б)Xromning olinishi. Elektrolitik usul bilan xrom metallini olishda yupqa,
oson ajraluvchi xrom qatlami hosil qilinadi. Bunda tarkibi, g/l hisobida: CrO
3
-250;
H
2
SO
4
-2.5 бўлган электролифт қўланилади.
Tok zichligi 0,3 A/sm
2
, xona harorati va tok buyicha unum 30% bo‘ladi.
Katod po‘lat plastinkadan tayyorlanadi. Anod sifatida ko‘rg‘oshin plastinka
ishlatiladi. Laboratoriya sharoitida katod sifatida yupqa mis plastinkasi yoki
folgasi qo‘llanilgani maquldir. Elektrolizdan so‘ng katod nitrat kislotada eritiladi.
Bunda mis erib ketadi, xrom esa cho‘kmada toza holda ajratiladi.
Tajriba yukoridagi (a-bo‘limdagi) kabi metodika bo‘yicha bajaraladi. Xrom
ajralib chiqishi hiobiga muvofiq vannaga xrom (VI) – oksid solinadi.
Ish natijalarini ko‘rsatish tartibi.
Xrom metallini olinish usulini daftarga yoziladi, uning tok bo‘yicha unumi
hisoblanadi.
Savol va masalalar
1.Xromning tok bo‘yicha unumi nima uchun kichik bo‘ladi? Elektrolitik usul
bilan xrom metalli olishda elektr toki qanday jarayonlarni amalga oshishida sarf
bo‘ladi?
2.Metallarning elektrokimyoviy kuchlanishlar qatorida xromning kanday
o‘rinda turishini ko‘ring. Nima uchun xrom nam, agressiv atmosfera va neytral
elektrolit eritmalar tasiriga chidamli bo‘ladi.
3.Nima uchun xrom bilan xlorid kislota aktiv tasirlashadi-yu, nitrat kislota u
bilan amaliy tasirlashmaydi?
4.Xromli qoplama sirtida qobiqlanmay qolgan teshikchalar, yuzalar borligini
tekshirish uchun, plastinka sirtiga natriy xlorid va kaliy geksatsianoferrat tuzlari
eritmasi bilan namlangan qog‘oz yopishtiriladi. Bu eritmaning qo‘llanishi nimaga
asoslangan?
5.Eritmada kumush sulfat, mis (II) – sulfat, nikel (II) – sulfat va rux sulfatlar
bor. Elektroliz paytida katodda bu tuzlardan (nazariy) qanday tartibda metallar
ajralib chiqadi?
6.Elektrolitik vannaga 1,84 j|soat energiya sarflanganda nazariy jixatdan
qancha miqdorda alyuminiy ajratib olish mumkin?
Do'stlaringiz bilan baham: |
