Magistratura bo’limi qo’lyozma huquqida
-rasm. AQSh davlat byudjeti defitsining YaIMga nisbatan 2010-2017
Download 1.08 Mb. Pdf ko'rish
|
Toshkent moliya instituti
|
3.6-rasm. AQSh davlat byudjeti defitsining YaIMga nisbatan 2010-2017
yillardagi holati. 51 Yuqoridagi rasm orqali AQShdagi byudjet holatini ko‘rishimiz mumkin. AQSH byudjeti oxirgi yillarda faqat defitsit bilan ijro etilmoqda. Buning asosiy sabablari ishlab chiqarish darajasining tushushi, xarajatlarning haddan tashqari o‘sib ketishi, tovarlar bilan ta’minlanmagan pul emissiyasi, yashirin iqtisodiyot va unumsiz sarflarning o‘sib borishi bilan ifodalanmoqda. AQSH davlatida davlat moliyasining tarkibiy qismlaridan biri byudjetdan tashqari fondlar bo‘lib ular ilmiy tadqiqot fondlari deb nomlanadi. Ilmiy tatqiqot fondlari sanoatda, qurilishda, ilmiy tatqiqotlarning qo‘llab-quvvatlashini moliyalashtirish uchun shuningdek, davlatning ilmiy markazlarini ta’minlashga qaratilgan fondlardir. AQSHda 3 ta yirik fond faoliyat ko‘rsatadi: 1) Milliy ilmiy fond (MIF); 2) Standartlar byurosi ilmiy fondi (SBIF); 3) Kredit fondlari- bu davlat banklari, jamg‘arma kassalari va boshqa kredit muassasalarida foydalanishda bo‘lgan, qaytarish va foiz to‘lash sharti bilan olingan resurslar.
51 www.tradingeconomics.com sayti ma’lumotlari asosida talaba tomonidan tuzildi. 80
AQSHda asosan 3 tarmoq bo‘yicha yo‘naltiriladigan bir qator kredit fondlari mavjud. Ushbu tarmoqlar quyidagilar:
uy-qurilish; tashqi iqtisodiy aloqa. Ijtimoiy fondlar aholiga ijtimoiy xizmatlar ko‘rsatishga qaratilgan resurslardir. Aholi sonining ortishi jamiyatning turli ijtimoiy guruhlari o‘rtasida qiziqish chegaralarining ortishi ushbu fondlarning ahamiyatini yanada oshiradi. Davlatning maxsus fondlari huquqiy holatiga ko‘ra davlat maxsus fondlari va mahalliy maxsus fondlarga bo‘linadi. Davlatning maxsus fondlari markaziy hukumatga qarashli bo‘ladi va ularga investitsiya fondi, valyuta fondi, ijtimoiy sug‘urta fondiga bo‘linadi. Mahalliy maxsus fondlar mahalliy hokimiyat organlariga tegishli bo‘lib ular orasida eng yirigi zayom fondlari hisoblanadi. Ishlanish maqsadiga ko‘ra maxsus fondlar: iqtisodiy, ilmiy-tatqiqot, kredit, ijtimoiy sug‘urta fondlari va boshqa fondlarga bo‘linadi. Biz moliya tizimi shu jumladan davlat moliyasi yuqori darajada rivojlangan davlatlardan biri AQSH davlat moliyasi holatini ko’rib chiqdik, shundan kelib chiqqan holda, mamlakatimiz davlat moliyasini isloh etishda AQSH davlat tajribasidan quyidagi jihatlarni amaliyotga tadbiq etsak maqsadga muvofiq bo‘ladi: Davlat moliyasi tarkibida davlat kreditining rolini oshirish hamda mahalliy kreditlarni shakllantirish, bu orqali AQSHda doimiy ravishda qo’llaniladigan mahalliy byudjetlarning daromad va xarajatlar tengsizligini yuqori byudjetlar bilan munosabatlarsiz qoplashga erishishimiz mumkin;
Davlat byudjeti daromadlari tarkibida to‘g‘ri soliqlar ulushini ko‘paytirish ya’ni bu orqali mamlakat aholisining mulkdan va yerdan foydalanish unumdorligini oshishiga erishish; Soliqlar va majburiy to‘lovlar bo‘yicha imtiyozlarni tartibga solish, bu orqali AQSHda aynan erkin iqtisodiy hududlarga berilayotgan imtiyozlarni tartibga solish hamda mamlakatning rivojlanish darajalariga ko’ra hududlarga imtiyozlarni 81
tabaqalashtirish orqali mamlakatning barcha hududlarini kompleks rivojlanishga erishish mumkin;
belgilab shu sohada faoliyat ko‘rsatishiga erishish hamda AQSH davlati kabi byudjetdan tashqari jamg’armalarning mablag’laridan samarali foydalib, undan davlat byudjeti defitsitini qoplashda asosiy manbalardan biri sifatida foydalanish; Davlat xaridi tizimida AQSH davlatida shakllangan byudjet tashkilotlari uchun korporativ kartochkalar amaliyotini tadbiq etish, bu orqali davlat byudjetining g’azna ijrosi tizimida soddalashgan tizimga erishish. Download 1.08 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|