Magistratura bo’limi qo’lyozma huquqida
-rasm. O’zbekiston Respublikasi davlat byudjеti daromadlarining tuzilishi
Download 1.08 Mb. Pdf ko'rish
|
Toshkent moliya instituti
|
2.2-rasm. O’zbekiston Respublikasi davlat byudjеti daromadlarining tuzilishi
(jamiga nisbatan %da) 26
26 O’zbekiyaton Respublikasi Moliya vazirligi ma’lumotlari asosida tayyorlandi. 38
Respublikamizda so’nggi yillarda makroiqtisodiy va moliyaviy barqarorlik borasida erishilgan ijobiy natijalar jamiyatimiz iqtisodiy hayotining barcha sohalarini, avvalambor, amalga oshirilayotgan islohotlar samarasini, yangicha jarayonlar va sifat o’zgarishlarini chuqur tahlil etib, kerakli xulosalar chiqarishni taqozo etadi. Ma’lumki, iqtisodiy o’sish ikki usulda, ya’ni yalpi ichki mahsulot (YaIM) hajmining o’sishi va aholi jon boshiga to’g’ri keladigan YaIMning o’sishi bilan aniqlanadi. Mamlakatimiz iqtisodiy rivojlanishiga oid statistik ma’lumotlarga e’tibor qaratadigan bo’lsak, keyingi yillarda YaIM yuqori sur’atlarda o’syapti. 2015 yilda YaIM hajmi oldingi yilga nisbatan 8,0 foizga o’sgan bo’lsa, 2015 yilda 7,8 foizga o’sdi. 2017 yilda YaIM hajmi 7,8 foizdan iborat bo’lishini ta’minlash rejalashtirildi. Albatta, mamlakatda olib borilayotgan iqtisodiy islohotlarning bosh strategiyasi iqtisodiy o’sish barqarorligini va iqtisodiy mexanizmlarning to’liq ishlashini ta’minlashdir. Makroiqtisodiy o’sishni ta’minlashga ko’pgina omillar ta’sir qilib, bular ichida byudjеt-soliq siyosati alohida o’rin tutadi. Olib borilayotgan byudjеt-soliq siyosatining pirovard natijasi va bahosini amaldagi soliq yuki ko’rsatkichi o’zida mujassam etadi. Soliq yuki mamlakatda olib borilayotgan soliq siyosatining natijaviy ko’rsatkichi bo’lib, iqtisodiyotda muhim o’rin egallaydi. So’nggi yillarda soliqqa tortish tizimini takomillashtirish, soliq stavkalarini pasaytirish va soliqdan imtiyozlar berish hamda ishlab chiqarishning o’sishi natijasida soliq yuki darajasi ancha pasaydi. Bu esa YaIM hajmining o’sishiga bevosita ta’sir ko’rsatdi. Ma’lumki, amaldagi soliq yuki makroiqtisodiy darajada davlat byudjеti daromadlarining YaIMga nisbati orqali aniqlanadi. Bu usul jahonning ko’pgina mamlakatlarida keng qo’llaniladi. 5-rasm ma’lumotlaridan ko’rishimiz mumkinki, O’zbekistonda makroiqtisodiy soliq yuki darajasi mustaqillik yillarida 2 baravardan ortiq pasaytirildi, ya’ni 1991 yilda 41,2 foizni tashkil etgani holda, 2017 yilga kelib 20,2
39
foizni tashkil etmoqda. Bu jahonning ko’plab davlatlaridagi ko’rsatkichdan ancha pastdir.
Download 1.08 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|