Magnit materiallar kuchsiz magnit
Download 105.21 Kb. Pdf ko'rish
|
Magnit materiallar - Vikipediya
|
Magnit materiallar Magnit materiallar - kuchsiz magnit maydonlarda magnitlanadigan va bu maydonlarning qiymatini jiddiy oʻzgartiradigan materiallar. Tabiiy magnitlangan mineral — magnetit (magnit temirtosh) qadimdan maʼlum boʻlgan. Xitoyda 2 ming yillar ilgariyoq undan magnit kompasining mili (strelkasi) yasalgan. Magnetit — kuchsiz magnetik. 19-asrdaX. K. Ersted, M. Faradey, E. X. Leni, elektr magnetizm qonunlarini ochishdi, B. S. Yakobi oʻzgarmas tok mashinalarini, P. N. Yablochkov oʻzgaruvchan tok generatori va transformatorini yaratishdi, M. O. Dolivo-Dobrovol-skiy uch fazali tokni kashf etdi. Shundan soʻng ancha kuchli magnetik — temir amadda Magnit materiallar sifatida ishlatila boshladi. 1990-yildan telektrotexnikada temir silitsiyli poʻlat, aloqa texnikasida temirnikelli qotishmalar keng tarqaldi. Ferromagnetizm nazariyasining taraqqiyoti yangidan-yangi Magnit materiallar ishlab chiqarishni ancha tezlashtirdi. 20-asr oʻrtalarida oksid Magnit materiallar — ferritlar paydo boʻldi. Magnitlanish va qayta magnitlanish xossalariga qarab Magnit materiallar ferromag-netiklar, ferritlar, magnit jihatdan yumshoq va magnit jihatdan qattiq materiallarga boʻlinadi. Magnit jihatdan yumshoq materi allarning boshlangʻich va maksimal magnit kirituvchanligi yuqori; toʻyinish magnit in- duksiyasi — 0,2 — 2,4 T, koersitiv kuchi — 0,5 — 10 A/m, solishtirma elektr qarshiligi 10~7 — 10~8 Om-m. Bularga molibden bilan legirlangan temir, temirnikelli qotishmalar, vanadiy qoʻshilmali temir- kobaltli qotishmalar, temirnikel-kobaltli qotishmalar, marganetsruxli, nikelruxli ferritlar, elektrotexnika poʻlati, shuningdek, magnit dielektriklar, magnitostriksion materiallar va boshqa kiradi. Ulardan magnit oʻtkazgichlar, drossellar, elektromagnit rele, transformator oʻzaklari, ferritlardan magnit antennalar va boshqa tayyorlanadi. Magnit jihatdan qattiq material l arning koersitiv kuchi (5-YU3 — 1 ■ 105 A/m), qoldiq magnit induksiyasi (0,2—1,2 T) va magnit energiyasi (103— 105 T A/m)ning kattaligi bilan farq qiladi. Bularga magnitli poʻlat, temir- kobaltmolibdenvolfram, temirnikel- alyuminiykobalt asosidagi qotishmalar, platina-kobalt, berilliyli, stronsiyli va kobaltli ferritlar, magnit jihatdan qattiq dielektriklar kiradi. Magnit jihatdan qattiq materiallardan, asosan, oʻlchash asboblarida, mikrodvigatel va gisterezis elektr dvigatellarda, soat mexanizmlarida ishlatiladigan doimiy magnit tayyorlanadi. Elektrotexnika poʻlatiga oltingururt bilan legirlangan temir asosidagi krtishmalar kiradi. Tarkibida 0,1—0,3% marganets ham boʻladi. Bulardan elektr toki generatorlari, transformatorlar, elektr dvigatellar va boshqa ishlab chiqariladi. Maxsus Magnit materiallarga termomagnit qotishmalar va magnitostriksion materiallar kiradi. Termomagnit qotishmalar temperatura taʼsirida asboblarning magnit tizimlarida magnit oqimlari oʻzgarishlarini sezdirmaslik uchun ishlatiladi. Magnitostriksion materiallar yordamida elektromagnit energiya mexanik energiyaga aylantiriladi. [1] 1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga ishorat yoʻq. Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin. Manbalar Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000- 2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, (ht tps://uz.wikipedia.org/w/index.php?title= Magnit_materiallar&action=edit) Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin. Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. "https://uz.wikipedia.org/w/index .php? Bu sahifa oxirgi marta 4-Sentabr 2022, 11:30 da tahrir qilingan. • Matndan CC BY-SA 3.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). title=Magnit_materiallar&oldid=28 47087" dan olindi Download 105.21 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|