Madaniyat instituti

Kasb tanlovchining muhim masalalaridan biri bu kasb tanlash bo‘Isa uning kerakliligi darajasi inson uchun muhim manfaatlardan biri hisoblanadi.

Chunki inson o‘zi tanlagan kasbi unga va atrofidagilarga o‘z ta’sirini o‘tkazishi aniqdir. U tanlagan kasb o‘zining hurmat talabligi, odamlami e’tiboridaligi bilan kasb tanlovchini o‘z ehtiyojlarini qondirganligini ko‘rsatadi. Insonni tanlagan kasbi o‘ziuchunva atrofdagilari uchun qiziqarli bo‘lishi unda kasbga nisbatan qoniqish hissini keltirib chiqaradi.²
1. Kasb nima?

Kasb - (lot. professio — rasmiy koʻrsatilgan mashgʻulot, ixtisoslik) — maxsus nazariy bilimlar va amaliy koʻnikmalar majmuiga ega tajribali shaxsning mehnat faoliyati turi hisoblanadi.

Kasb — kishining mehnat faoliyati, doimiy mashgʻuloti turi; muayyan ish turini malakali bajarishga imkon beradigan bilim, mahorat, tajribani talab etadi.

Kasblar ichida mehnat faoliyatining eng tor sohasi bilan ajralib turadigan ixtisoslar bor (masalan, vrachlik kasblarida xirurg , oftalmolog , dermatolog va b.). Kasb odatda, shaxsning asosiy tirikchilik manbai hisoblanadi. 

Kasb odobi – jamiyat tomonidan qabul qilingan axloq qoidalarini kishilarning ixtisoslariga nisbatan amalda tatbiq qiluvchi aniq kasbiy burch, sha’n, or-nomus, qadr-qimmat kabi xatti-harakatlarning majmui, umumiy axloqning kishilar kasb-koridagi o‘ziga xos ko‘rinishidir.

Jamiyatning har bir kasb-hunarga, ixtisosga beradigan odob-axloq bahosi ikki asosiy omil bilan: birinchidan, mazkur kasb-hunar vakillarining jamiyat rivojlanishi uchun nimalar berishi bilan; ikkinchidan, jamiyatning ma’naviy ta’sir ko‘rsatish ma’nosida ularga nimalar berishi bilan belgilanadi.

Ana shu odob-axloq baho omillariga ko‘ra, kasb odobini har bir kasb-hunarning ijtimoiy hayotda tutgan o‘rni va vazifalariga qarab bir necha turga ajratish mumkin: o‘qituvchilik ixtisosiga qarab:³

• 
  pedagog axloqi;
  
• 
  tibbiyot ixtisosiga qarab – shifokor axloqi;
  
• 
  huquqni muhofaza qilish ixtisosiga qarab – yurist axloqi;
  
• 
  xizmat ko‘rsatish ixtisosligiga qarab – xizmat ko‘rsatish odobi va hokazo.