Liz Borbo (fr. Lise Bourbeau, 941-yil 14-fevralda tugʻilgan) — faylasuf, psixolog, oʻqituvchi, pedagog, koʻplab bestsellerlar muallifi, Kvebekdagi eng yirik shaxsiy rivojlanish markazlaridan biri asoschisi

O'zingizni o'zingiz kabi qabul qilishgina jarohatlar ta'sirini asta-
sekin kamaytirishga yordam beradi.
Agar siz, masalan, xo'rlanish jarohati bilan ishlashni xohlasangiz, 
garchi boshqa jarohat sizni azob-uqubatlarga olib kelsa ham, 
o'zingizni aslingizdek qabul qilish uchun sizga ko'proq vaqt va kuch 
kerak bo'ladi. To'liq qabul qilish jarohatdan xalos bo'lishga yordam 
beradigan yagona narsadir.
Birinchi bobdagi tavsifni umumlashtirib aytamanki, xo'rlanish 
jarohati o'zi bilan munosabatlarni buzadi, lekin boshqa odamlar bilan 
emas. Men juda ko'p narsani kuzatdim va payqadim: odam bu o'ziga 
xos jarohat uni azoblaydigan vaziyatni boshdan kechirganda, u 
boshqa odamni kamsitishga urinmaydi. Aksincha, u uni himoya 
qilishga yoki unga bahona topishga harakat qiladi. Biroq, ko'pincha 
boshqalar xatti-harakati tufayli o'zlarini kamsitishlari mumkin.
Misol uchun, ko'p odamlar menga ortiqcha vazn yoki jinsiy xatti-
harakatlari tufayli ota-onasidan uyalishlarini aytishdi. Birinchi 
bobda men Hayot uchburchagi qanday ishlashini tasvirlab berdim.
Ushbu sxemaga ko'ra, biz boshqalarga qanday munosabatda bo'lsak, 
o'zimizga ham shunday munosabatda bo'lamiz va boshqalarni bizga 
nisbatan shunday yo'l tutishi uchun hukm qilamiz. 
Tug'ilgandan boshlab barcha jarohatlar odamda mavjud. Ularning 
har birimizda qanchalik kuchli ifodalanganligi ruhning rivojlanishiga 
va egoning hukmronligiga bog'liq. Hayot tinimsiz qayta-qayta 
takrorlanadi va biz avvalgi hayotimizni eslamasligimiz sababli, biz 
qanday rivojlanish darajasiga etganimizni bilmaymiz. Va faqat turli 

---

130
xil tajribalarni boshdan kechirish orqali biz hozir nima ustida 
ishlashimiz kerakligini anglay olamiz.
Xo'rlikdan azob chekayotgan odamlar, ularni doimo yuqori kuchlar 
kuzatib borishlariga ishonishadi. Ular ko'pincha o'zlarini aybdor his 
qilishadi, ayniqsa jismoniy harakatlar yoki tashqi ko'rinishda. Nega?
Chunki bu jarohatni davolash uchun ular o'zlariga oddiy odamlar 
bo'lish va foydalanish huquqini berishlari, eng muhimi, beshta 
sezgidan bahramand bo'lishlari kerak. Shuning uchun bu jarohat 
ortida his-tuyg'ulardan zavq olishga intiladigan, o'zini qabul 
qiladigan va sevadigan juda shahvoniy bo'lgan odam yashiringan. 
Uning Egosi bu ruhiy emas, yomon ekanligiga amin bo'lganligi 
sababli, odam jiddiy dilemmaga duch keladi.
Masxara jismoniy holatini asosiy xususiyati dumaloq tanadir va 
buning uchun u to'la bo'lishi shart emas. Og'irlik ortishi bilan, 
dumaloq odam tobora yumaloq bo'ladi. Xo'rlikning og'ir jarohatidan 
aziyat chekadigan odamlar erta yoshda o'rtacha tanadan ko'ra 
to'liqroq bo'ladi. Ko'pincha ular o'zlari xohlagancha shahvoniy 
bo'lishga imkon beradi deb o'ylashadi. Axir, ular provokatsion va 
jozibali kiyinadilar, ko'p ovqatlanadilar (va ular o'zlarini shunday 
sevishlarini aytadilar), "o'z vaznlarini qabul qiladilar" va ko'pincha 
haddan tashqari notinch jinsiy hayot kechiradilar. Ammo qalblarida 
ular moddiy narsalarni haddan tashqari sevganliklari uchun o'zlarini 
aybdor his qilishadi.
Darhaqiqat, Xudo va oliy kuchlar nazarida bu noto'g'ri! Bu xo'rlanish 
jarohati nima uchun o'zini o'zi boshdan kechirishini tushuntiradi.
Misol uchun, kimdir masxaraga uning kiyinishi, ovqatlanishi yoki 
vazni haqida yomon gap aytsa, u xafa bo'lmaydi. Aksincha, qizarib 
ketishi, ustidan kulishi, bunday bo'lgani uchun o'zidan g'azablanishi 
va aytilgan mulohazaga rozi bo'lishi mumkin.
O'z-o'zini hukm qilish sharmandalik bilan bog'liq. Agar masxara 
boshqa odamni xafa qilsa, bu bir vaqtning o'zida boshqa jarohat ham 

---

131
ta'sirlanganligini anglatadi. Agar bu adolatsizlikdan yaralangan 
bo'lsa, u uzr so'raydi yoki buni adolatsizlik deb o'ylaydi va u hech 
qachon bu odamga bunday so'z aytmaydi. Agar xiyonatning 
shikastlanishi faol bo'lsa, u unga: "siz mukammalmisiz?" Deb, uning 
kamchiliklarini ta'kidlashi mumkin. Tashlab ketish jarohati uning 
yig'lashiga yoki ichki shikoyatiga sabab bo'ladi. Va agar rad etish 
jarohati faol bo'lsa, u hech narsa yeshitmagandek, unga zarar 
bermagandek ko'rinadi yoki joyni tark etadi.