Lekciya № Test dúziw hám test járdeminde bilimlerdi qadaǵalaw Reje

Lekciya № 3. Test dúziw hám test járdeminde bilimlerdi qadaǵalaw


Reje:

1. Test usılı járdeminde oqıwshılardıń ximiyadan bilim hám kónikpelerin tekseriw dástúrlestirilgen tálim metodınıń usıllarınan biri ekenligi.

2. Test juwapların jazıw.
3. Ximiyalıq quramdı tekseriw.
4. Juwmaqlanģan test, test juwabı.
5. Al`ernativ juwaplar.
6. Testlerdi sheshiw metodı.


Tayanısh sózleri: ózlestiriw testleri, anıqlaw testleri, parqlaw testleri, uqsatıw (salıstırıw testleri) testleri, juwabı jazılatuģın test, quramalı juwaplı test, ximiyalıq quram.

Oqıwshılardıń bilim, kónikpe hám tájriybelerin ámelde tekseriw oqıwshılar alģan bilimlerin tiyisli sharayatta qanday qollanıp biliwlerin anıqlaw maqsetinde ótkiziledi. Bunday tekseriwde oqıwshılar óz bilimleriniń durıs ekenligine hám olardı bekkemlewdi dawam ettiriw zárúrligine isenim payda etedi.

Keyingi jıllarda oqıwshılardıń bilim, kónikpe hám tájriybelerin ámelde tekseriwdiń metodlari, formaları jánede quralların rawajlandırıw boyınsha pedagogika ámeliyatında jumıslar alıp barıldı. Bul barada jańa tádbirlerdi izlew nátiyjesinde qatar oqıw jurtlarında arnawlı qadaģalawshı qurılmalar járdeminde soraw usılı qollanılıp baslandı. Solardan biri test járdeminde tekseriw bolıp esaplanadı.
Oqıwshılar bilimin tekseriwden maqset – olardıń ózlestiriw dárejesin anıqlawdan ibarat. Testlerdiń ózlestiriw dárejesi boyınsha klassifikatsiyası tómendegi sxemada berilgen. Onda ózlestiriwdiń dárejesi, testlerdiń túri hám túrli kórinisleri kórsetilgen.

1 dárejeli ózlestiriw testleri tómendegilerdi óz ishine aladı:

1. Anıqlaw testleri. Oqıwshılarģa sorawlar beriledi. Olar “Awa” yamasa “Yaq” dep juwap beriwleri kerek bolsa, alternativ tapsırmalardan paydalanıladı.
2. Ajıratıw testleri. Bul testte kóp tańlap alınatuģın tapsırmalar bir neshe juwaplardan birin tańlap alıw usınıs etiledi.
3. Uqsas (salıstırıw) testleri. Bunda úyrenilip atırģan ob`ekttiń ulıwmalılıģın yamasa ayırmashılıģın tabıw kerek boladı, salıstırılatuģın ózgesheligi hám parametrleri álbette tapsırmada beriledi.
Uqsatıw testlerin dúziw qıyınshılıqlardı tuwdırmaydı hám mashinaģa ańsat kiritiledi. Bunda juwaplardıń kópligi ushın oqıwshılar oylawģa, pikirlewge májbur boladı. Sonıń menen birge, 1 dárejeli ózlestiriwge juwaplardı tańlaw boyınsha test-máseleler de kiritiledi. Ularda juwaplar bir neshe variantta xárip yamasa sanlar menen beriledi. Oqıwshı máseleni sheship qaysı juwaplar durıs ekenligin anıqlaw kerek.
Testlerdi sheshiwde oqıwshı iskerliginiń xarakteri boyınsha tańlaw testlerin tómendegi toparlarģa bóliw múmkin:
-Sóz, hárip hám sanlar menen belgilengen juwaplardı tańlaw.
-Grafik shaklda berilgan juwaplarni tanlash: -İzbe-izlikti tańlaw. -Berilgen ólshemlerdegi anıq faktorlardıń tásir xarakterin tańlaw.-Predmetti tańlaw.-Máseleni islew nátiyjeleri boyınsha san yamasa hariplerdi tańlaw.
Testlerdegi tapsırmalardı túrli bolıwına qaramay, olardı struktura tamanınan eki tiykarģı bólimge: tańlanatuģın hám juwabı konstruktsiyalanatuģın tapsırmalarģa birlestiriw múmkin.
Testli qadaģalaw bilimlerdi anıqlawda jaqsı nátiyje beredi, biraq oylaw protsessin gúzetiwge tosqınlıq etedi, bunıń ushın basqa usıllardan – jazba jumıs, talqılawlar, islep shıģarıw jaģdaylarınanaliz qılıw jánede pikirlerden paydalanıw kerek. Biraq sonıń menen birge bilimlerdi testli qadaģalaw ta’lim protsessin basqarıw imkanin keńeytiredi. Testlerdi qollanıw oqıwshılardıń ámeliy qábileti hám este saqlawı rawajlandıradı.
Test járdeminde oqıwshılardıń ximiyadan bilim hám kónikpelerin tekseriw dástúrlestirilgen ta’lim usıllarınıń biri bolıp esaplanadı. Testtiń nátiyjeligi kóp tárepleme oqıwshılardıń bilim dárejesine hám sabaq temasınıń mazmunına qarap, testtiń hár kıylı túrlerinen paydalanıwģa, sonıń menen birge temaģa tiyisli tapsırmalardı izbe-izlikte dúzilgenligine baylanıslı boladı. Ximiyanı oqıtıwda testtiń tómendegi túrlerinen paydalanıw usınıs etiledi.