Maktabgacha yoshdagi bolalar o‘sishi va rivojlanishining asosiy qonuniyatlari

Maktab yoshidagi bolalar bilan muloqat.
Bu yoshdagi bolalar murakkab so‘zlarni ham yaxshi tushunadilar. Tekshiruvdan oldin bu yoshdagi boladarga tekshiruv va dahvolash maqsadini, tartibini ularga tushuntirish va ularni roziligini olish kerak. Bu yoshdagi bolalar ham tibbiy asboblarga qiziqadilar, shuning uchun bu yoshdagi bolalarga hamshira asbob haqida tushuntirish berish kerak. Tekshiruv vaqtida bolalarni kerak bo‘l masa oxirigacha yechintirish shart emas.
Balog‘ot yoshidagi bolalar bilan muloqat.
Balog‘ot yoshidagi balalar bilan muloqat qilish kerak darajada rivojlangan. Bu davrda ba'zi bolalar ishyoqmas, o‘zini tuta olmaydigan bo‘l ib qoladilar. Shuning uchun hamshira yuqorida holatlarni inobatga olishi kerak. Shu kabi holatlar kelib chiqmasligi uchun hamshira ularni yoshi va davrlarni inobatga oladilar. Bu davrda bolalar shaxsiy ma'lumotlarga ega bo‘l ib tekshiruvlar vaqtida ota-onalarini ishtirok etishlarni o‘zlari hoxlaydilar.
Bolani o‘sish va rivojlanishiga ta'sir qiluvchi omillar.
Xar bir insonni individual o‘ziga xos o‘sish va rivojlanish tezligi mavjud, o‘sish va rivojlanish patensiali ma'lum darajada genetik omillar bilan chegaralangan. Atrof muxit omillari esa bu potensiallarni amalga oshishiga turtki bo‘ladi. Bolani o‘sishi va rivojlanishi xaqida tqo‘l iq ma'lumotga ega bo‘l ish uchun genetik va tashqi muxit omillariga diqqat qilinadi.
Genetik omillar.
Bola o‘sishiga ta'sir etuvchi genetik omillarga millati, jinsi, kelib chiqishi va boshqalar kiradi. Ko‘pchilikga ma'lumki bolani tana tushilishi ota – onasining tana tuzilishiga o‘xshash bo‘ladi. O‘smirlik davrdan tashqari, o‘g‘il bolalar tana tuzilishi qizlarnikidan yirikroq bo‘ladi. Bugungi kunda biz o‘tgan davrlarga nsbatan o‘zimizda ekologik oqibatlarni, turli xil zararli omillarni dunyo miqyosida tarqalganini (pitsitsitlar, nitratlar, radiatsiya kundalik va ishlab chiqarish kimyosi va boshqa ifloslantiruvchi moddalar va dorilar) ko‘ramiz. Chernobil AES dagi avariya tufayli keyingi yillarda ionlovchi nurlar ta'sir kuchi ko‘payib ketdi. Ona xomiladorlik davrida nurlar ta'siri (rentgen nurlari, quyoshda ortiqcha yurish) bundan tashqari qarindoshlar o‘rtasidagi nikox xam genlar mutatsiyasiga sabab bo‘ladi.