproqdan yasalgan taglik (podstavka) qo‘yamiz. Tigelni 
7 min davomida qizdiramiz. Buning natijasida namlik va organik uchuvchan 
birikmalar uchib chiqadi. So‘ng tigelni chiqarib olib qopqog‘ini olmasdan 
sovitamiz. Dastlab havoda 5 min so‘ng eksikatorda xona haroratigacha sovitamiz. 
Sovitilgan tigel tortib olinadi va uchuvchan birikmalar quydagi formula orqali 
hisoblab topiladi. 
%УБ═
m
О
Н
Р
100
)
(
2


Bu yerda Р-qizdirish natijasida yoqilg‘ining yuqolgan miqdori. 
m- yoqilg‘i massasi. 
Н
2
О- ko‘mir tarkibidagi suvning miqdori. 
Namlik miqdori ko‘mir tarkibidagi namlikning protsent miqdoriga nisbatan 
olinadi. Uchuvchan birikmalar miqdorini aniqlashdan oldin namlikni aniqlash 
kerak. Namlikni topish yuqoridagi usul orqali amalga oshiriladi. Masalan: 
Uchuvchan birikmalarni aniqlash uchun 1,3468 g ko‘mir tortib olinadi. 
Kuydirilgandan so‘ng massa 1,1122 g . namlik miqdori 1,2 % ni tashkil etsa, 1, 
3468 g yoqilg‘i tarkibidagi namlik quydagicha topiladi 
100
2
,
1
3468
,
1

═0,0161 (g) 
Uchuvchan birikmalar miqdori 
% УБ═
3468
,
1
100
)
0161
,
0
2346
,
0
(


═16,3 

---

50 
Shu natijani bevosita quyidagi formula orqali ham topish mumkin. 
%УБ ═
m
Р
●100-%w 
Bu yerda Р-kuydirilgandan keyin yuqotilgan yoqilg‘ining massasi. 
% w- yoqilg‘i tarkibidagi namlik miqdori (buni oldingi ishdan olamiz.) 
ISH NATIJALARINING HISOBI