Loyiha boshqaruv asoslari

3.MUAMMOLI VAZIYAT

4.AMALIY KO’NIKMA
1)Лойиҳада бошқарув шакллари муҳим роль ўйнайди. Амалда учта бошқарув шакли энг кенг тарқалган, булар:
1. Жамоани битта одам – етакчи бошқаради.
2. Жамоанинг ҳар бир аъзоси ўз функциясини бажаради ва ўз ишини кузатиб боради, барча қарорлар раҳбар томонидан, аммо барча жамоа аъзоларининг фикрини инобатга олган ҳолда, қабул қилинади.
3. Обрўли мутахассислардан иборат «ўзак» бор. Ишлар шу «ўзак» билан муҳокама қилинганидан кейин, умумий йиғилишда асосий қарорлар қабул қилинади.
2) Loyihalarning turlari ko'p bo'lsa-da, ularning har biri ma'lum bir sxema bo'yicha amalga oshiriladi. Umuman olganda, dizayn jarayoni quyidagicha bo'ladi:

• 
  G'oya tahlil qilinadi, loyiha rejasi ishlab chiqiladi.
  
• 
  Loyiha menejeri tanlandi.
  
• 
  Dizayn maqsadlari har xil cheklovlarni hisobga olgan holda aniq yozilgan.
  
• 
  Dizayn ishtirokchilari aniqlangan.
  
• 
  Ishni boshlash sanasi va loyihaning rejalashtirilgan ko'lami aniqlanadi.
  
• 
  Mumkin bo'lgan xavf va oqibatlar aniqlandi.
  
• 
  Maqsad ustida ishlar olib borilmoqda.
  
• 
  Ish jarayonida yuzaga keladigan muammolar bartaraf etiladi.
  
• 
  Loyihaning yakuniy natijasi tahlil qilinadi.
  
• 
  Natijada menejmentga taqdim etiladi.
  
• 
  Yakuniy natija va ishtirokchilarning ishi baholanadi.
  

Dizayn turiga qarab, ushbu reja ma'lum maqsadlar uchun tuzatilishi mumkin. Loyiha bo'yicha ishlarning yangi bosqichlari kiritilishi mumkin yoki agar kerak bo'lmasa, mavjudlarini yo'q qilish mumkin.
3)
4) Loyihalarni turli belgilariga qarab turkumlash mumkin:

• 
  Loyihalar sinfi ularni tarkibi va tuzilmasiga ko‘ra tavsiflaydi. Monoproekt, mul’tiproekt i megaproektlar bo‘lishi mumkin..
  
• 
  Loyihalar tiplari faoliyat sohalariga bog‘liq bo‘lib, texnik, tashkiliy, iqtisodiy, ijtimoiy va aralash turlariga bo‘linadi.
  
• 
  Loyiha ko‘rinishlari ularning predmet sohalariga bog‘liq.. Investitsion-qurilish, innovatsion, ilmiy-tadqiqotvao‘quv-ta’limloyihalarimavjud.
  
• 
  Loyihalar masshtablari ularning ko‘lami, ishtirokchilar soni va otrof-muhitga ta’sir doirasi bilan belgilanadi. SHunga ko‘ra mayda, o‘rta, yirik va o‘ta yiriklarga ajratiladi.
  
• 
  Loyihalarningdavomiyligi ularning amalga oshirilish muddatini nazarda tutadi. SHunga mos ravishda qisqa muddatli, o‘rta muddatli va uzoq muddatlilarga bo‘linadi.
  
• 
  Murakkablik darajasiga ko‘ra sodda, murakkab va o‘ta murakkab bo‘ladi..
  
• 
  Zamonaviy loyihalar aralash xarakterga ega.
  
• 
  Loyihalarni boshqarishning ijtimoiy, madaniy, texnik va texnologik aspektlarini ajratish mumkin. Ushbu aspektlarning ratsional uyg‘unlashtirilishi loyihaning natijaviyligi va iqtisodiy ko‘rsatkichlarni belgilaydi.
  
• 
  Yagona maqsad va ijro shartlari tufayli o‘zaro bog‘liq loyihalar va turli chora-tadbirlar guruhi dastur deb ataladi (programm).
  
• 
  Dasturlar mazmuniga ko‘ra makroiqtisodiy va aholining qiziqishlarini inobatga olgan bo‘lishi mumkin. Ular iqtisodiy (economical), ijtimoiy (social), tashkiliy (organizational), texnik (technical) i aralash (mixed) bo‘lishlari mumkin.
  
• 
  Dasturlar doirasida mega- i multiloyihalar ko‘zda tutilgan bo‘ladi.
  
• 
  Megaloyihalar(megaprojects)- bu maqsadli dasturlar bo‘lib, ular umumiy maqsad birlashtirib turgan turli loyihalar, ajratilgan resurslar va ularning bajarilishi uchun muddatga egadirlar. Ular xalqaro, davlat, milliy, regional, tarmoqlararo, tarmoq va aralash bo‘ladi.
  
• 
  Multiloyihalar (multiprojects )- bu kompleks dasturlar yoki loyihalar bo‘lib, yirik korxonalar doirasida amalga oshiriladi