Лойиҳа бошқаруви

 
1. Aсосий маблағ 
Булар доимий ёки узоқ муддатли бизнес активларидир. Узоқ 
муддатли активлар қийматга эга бўлган мол-мулкдан иборат, аммо 
қиймати тез ёки осонлик билан нақд пулга айлантирилмайди. Маса-
лан, ер, бино, мебел, қурилиш ускуналари ва бошқалар. - буларнинг 
барчаси узоқ муддатли активлардир. Булар қурилиш моллари ва 
хизматларни ишлаб чиқаришда жисмоний ёрдам кўрсатиш учун 
ишлатиладиган ва одатда сотилмайдиган активлардир. Ушбу узоқ 
муддатли активларга киритилган пул миқдори катта ва музлатилган 
бўлиб, уни бошқа мақсадларда ишлатиб бўлмайди. 
 
 
 

---

 
ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ 
~ 104 ~ 
2. Aйланма маблағлар 
Aйланма маблағлар вақтинча бизнес активларини англатади. Бу 
қисқа муддатли асосда бизнеснинг барқарор ишлашини таъминлаш 
учун ишлатиладиган капитал йиғиндисидир. Ушбу турдаги капитал 
қисқа муддатли ёки "ликвид" активлар деб ҳам аталади. Банкдаги нақд 
пул маблағлари ликвид активга мисолдир, чунки уни дарҳол нақд 
пулга айлантириш мумкин. Ушбу турдаги маблағга бўлган эҳтиёж 
бизнеснинг нормал ўзгариши туфайли пул маблағларининг нотекис 
оқимлари натижасида юзага келади. 
 
3. Маблағнинг ўсиши 
Маблағнинг ўсиши, айланма маблағлардан фарқли ўлароқ, биз-
неснинг ўзгариши билан боғлиқ эмас. Маблағга бўлган ўсиб бораётган 
талаблар мавжуд бизнес кенгайганда ёки асосий оқимини ўзгартир-
ганда пайдо бўлади. 
Лойиҳавий молиялаштириш турлари 
Молиялаштириш манбаларини танлаш, хусусан муддатли кре-
дитлар, оралиқ молиялаштириш, якуний молиялаштириш ёки бошқа 
молиявий эҳтиёжлар учун молиявий тадқиқотлар, лойиҳани муваф-
фақиятли тугатгунга қадар етарли даражада молиялаштириш муам-
мосини ҳал қилади. 
Маблағларни ички манбалардан, бошқа мақсадларга мўлжаллан-
маган фойдаланилмаётган маблағлардан ёки уларнинг ҳар бири 
нисбатан ҳар хил бўлган ташқи манбалардан олиш мумкин. Ташқи 
фондни қидиришдан олдин, одатда арзонроқ бўлган ҳар қандай ички 
молиялаштириш манбаларини текшириш керак. Бу корпоратив пул 
оқими прогнозларини таҳлил қилиш орқали амалга оширилади. 
Тўғри, ички пул манбалари тақсимланмаган даромад, компенса-
ция резервлари, асосий воситаларнинг кутилаётган чиқиб кетиши ёки 
сотиладиган шўъба корхоналар ва шериклар таркибидаги инвестиция-
лар ёки улушлар шаклида бўлиши мумкин. Ҳеч қачон бу лойиҳа учун 
мавжуд бўлган маблағ деб ўйламаслик керак. Корпоратив молия улар-
ни бошқа соҳаларда ишлатмоқчи ёки бошқа мақсадларда ишлатмоқчи 
бўлиши мумкин. Бундай ички маблағлар кўпинча кенгайтирилган 
дебиторлик қарзларидан ёки даврий текширувлар орқали сезиладиган 
инвентаризация даражасининг кўтарилиши туфайли ишлатилади. 
Бу корпоратив қарор ва лойиҳа бошқарувчиси чекланган ички 
манбалардан манфаат олмоқчи бўлган кўплаб даъвогарлардан бири 

---

 
ЛОЙИҲА БОШҚАРУВИ 
~ 105 ~ 
ҳисобланади. Лойиҳа бошқарувчиси ўз мақсадини рентабеллик, мо-
лиявий оқибатлар ва умумий корпоратив стратегияга мувофиқлашти-
риш нуқтаи назаридан қандай асослашни билиши жуда муҳимдир.