Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiy
Idrok qilishning ko‘rgazmali uslublari
Download 165.78 Kb.
|
Maktab yoshidagi bolalar jismoniy tarbiyasi uslubiy-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- VI BOB. JISMONIY SIFATLAR 6.1. Jismoniy sifatlar to‘g‘risida tushuncha
|
5.10. Idrok qilishning ko‘rgazmali uslublari
Ushbu guruhning uslublari o‘rganiladigan harakatning ko‘rish va eshitish idrokini ta’minlaydi. Harakatlar ritmini, tezlik darajasini ko‘rish, ba’zan eshitish ham shug‘ullanuvchilarda harakatlar to‘g‘risida ko‘proq (har tomonlama) tasavvur tug‘diradiki, kelgusida qayta tiklash uchun taxminiy asosni kengaytiradi. Idrok etishning ko‘rgazmali tamoyilini singdirishda ko‘rgazmali uslublar asosiydir (ammo yagona emas). Ularning yordami bilan o‘quvchi o‘rganiladigan harakatning obrazi shakllanishida jonli mushohida qilish imkoniyatini oladi. Shu bilan birga shuni hisobga olish kerak-ki, ayrim odamlarda ko‘rish idroki, boshqalarida eshitishidroki yaxshi rivojlangan bo‘ladi. O‘qituvchi ta’lim uslublarini qo‘llanishini individuallashtirish imkoniyatini va analizatorning yetakchi rolini nazarda tutishi kerak. Guruhli o‘rgatish vaqtida bu idrok etishning ko‘rgazmali uslublarining barcha xilma-xilliklaridan foydalanishni ta’kidlaydi. O‘z-o‘zini tekshirish uchun savollar 1. Ta’limning uslublariga qanday talablar qo‘yiladi? 2. Jismoniy tarbiyada qo‘llaniladigan didaktik uslublardan qaysi birini bilasiz? 40
VI BOB. JISMONIY SIFATLAR 6.1. Jismoniy sifatlar to‘g‘risida tushuncha “Jismoniy sifatlar” va “jismoniy tayyorgarlik” atamasi maxsus adabiyotlar sifatida foydalaniladi. Bular inson harakat imkoniyatlarining ayrim tomonlarini aniqlaydi. Jismoniy sifatlar dinamikasiga tatbiqan “rivojlanish” va “tarbiya” atamalari qo‘llaniladi. “Rivojlanish” atamasi sifatning sog‘lomlashtiruvchi o‘zgarishlari borishini xarakterlaydi. “Tarbiya” esa harakatlantiruvchi sifat ko‘rsatkichlari o‘sishiga ta’sir o‘tkazishning faolligi va yo‘naltirilganligini nazarda tutadi. Jismoniy sifatlarga kuch, chidamlilik, egiluvchanlik, tezkorlik, chaqqonlik xos. Jismoniy tarbiya jarayonida jismoniy sifatlarni tarbiyalash va harakatlar bilan o‘rgatish o‘zaro bog‘liq. Jismoniy tarbiyaning bu tomonlarini o‘rganish va alohida-alohida qarab chiqish ulardan har birining o‘ziga xos xususiyatlarini chuqurroq bilib olishga yordamlashadi. Maktab yoshidagi bolalarda jismoniy sifatlarni tarbiyalash organizmning rivojlanishi va o‘sishi bilan bog‘liq qator xususiyatlarga ega: 1.O‘spirinlik va yoshlik davrida bitta sifatning rivojlanishi boshqa jismoniy sifatlarning o‘sishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, o‘qituvchilardan jismoniy sifatlarni tarbiyalashga majmuali yondashuv zaruriyati talab qilinadi. 2.Organizmning rivojlanishida jismoniy sifatlarning o‘sishi ayrim yoshlarda ayniqsa, jadal ro‘y beradi. Bu sezgirlik (yoki sensitiv) davrlar deb ta’kidlanadi. Chunonchi, mushak kuchi 41
qizlarda chidamlilik ko‘rsatkichi 11-13 yoshda eng jadal o‘sadi, o‘g‘il bolalarda esa – 14 yoshda, mutaxassislarning fikricha 8-11 yosh tezkorlik imkoniyatlarini tarbiyalash uchun eng qulaydir. Chaqqonlikni bolalar bilan o‘smirlarda taqqoslash, kattalarda esa – yoshlar bilan taqqoslash bo‘yicha tarbiyalash xiyla qiyinroq kechadi. 3.Jismoniy sifatlarni tarbiyalash katta jismoniy yuklamalar bilan kuzatiladi. Bolalar va o‘smirlar jismoniy sifatlari o‘sishiga organizm uchun ziyon yetkazmasdan og‘ishmay rioya qilinganda erishiladi. Download 165.78 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|