M I r z a r a X i m o V o y a t u L l o h r a z z o q o V a b d u L h a m I d X o n

Hurufi muqattoat haqidagi fikrlar

---

“Yosin” surasi o
ʻzining ilk oyati 
“Yo, sin” harflari bilan atalgan bo
ʻlib, uning 
Qur
ʼoni Karimda tutgan oʻrni-martabasi haqida Paygʻambar s.a.v.dan quyidagi 
hadis rivoyat qilingan: “Albatta har bir narsaning qalbi bordir. Qur
ʼonning qalbi 
“Yosin”dir. Men bu surani ummatimdan har bir kishining qalbida bo
ʻlishini istar 
edim”
Oltinxon To
ʻra “Yosin” surasini shunday tafsir qiladi
: “Yosin” kalimasi ikki 
harfdan iboratdur. Aksar tafsirchilar bu kalimaga tarjima va tafsir 
yozmaganlar. Ba
ʼzilari maʼnosi “yo Muhammad”, “yo inson”, “yo Sayyid”dur 
debdirlar. Murodi sayyidi olam payg
ʻambarimiz boʻlurlar”
“Avrodi Qur
ʼoniy”
da ham yuqoridagi fikrlar tasdiqlangan: 1. Yosin (Ey, komil 
inson – habibim, Hazrati Muhammad sallallohu alayhi va sallam!)
يس
 oyati tafsiri haqida

---

• “Tafsiri Tabariy”
dan keltirilishicha, “Yosin”ning haqiqiy ma
ʼnosini Alloh va uning rasuligina 
bilur. Ba
ʼzi muhaqqiqlar uni “Ey, Muhammad” degani” deganlar. Baʼzilari “Ey, komil inson” 
deya ta
ʼvil qilgan boʻlsalar, baʼzi oriflar nazdida “Ey, Sayyid” maʼnosidadir. 
“Payg
ʻambarimiz Muhammad s.a.v.: “Yosin Qurʼonning qalbidir. Uni bir bor toʻliq oʻqimoqlik 
Qur
ʼonni oʻn bor boshdan oxir oʻqimoqlik bilan teng” deb marhamat qilganlar.
• “Tafsiri Nasafiy”
da keltirilishicha, “Hadisi sharifda bu xususda quyidagicha bayon 
berilgan: Muhaqqiqki, Alloh taolo meni (Muhammad s.a.v.) Qur
ʼonda yetti ism bilan nomladi: 
Muhammad, Ahmad, Toho, Yosin, al-Muzammil, al-Muddassir va Abdulloh. Shuningdek, 
ba
ʼzilar “Yosin”ning maʼnosini “Yo Sayyid” deganlar”
• Islom ensiklopediyasida yozilishicha: 
“Sura avvalida “ya” va “sin” harflaridan tashkil 
topgan “yosin” kalimasi suraga nom bo
ʻlib qolgan. “Yosin”ning fazli haqida koʻpgina 
hadislarda rivoyat qilingan. Ularning aksariyatida bu suraning Qur
ʼonning qalbi ekani 
ta
ʼkidlangan