Lazerlar fizikasi pán retinde qaysi pánleri tiykarında dúzildi

Nurlanıw sızıgınıń enig bir jinsli emes keńeyiwi dep qanday kengayshga aytiladi.
Зарраларнинг тезликлари турлича ва йўналишлари ҳам турли йў-налишда бўлгани учун уларнинг нурланиш частоталарининг силжиш-лари ҳам турлича бўлади. Шунинг учун зарраларнинг ўзаро тўқн а-шуви бўлмаса ҳам тинч ҳолатдаги спектрал асбоб, кўплаб табиий кен-гайишга эга бўлган спектрал нурланиш чизиқларни қайд қилади. Бу нурланишларнинг частоталари о частотага нисбатан турлича силжи-ган бўлади. Бу нурланиш чизиқларининг ўз табиий кенгайиши би лан биргаликда суперпозицияси кузатилаётган нурланиш чизиғи энининг кенгайиш шаклини (профилини) беради. Бундай кенгайишни Доплер кенгайиши дейилади ва у бир жинсли эмас. Ушбу ҳолда ҳар бир аниқ зарра нурланиш эни тор, табиий кенгайишли нурланиш v частотага нисбатан аниқ қийматга силжиган бўлиб, бу силжиш зарра тезлигининг қийматига ва йўналишига боғлиқ бўлади. Табиийки, частотаси аниқ қийматли нурланишни, фақат шундай бир тезликга эга бўлган, ҳамда допплер силжишидаги частотаси нурланиш частотасига тенг бўлган зарра томонидан ютилади. Нурланиш частотасининг силжиши ғалаёнлантирилган зарраларининг тезлиги билан аниқлан-гани учун Доплер эффекти бўйича спектрал чизиқ энининг кенгайиши ғалаёнлантирилган зарралар сонининг тезликлар бўйича тақсимотига боғлиқ бўлади.
"Lazer" (LASER) - sóziń fizikalıq mánisi ne?
Lazer (ing. - “laser”) so’zi “Light amplification by stimulated emission of radiation” so’zlarining bosh harflaridan tuzilgan bo’lib, “Majburiy nurlanish tufayli yorug’likning kuchayishi” ma’nosini anglatadi. Lazer nurlari ultrabinafsha, infraqizil va ko’zga ko’rinadigan diapazondagi elektromagnit to’lqinlar hisoblanadi. Bu to’lqinlar atom va molekulalarning majburiy (stimullangan) nurlanishiga asoslanib hosil qilinadi. Bunday nurlanish hosil qiluvchi qurilmani lazer yoki optik kvant generator (OKG) deyiladi. Bu soha masalalari bilan kvant elektronikasi shug’ullanadi. Kvant elektronikasining asosiy masalasi – faol muhitni hosil qilish va mos holdagi rezonatorda teskari aloqani vujudga keltirishdir. Kvant elektronikasi qurilmalarining prinsipial muhim bo’lgan elementlari faol muhit hamda resonator hisoblanadi va ular lazer generatorlarini hosil qiladi. Shu bilan birga, zaruriy talablardan asosiysi invers to’ldirilganlikni hosil qilishdir.
Spontan nurlanıw túsiniginiń tarifini aytın.

Спонтан ўтишлар натижасида юқори энергетик сатҳдаги зарралар N2 концентрациясининг ўзгариши қуйидаги муносабат билан ифодаланади.
Májburiy nurlanıw dep kanday nurlaniwga aytiladi?