Malakaviy amaliyot

Умумий маълумотлар

“Автомобиль йўллари ва сунъий иншоатлар” факультетининг 2 – босқич талабаларига “Автомобиль йўлларини қидирув ва лойиҳалаш”кафедраси томонидан 22.07.2019 дан 3.08.2019 гача муддат ичида жойларда малакавий амалиёт ўташ вазифаси берилди. Мен 152и-17 гуруҳ талабаси Иброхимжанов Мираббос амалиёт ўташ учун ўз туманимда жойлашган Наманган вилояти АЙХББ Наманган шахар йўллардан фойдаланиш унитар корхонасига келдим. Мен корхона раҳбари Донёр Болусов томонидан амалиёт ўташ жараёнида керак бўладиган кўрсатмаларни ва хавфсизлик қоидаларини билиб олдим ҳамда амалиёт рахбарим сифатида Ишлаб чиқариш техник фойдаланиш бўлими бошлиғи Бўрибой ака Ўринов билан танишдим. Бундан ташқари қўшимча маълумот сифатида ташкилот хақида хам қизиқиб кўрдим...

Унга кўра, Бўка туман йўллардан фойдаланиш унитар корхонаси расмий тарзда 27.03.1992 йилда давлат рўйҳатидан ўтган. Ўзбекистон Республикаси Автомобиль Йўллари Давлат Қўмитаси тасарруфига кирувчи “Узавтойўл” давлат унитар корхонасининг минтақавий таркибий қисми ҳисобланади. Амалдаги раҳбари Донёр Болусов.

Корхонанинг ваколати чекланган бўлиб, 365 – рақамли умум фойдаланувдаги махаллий аҳамиятдаги йўлнинг бевосита Бўка тумани ҳудудидан ўтувчи 33 – 57 км.лари оралиғидаги мавжуд йўлларнинг барчасини жорий таъмирлаш ишларига иҳтисослаштирилган. Ташкилот жойлашган ер майдонининг умумий миқдори 1.770 минг кв.м ни ташкил қилади. Бундан 312.16 кв.м ўрнида ташкилотнинг бошқарув бинолар жойлашган. Ташкилотда жами бўлиб 83 нафар ишчи ходим мавжуд бўлиб, уларнинг 9 нафари бошқарув ходимлари, қолган 74 нафари эса ишлаб чиқариш ходимлари ҳисобланади. Корхона таркибида 25 та машина ва механизация мавжуд. Respublikamizda avtomobil yo’llarining tarmog’i rivojlanishiga juda kata e’tibor berilmoqda. Jumladan , Vazirlar mahkamasining va Prezident qarorlari bularga misol bo’la oladi . Avtomobil yo’llarini rivojlantirish haqidagi qonun 2007-yil 29-iyunda Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan va 2007-yil 24-avgustda Senat tomonidan maqullandi va MDH davlatlari ichida birinchi bo’lib O’zbekiston Respublikasida “Avtomobil yo’llari” to’g’risidagi qonun ishlab chiqildi. Bu qonun 6 bob , 30 banddan iborat . Ushbu qonunning asosiy mohiyati avtomobil yo’llarini loyihalash , qurish va qayta qurish va ekspluatatsiya qilishni tartibga solishdan iborat . Ushbu qonunning asosiy maqsadi “Avtomobil yo’llarini qurish , rekonstruksiya qilish , tamirlash , saqlash va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat .

Mustaqillik yillarida avtomobil yo’llarini holatini yaxshilash bo’yicha bir necha qarorlar qabul qilindi.

• 
  P.Q. 299-sonli qaror 2006-yil 3-mart“ Yo’l qurilishi hajmi va sifati ustidan nazoratni kuchaytirish chora – tadbirlari “ to’g’risida.
  
• 
  P.Q. 499-sonli qaror “Umumiy foydalaniladigan avtomobil yo’llarini loyihalashtirish , qurish va rekonsyruksiya qilish tartibini takomillashtirish chora – tadbirlari to’g’risida “ 2006-yil 25-oktyabr.
  
• 
  P.Q. 511-sonli qaror “ O’ZAVTOYO’L davlat aksiyadorlik kompaniyasi tashkiliy tuzilmasini takomillashtirish chora tadbirlari “2006-yil 14-noyabr.
  
• 
  P.Q. 14.46-sonli qaror “2011-2015-yillarda infra tuzilmani transport va komunikatsiya qurilishini rivojlantirishni jadallashtirish to’g’risida”. 2010-yil.
  
• 
  P.Q. 23.13-sonli qaror “2015-2019-yillarda muhandis komunikatsiya va yo’l transport infra tuzilmasini rivojlantirish va moderinizatsiya qilish dasturi to’g’risida”. 2015-yil 6-mart.
  
• 
  P.F. 49.54-sonli farmon “Yo’l ho’jaligini boshqarish , tizimni yanada takomillashtirish to’g’risida”. 2017-yil 15-fevral.
  
• 
  P.F. 32.62-qaror “Avtomobil yo’llarini ko’kalamzorlashtirish va arxitektura lonshaft konstruksiyalash bo’yicha”. 2017-yil 17-sentyabr.
  

Respublikamizda avtomobil yo’llarining tarmog’i rivojlanishiga juda kata e’tibor berilmoqda. Jumladan , Vazirlar mahkamasining va Prezident qarorlari bularga misol bo’la oladi . Avtomobil yo’llarini rivojlantirish haqidagi qonun 2007-yil 29-iyunda Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan va 2007-yil 24-avgustda Senat tomonidan maqullandi va MDH davlatlari ichida birinchi bo’lib O’zbekiston Respublikasida “Avtomobil yo’llari” to’g’risidagi qonun ishlab chiqildi. Bu qonun 6 bob , 30 banddan iborat . Ushbu qonunning asosiy mohiyati avtomobil yo’llarini loyihalash , qurish va qayta qurish va ekspluatatsiya qilishni tartibga solishdan iborat . Ushbu qonunning asosiy maqsadi “Avtomobil yo’llarini qurish , rekonstruksiya qilish , tamirlash , saqlash va ulardan foydalanish sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat Ushbu qonun bo’yicha Respublikamizdagi 184000km uzunlikdagi avtomobil yo’llari quyidagicha tasniflanadi. Umumiy foydalanuvdagi avtomobil yo’llari. Shaharlar va boshqa aholi punktlari. Xo’jalik avtomobil yo’llari. Ushbu foydalanuvdagi avtomobil yo’llari toifasi ularning belgilangan vazifasi va istiqboldagi harakat jadalligiga qarab ShNQ 2.05.02-07, 2-jadvalga asosan qabul qilinadi.

Yo’lning iqtisodiy ahamiyati	Yo’l toifasi	Hisobiy harakat jadalligi, keltirilgan dona/sut
Xalqaro ahamiyatga molik yo’llar Davlat ahamiyatiga molik yo’llar	I^a (avtomagistral) I^b (Tezkor yo’l) II III	14000 dan ortiq 14000 dan ortiq 6000-14000 2000-6000
Mahalliy ahamiyatga molik yo’llar	IV V	200-2000 200gacha

1. 
   Xalqaro ahamiyatdagi yo’llar – 3626km;
   
2. 
   Davlat ahamiyatidagi yo’llar – 17033km;
   
3. 
   Mahalliy ahamiyatdagi yo’llar – 21995km, ni tashkil etmoqda.
   

1. 
   I - toifa - 2370km.
   
2. 
   II - toifa - 5363km.
   
3. 
   III - toifa – 7800km.
   
4. 
   IV – toifa – 19333km.
   
5. 
   V – toifa – 7788, ni tashkil qilmoqda.
   

Oxirgi yillarga O’zbekiston Respublikasi Avtomobil yo’llari davlat qo’mitasi O’zbekiston Respublikasi prezidentining 2017-yil 15-fevraldagi P.F 4954-sonli “Yo’l xo’jaligini boshqarish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi farmonini hamda O’zbekiston Respublikasi prezidentining 2017-yil 2776-sonli “O’zbekiston Respublikasi Avtomobil yo’llari davlat qo’mitasi va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasi huzuridagi Respublika yo’l jamg’armasi to’g’risida”gi qaroriga asosan tashkil topdi.