Lecture 7: Romanticism and Realism in the world literature of the XIX century

XIX asr jahon adabiyotida Romantizm metodi Katta o’qituvchi: D.Rasulmuxamedova

R e j a

G’arb va Sharq adabiyotida Romantizm va realizm adabiyoti

• Nemis adabiyoti: Ernst Teodor Amadey Goffman
• Ingliz adabiyoti: Jorj Gordon Bayron, Persi Bishi Shelli, Valter Skot,
• Frantsuz adabiyoti: Viktor Gugo, Jorj Sand
• Amerika adabiyoti: Jeyms Fenimor Kuper
• Sharq adabiyotida romantizm.

Romantizm adabiy yo’nalish sifatida

• Romantizm adabiy yo’nalish sifatida XVIII asr oxiri va XIX asr boshlarida shakllandi.
• Romantizm namoyondalari klassitsizm adabiyotining talablariga qarshi chiqdilar.
• Ular ijod erkinligini ilgari surdilar.
• XVIII asrdagi falsafiy qissalar, romanlar o’rniga qaynoq ehtiros bilan yozilgan she’rlar, romantik poemalar hamda lirik dramalar yaratildi.

Romantizm

• Romantizm vakillari g’oyaviy qashshoq hayot sharoitiga qarama qarshi o’laroq, kuchli ehtirosli qahramonlar yaratdilar;
• Mavjud tizimga nisbatan murosasizlikka, unga qarshi isyonga, norozilikka chaqirdilar;
• Obrazlarning boyligi va rang-barangligi, chuqur lirizm, hayotiy voqealar tugunidagi murakkabliklar va qarama-qarshiliklarni ko’ra bilish – romantizmni yangi bosqichga olib chiqdi.

Nemis adabiyotida Romantizm

• Nemis romantizmining vakillari F.Gelderlin, A.Shamisso, A.Hofman, aka-uka Grimlar hisoblanadi.
• Bu davr nemis adabiyotida ertak janri rivojlandi.
• Xalq og’zaki ijodining boy xazinalaridan to’plangan aka-uka Grimlar hamda Hofmanning ertaklari alohida ahamiyat kasb etdi.

Ernst Teodor Amadey Hofman (1776-1822)

• Hofman Kenigsberg shahrida amaldor oilasida tug’ildi.
• Universitetning huquq fakultetida o’qidi.
• Biroq, musiqa, tasviriy san’at, adabiyotda zo’r ishtiyoq ko’rsatdi.