Makroiqtisodiyot fanidan ma'ruza matni doc

Qaydetilganvalyutakursi 
– 
bu, 
xorijiyvalyutadaifodalangan, 
davlattomonidanrasmiyo’rnatilganmilliypulbirliginingbahosibo’lib, 
ungavalyutabozoridatalabvataklifningo’zgarishibevositata’sirqilmaydi.  
Qayd  qilingan  valyuta  kursi  tizimi  tarafdorlari  ta’kidlaydilarki,  undan 
foydalanish  xalqaro  savdo  va  moliya  bilan  bog’liq bo’lgan  tahlika  va  noaniqlikni 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

kamaytiradi.  Qayd  qilingan  valyuta  kurslarini  qo’llash  o’zaro  foydali  savdo  va 
moliyaviy  operasiyalar  hajmini  kengaytirishga  olib  keladi.  Ammo,  qayd  qilingan 
valyuta  kurslari  tizimining  hayotga  layoqatliligi    o’zaro  aloqalar  jarayondagi  ikki 
sharoitga bog’liq: 
-  zahiralarning mavjudligi; 
-  o’z  hajmi  bo’yicha  sezilarsiz  kamyoblik  yoki  to’lov  balansi  aktivlarining 
tasodifiy  vujudga  kelishi.  Katta  va  doimiy  kamyobliklar  mamlakat  zahiralarini 
yo’qqa chiqarishi mumkin.  
Valyuta  kurslarining  o’zgarishiga  bir  qator  omillar  ta’sir  ko’rsatadi.  Ularni 
qisqacha qarab chiqamiz: 
1.Iste’molchilar didining boshqa mamlakat buyumlariga nisbatan o’zgarishi. 
2. Turlimamlakatlardadaromadlardagi nisbiy o’zgarishlar.. 
3. Bahodagi nisbiy o’zgarishlar.  
4. Nisbiy real foiz stavkalari.  
5. Spekulyasiya.  
Nominal  valyuta  kursi  valyutalarning  almashinuv  kursi  deyiladi.  Yuqorida 
biz aynan nominal valyuta kursi haqida fikr yuritdik. 
Real  valyuta  kursi  ikki  mamlakatda  ishlab  chiqarilgan  tovarlarning  nisbiy 
bahosidir.  
Real  valyuta  kursi  bir  mamlakat  tovarlari  boshqa  mamlakat  tovarlariga 
almashishi  mumkin bo’lgan nisbatni  ko’rsatadi,  shu  tufayli  u  savdo  sharoiti ham 
deb yuritiladi. 
Nominal va real valyuta kurslari o’rtasidagi nisbat quyidagi ko’rinishga ega.