Madaniyat instituti

O‘zi tanlagan kasbni kerakligini kasb tanlovchi anglab olishi uchun quyidagilami hisobga olish kerak bo‘ladi: ²⁰
1) Bu o'quvchining kasbga bo‘lgan qiziqishi va intilishi;
2) Kasbni kerakligi darajasi- bu bozor munosabatlari bilan ham bog‘liq. Buning uchun jamiyatga , o‘zi yashayotgan xududga qanday kasblar zarurligi haqida ma’lumotlarga ega bo‘lishning zarurligi;
3)Kasbni kerakligi darajasi kasb tanlovchining sog‘lig‘i, psixologik holatlari va shu kabilar bilan bog‘liqligi;
4)Kasbni kerakligi darajasi kasb tanlovchining bu kasbni yaxshi bilishi va qadrlay olishi bilan bog‘liq.

Kasbni kerakligi darajasi - bu yuksak iqtisodiy ko‘rsatkichlar bilan bog‘liq bo‘lib, unga kasbni daromadligi, har doim kerakligi, yuqori darajadagi malakani zarurligi, ma’lumoti, imtiyozliligi, odamlami nazorat qilishi, resurslari, shuningdek subyektiv tomonlari, ya’ni hurmatini qilish, ishonch, o‘z imkoniyatlarini ko‘rsata olish kabilar bilan bog‘liq bo‘ladi.

Kasb tanlovchining muhim masalalaridan biri bu kasb tanlash bo‘Isa uning kerakliligi darajasi inson uchun muhim manfaatlardan biri hisoblanadi.

Chunki inson o‘zi tanlagan kasbi unga va atrofidagilarga o‘z ta’sirini o‘tkazishi aniqdir. U tanlagan kasb o‘zining hurmat talabligi, odamlami e’tiboridaligi bilan kasb tanlovchini o‘z ehtiyojlarini qondirganligini ko‘rsatadi. Insonni tanlagan kasbi o‘ziuchunva atrofdagilari uchun qiziqarli bo‘lishi unda kasbga nisbatan qoniqish hissini keltirib chiqaradi.

Inson hayotga kelar ekan u insoniyat yaratgan moddiy va ma’naviy boyliklami o‘zlashtirib, boraveradi. Ya’ni moddiylashgan zotga aylanib, o‘zini qaytarilmasligini ko‘rsatib boradi.

Insondagi xulq - atvor vaqt va sharoit bilan bog‘langan holda o‘zgaradi va yangi ko‘rinish oladi. Insondagi bu o‘zgarishlami o'rgangan olimlar qatoriga D.Kellini, K.Rodjersni, A.Maslouni, Z.Freydni, K. Yungni va boshqalami kiritish mumkin. Insondagi o‘zgarish uning hayot jarayonlari bilan bog1 liq holda yuzaga keladi. Insonni shunday o‘zgarishlaridan biri bu uning kasb tanlashi va unga bo‘lgan e’tibori bilan bog‘liqdir.