Laboratoriya ishi Umumiy (to'liq) g'ovaklik koeffitsientini aniqlash. Ishning maqsadi

Laboratoriya ishi 1.
Umumiy (to'liq) g'ovaklik koeffitsientini aniqlash.


Ishning maqsadi: Laboratoriya sharoitida umumiy (to'liq) g'ovaklik koeffitsientini aniqlash.
Teoriyalyq fon. G'ovaklik uran qatlamlarini "oddiy" uzluksiz ommaviy axborot vositalaridan ajratib turuvchi eng muhim mulkdir.
Materialning g'ovakligi, bu materialni hosil qiluvchi qattiq zarralar orasidagi mavjudligi, bo'shliqlar - g'ovaklik (yoriqlar, kavernlar) deb tushuniladi.
Umumiy (fizik) g'ovaklik koeffitsienti (m) – bu ob'ektda mavjud bo'lgan barcha ko'zoynaklar (yoriqlar, kavernlar) hajmining hosil bo'lishning o'rganilgan hajmiga nisbati (V)
. (1.1)
Rezervuar hajmining bir foizi sifatida yoki bir birlik fraksiyalarida umumiy g'ovaklik koeffitsienti o'lchanadi.
Tabiiy g'ozeneklarni ochiq (bir-biri bilan muloqot qilish) va yopiq (bir-biridan ajratilgan) bo'lish mumkin.
Foydali konteyner faqat bir-biri bilan muloqotda bo'lgan ochiq g'ovaklar bilan hosil bo'ladi.
G'ovaklik bog'lash turi texnologik foydali suv ombori salohiyatini shakllantirishda hal qiluvchi omil hisoblanadi. Suv omborining foydali hajmi ma'lum bir rivojlanish texnologiyasida uglevodorodlarni o'z ichiga oladigan va beradigan gözenek bo'shlig'ining hajmi sifatida tushuniladi.
Koʻz bilan bogʻlanish bir-biriga mosligi g'ovaklik bo'shlig'i tuzilishiga, gözenek hajmini to'ldiradigan suyuqliklar turiga va jismoniy maydonlar tomonidan suv omboriga ta'sirga bog'liq. Shunga ko'ra, ko'zoynaklarning faqat geometricga ulanishini bo'lish mantiqan to'g'ri keladi, bu maksimal ulanishni faqat gözenek tuzilishi va fizik jihatdan xarakterlaydi, bu esa skelet suyuqligi tizimidagi va jismoniy maydonlarning o'zaro ta'sirining gözenek ulanishiga ta'sirini hisobga oladi.
Koʻz bilan bogʻlanish texnologik aloqasini ta'kidlash ham muhimdir, chunki ba'zi texnologiyalar jismoniy ulanishni kamaytirishi mumkin (masalan, birlamchi qazib olish paytida suv ombori bosimining pasayishi tufayli), va ba'zilari uni ko'paytirishi mumkin (gidravlik singanlik, kislotali davolash va boshqalar).
Shaklga ko'ra, bo'shliqlar gözenek, kavern va yoriqlarga bo'linadi. Bo'shliq bo'shlig'i tabiati hosil bo'lish g'ovakligining turi va magnitudasini boshqaradi (1.1-rasmga qarang).
Kelib chiqishi bo'yicha, g'ovaklar birlamchi gözeneklarga bo'linadi, ular cho'kindi jinslar (cho'kindilar va diagenez bosqichlari) va ikkinchi bosqichda, qaymoq paydo bo'lganidan so'ng shakllanadi (litogenez bosqichi). Birlamchi — cho'kindi jinslarning donalari (granulalari) orasidagi ko'zoynaklar, litogenetik yoriqlarning yoriqlari (cho'kindilarni quritish va igneous qoyalar uchun sovitish) va stratifikatsiyaning yoriqlari; dengiz suvida ohaktosh cho'kindilarini dolomitizatsiya qilish va gazlar chiqarilishi natijasida hosil bo'lgan samarali toshlarda kavernlar paydo bo'lgan. Birlamchi g'ovaklik sedimentatsiyaning yuz sharoitlari bilan boshqariladi. Cho'kindi jinslarda birlamchi intergranulyar (intergranular) ko'zoynaklar asosiy o'rinlarda turadi. Ikkilamchi ko'zgular - bu toshlarni tanlab olish, maydalash, yorilish va boshqalar kabi jarayonlar natijasida paydo bo'ladigan gözeneklar.

Rasm.1.1. Ko'z bo'shliqlarining turli tuzilmalari
Parchalangan qoyalar: a - yaxshi o'ralgan va tartiblangan donalar bilan juda g'ovakli; b - yaxshi o'ralgan va tartiblangan donalar bilan juda g'ovakli; b - kam g'ovakli, notekis o'ralgan va tartiblangan donalar bilan; g – yaxshi tartiblangan, lekin tsementlangan donalari bilan g'ovakligi kamaytirildi; d – eritish gözeneklari bilan; e - yoriq g'ovakligi bilan (O.E. Meinzerga ko'ra).
Cho'kindi jinslarning asosiy ko'zoynaklari intergranular yoki intergranular g'ovaklik deyiladi. Birlamchi gözenekler intergranular yoki interformal bo'shliqlar bilan ifodalanadi. Ular donlarning shakli va qoplamasi bilan belgilanadigan tartibsiz agular jadvallarga ega. Bunday g'ovaklar terrigen toshlarga xosdir - qumlar, qumtoshlar, loylar (qarang: rasm. 1,5,1 a, b, c, d), va pekogen karbonat yotoq farqlari uchun. Interformal g'ovaklik shakllari (organik qoldiqlar, ularning qismlari, qoya qismlari, oolitlar, pıhtılar, to'plar va boshqalar) orasidagi bo'sh joylardir. Ikkilamchi g'ovakli karbonat - ohaktosh, dolomitlarga, shuningdek metamorfik va yonilg'i toshlar uchun xarakterlidir (qarang: rasm. 1.1g, e, e).