Lochinbekovich jismoniy tarbiya va sport

Tayyorlov qism: organizmni mashg‗ulot davomida beriladigan jismoniy 
yuklamalar ta‘siriga moslashtiriladi. Umumiy tayyorgarlik mashqlari tayanch 
harakat apparati, muskul guruhlari, bo‗g‗imlarni qizdirish, harakatchanligini 

---

85 
ortirish; asab, yurak qon tomir va nafas olishi tizimini jismoniy yuklamalar 
ta‘siriga tayyorlashni ta‘minlaydi. Buning uchun sekin tempda yugurish, barcha 
muskul guruhlari uchun 10-12 hil umumrivojlantiruvchi mashqlarni 8-10 marta 
bajarish tashkil etiladi. Mashqlarni bajarishda muntazamlilik va izchillik 
tamoyillariga rioya qilinadi.
Mashqlar oddiydan murakkabga qarab bajariladi. Mashqlar bajarish 
jadalligida sekin tempdan tez tempga qarab mashqlarni bajarish kerak. Mashqlarni 
bajarishda ketma ketlilikka ham katta e‘tibor qaratiladi. Dastlab bo‗yin, so‗ngra 
elka kamari, qo‗llar va gavda muskullari, bel, tos son va oyoq muskullari ketma 
ketligida mashqlar bajariladi. Mashqlar yakunida bo‗g‗imlarni cho‗zish mashqlari, 
nafas olishni me‘yorlashtirish mashqlari bajariladi.
Tayyorlov qismda maxsus tayyorgarlik mashqlarni bajarish ham tashkil 
etiladi. Maxsus tayyorgarlik mashqlari mashg‗ulotning maqsadi bo‗lgan asosiy 
qismda o‗rgatiladigan mashqlar va harakatlarga tayyorgarlik ko‗rishni ta‘minlaydi. 
Maxsus 
tayyorgarlik 
mashqlari 
jismoniy 
yuklamalar 
va 
harakatlarni 
muvofiqlashtirish mashqlari shakllarida bo‗ladi. Maxsus tayyorgarlik mashqlari 
mashg‗ulot davomida bir necha bor bajarilishi mumkin. Masalan dastlab sakrash 
harakatlariga tayyorgarlik mashqlari bajarilsa, kuch fazilatini rivojlantirish uchun 
trenajerlarda mashqlarga tayyorgarlik mashqlari bajarish mumkin. Tayyorlov qism 
5-30 daqiqa davom etadi. Mashg‗ulotning to‗g‗ri tashkil etilgan tayyorlov qismi 
asosiy qismda beriladigan jismoniy yuklamalarga organizmni to‗liq tayyorlay 
oladi.