Led (inglizcha: light-emitting diode, „yorituvchi diod ) bu yarimoʻtkazgichli yorugʻlik manbai boʻlib, tokni bevosita yorugʻlikka aylantiradi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI


O’RNATILGAN TIZIMLAR FANIDAN

1 – TOPSHIRIQ ISHI

O‘qituvchi: Xoldorov Shohruhmirzo
Bajardi: Sulotoniyon Yovar
(412-20 To‘ guruh talabasi)
Toshken – 2023
Jarayonlarni controller yordamida tashkil etish

1. 
   Led diodlar yordamida jarayon tashkil etish
   

LED (inglizcha: light-emitting diode, „yorituvchi diod“) - bu yarimoʻtkazgichli yorugʻlik manbai boʻlib, tokni bevosita yorugʻlikka aylantiradi. Yarikoʻtkazgichdagi elektronlar elektron teshiklar bilan rekombinatsiya qilinganda, energiya fotonlar shaklida chiqariladi.
LEDning nominal oqimiga olib keladigan p-n o'tish joyida oldinga kuchlanish pasayishi. Anod katodga nisbatan ijobiy potentsialda bo'lishi uchun LEDga kuchlanish qo'llaniladi. Yarimo'tkazgichning kimyoviy tarkibiga, optik nurlanishning to'lqin uzunligiga qarab, ulanish joyidagi to'g'ridan-to'g'ri kuchlanish tushishi ham farqlanadi.
Amaliy qism:

1. 
   Led diodlar yordamida quyidagi shakldagi jarayyon tashkil etildi. Jarrayon wokwi muhitida tashkil etildi.
   

1 - rasm: Jarrayyon hosil bo’lgan muhitning umumiy interfeysi

2. 
   Dastur ishga tushirilganda harflar ketma ket yonib o’chadi.
   

2 – rasm : Dastur ishga tushurilgandagi holat

3. 
   Dastur kodi quyidagicha:
   

int led=4;
int led1=7;
int led2=2;
int led3=3;
int led4=5;
void setup() {
pinMode(led, OUTPUT);
pinMode(led1, OUTPUT);
pinMode(led2, OUTPUT); }
void loop() {
digitalWrite(led, HIGH);
delay(200);
digitalWrite(led, LOW);
delay(200);
digitalWrite(led1, HIGH);
delay(200);
digitalWrite(led1, LOW);
delay(200);
digitalWrite(led2, HIGH);
delay(200);
digitalWrite(led2, LOW);
delay(200);
digitalWrite(led3, HIGH);
delay(200);
digitalWrite(led3, LOW);
delay(200);
digitalWrite(led4, HIGH);
delay(200);
digitalWrite(led4, LOW);
delay(200); }

4. 
   Dasturga kirish va jarayyonni tekshirish uchun havola:
   

https://wokwi.com/projects/360520145695629313

2.