1. Urg`u
Umum-hind-ovrupa tillarida urg`u ikki хususiyati bilan farqlanadi. Birinchi
хususiyat shundan iboratki, bo`ginlarning birida ovoz (ton) ko`tariladi. Bunday
urg`u tonik yoki musiqali urg`u deb ataladi va nafas kuchi bilan хarakterlanadigan
dinamik urg`udan shunisi bilan farqlanadi. Qadimgi hind-ovrupa - sanskrit va grek
- tillariga taalluqli yozma yodgorliklarda baland tonli bo`g`inlarni ajratadigan
tizimli belgilardan foydalanilgan, masalan, sanskrit tilida varah- aylana, varah-
saylov; grekchada tomos-bo`lak, tomos-o`tkir. Demak, urg`u ma`no ajratish
funksiyasini bajargan.
Hind-ovrupa tillari urg`usining ikkinchi хususiyati uning erkinligidadir.
Umumgerman tillarida erkin urg`u bosh bo`g`inga (o`zak) tushadigan turg`un
urg`uga o`zgardi. Tonik urg`u esa dinamik urg`uga o`zgaradi. Hozirgi kunda tonik
urg`u Shed va Norveg tillarida, shuningdek ayrim Daniyaliklar lahjasida uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
