Лойиҳа технологияси

Кўриниб турибдики, углерод атомининг оксидланиш даражаси ортиб бориш ҳолати, 2,5,7-ҳолатларда кўринади, демак жавоб: А

• Кўриниб турибдики, углерод атомининг оксидланиш даражаси ортиб бориш ҳолати, 2,5,7-ҳолатларда кўринади, демак жавоб: А

6-мисол. Таркиби С9Н12 бўлган ароматик углеводородга концентрланган нитрат ва сульфат кислоталар аралашмаси таъсир эттирилганда таркиби С9Н11NO2 бўлган иккита изомер аралашмаси ҳосил бўлди. Реакция учун олинган ароматик углеводородни аниқланг (ён занжирнинг нитроланиши ҳисобга олинмасин).

• 6-мисол. Таркиби С9Н12 бўлган ароматик углеводородга концентрланган нитрат ва сульфат кислоталар аралашмаси таъсир эттирилганда таркиби С9Н11NO2 бўлган иккита изомер аралашмаси ҳосил бўлди. Реакция учун олинган ароматик углеводородни аниқланг (ён занжирнинг нитроланиши ҳисобга олинмасин).
• А) 1-метил-4-этилбензол В) этилбензол С) 1-метил-2-этилбензол Д) 1-метил-4-изопропилбензол
• Ечиш: Бундай тест мисоллари бензол ориентация қоидалари асосида ишланади. Бензолдаги ориентация қоидалари қуйидагича:

Бензол ҳалқасидаги ҳамма углерод атомлари орасида π-электронлар булути текис тақсимлангани учун биринчи кираётган ўрин олувчи олтита углероддан хоҳлаган бирига йўналиши мумкин. Бир алмашган бензолда ўрин олувчининг таъсирида ҳалқанинг π-электрон булути қайта тақсимланади, шу сабабли иккинчи ўрин олувчи маълум углерод атомларига, яъни маълум ҳолатларга йўналади.

• Бензол ҳалқасидаги ҳамма углерод атомлари орасида π-электронлар булути текис тақсимлангани учун биринчи кираётган ўрин олувчи олтита углероддан хоҳлаган бирига йўналиши мумкин. Бир алмашган бензолда ўрин олувчининг таъсирида ҳалқанинг π-электрон булути қайта тақсимланади, шу сабабли иккинчи ўрин олувчи маълум углерод атомларига, яъни маълум ҳолатларга йўналади.

Иккинчи ўрин олувчининг қайси ҳолатга йўналиши бензол ҳалқасидаги биринчи ўринбосарнинг характерига боғлиқ. Ўринбосарлар йўналтирувчанлигига қараб икки группага бўлинади:

• Иккинчи ўрин олувчининг қайси ҳолатга йўналиши бензол ҳалқасидаги биринчи ўринбосарнинг характерига боғлиқ. Ўринбосарлар йўналтирувчанлигига қараб икки группага бўлинади:
• 1. Биринчи группа ўринбосарларига ўзидан электрон булутини бензол ҳалқасига силжитадиган қуйидаги атом ва атомлар группалари киради:
• -OH, -NH2, -NHR, -NR2, -R, (R-радикаллар, -СН3, -С2Н5 ва ҳоказолар), -Hal (галогенлар)
• Биринчи тур ўринбосарлари, иккинчи ўрин олувчини ўзига нисбатан орто (о)- ва пара (п)- ҳолатларга йўналтиради.

• бунда R-биринчи тур ўринбосарлари.