Malayziyada ta'lim tizimi qanday?

Malayziyaga talaba vizasini olish

Malayziyaga talaba vizasini olish uchun hujjatlar:
Xorijga chiqish uchun pasportning asl nusxasi va nusxasi
ingliz tilida to’ldirilgan anketa
Malayziya universitetidan taklifnoma
Malayziya universitetiga qabul qilishni tasdiqlovchi hujjat
o’rta ta’lim to’g’risidagi sertifikat
diplom (birinchi ta’lim mavjud bo’lganda)
xalqaro TOEFL – 550 yoki IELTS – 6.0 sertifikati
aviachipta
Ushbu hujjatlar to’plami Malayziyaning elchixonasiga mamlakatga jo’nab ketishdan 2 oy oldin taqdim etilishi kerak. Talaba vizasi 1 yilga beriladi, talaba yashash mamlakat hududida yoki to’g’ridan-to’g’ri Malayziyada uzaytiriladi, lekin talaba o’qishni davom ettirishi sharti bilan.
Malayziyada ta’lim olish paytida ishlash
Ta’lim olish davomida talabalar haftasiga 20 soatgacha ishlash huquqiga ega, bundan tashqari, Malayziyaning ko’plab universitetlari talabalarga pulli amaliyotlardan o’tishni taklif qilishadi. Bundan tashqari, talaba amaliy tajriba oladi va bu ta’lim va mutaxassislik olish jarayoni bilan birlashtiriladi.
Oliy ta’lim diplomini olgandan so’ng, Malayziya universiteti bitiruvchilari yuqori haq to’lanadigan va obro’li korxonalarda ishga joylashish imkoniyatiga ega bo’ladilar.
Ko’pgina Malayziya universitetlari chet ellik talabalarga mamlakatda ish topishga yordam beradi, buning natijasida bitiruvchilar mamlakatda qonuniy yo’l bilan qolish imkoniyatiga ega.
Malayziya universitetlarida qabul qilingan diplom butun dunyoda qayd etilganligi sababli xorijiy bitiruvchilar nafaqat Malayziyada, balki boshqa mamlakatlarda ham ish topish imkoniyatiga ega. Albatta, buning uchun bitiruvchi ishga joylashish istagida bo’lgan mamlakatda ishlash uchun ruxsat olish kerak. Biroq, tarjima dasturlari (Transfer dasturi) orqali talaba o’qishni davom ettirgan mamlakatda ish bilan band bo’lishi mumkin.
унёда таълим: Малайзия таълим тизими босқичлари
Малайзияда таълим тизими икки вазирлик- Ўрта мактаб таълим вазирлиги ва Олий таълим вазирлиги томонидан назорат қилинади. Таълим бўйича асосий қонунчилик акти 1996 йилдаги “Таълим тўғисидаги қонун”дир.
Мамлакатда бошланғич таълим мажбурийдир. Билимларни текшириш тестлар асосида олиб борилади.
Малайзияда биринчи мактаблар Буюк Британия колониал тизими асосида очилган. 1816 йилда очилган Penang Free School мактаби Малайзия тарихидаги илк замонавий мактаблардан ҳисобланади.
Дастлаб ушбу мактабларда малай тили умуман юритилмас, ўқувчиларга фақатгина инглиз тилида ўқиш шарт қилинарди. 1970 йилдан бошлаб, миллий сиёсат асосида ҳукумат инглиз мактабларини малай мактабларига ҳам ўзгартира бошлади. Ушбу ислоҳотлар 1982 йилда якунига етди.
Мактабгача таълим
Мактабгача таълим Малайзияда кўпроқ пуллик асосда бўлиб, мажбурий эмас. Шу билан бирга махсус сертификация дастури бўлиб, у бўйича педагоглар болалар психологияси, таълим бериш методикаси ва болаларни парваришлаш дастурларини ўзлаштиришади.
Бошланғич мактаб таълими
Бошланғич таълим 6 йил давом этади. (1- синфдан, 6 синфгача). 1-3 синфгача Tahap Satu- биринчи босқич деб, 4-6 синфгача эса Tahap Dua- иккинчи таълим даражаси деб юритилади. Ушбу таълимни болалар 7 ёшдан бошлаб, 12 ёшда тамомлашади.
Бошланғич таълимнинг якунида барча ўқувчилар умумий стандарт тест- Ujian Pencapaian Sekolah Rendah (UPSR) топширишади. Тестда ўқувчилар малай ва инглиз тили бўйича билимлари, ҳамда табиий фанлар, математика ва имло қоидалари бўйича имтиҳон қилинадилар.
Ўрта мактаб таълими
Ўрта маълумот олиш ҳам 5 йил давом этади. Ушбу босқичда ўқиш бироз мураккаброқ сабаби, фанларни яхши ўзлаштиролмаган ўқувчи ўқишдан четлатилиши мумкин. Ўқувчиларнинг ўқишдан ташқари фаолияти қўллаб-қувватланади, рағбатлантирилади. Мунтазам тарзда турли тадбирлар, чиқишлар ва конкурслар ўтказиб борилади. Ўқув курслари якунида ўқувчилар Малайзия сертификатини тақдим этувчи Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) имтиҳонини топширишади.
Олий ўқув юртига тайёргарлик
Ўрта мактабни тамомлаган ўқувчи олдида икки танлов туради- ОТМга кириш учун қўшимча таълимга яна икки йил вақтини бағишлаш ёки етуклик аттестатини олиш. Қўшимча таълим учун Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) имтиҳонини топшириш лозим бўлади. Етуклик аттестатини олиш имтиҳони эса бирмунча содда ва осондир.
Олий таълим
Олий таълимнинг катта қисми ҳукумат томонидан молиялаштирилади. Университетга кириш учун юқорида танишганимиздек, ўқувчида ёки етуклик аттестати ёки қўшимча таълим олганлик сертификати- STPM бўлиши лозим. Ҳар йили Малайзия университетлари 150.000 дан ортиқ малакаланган битирувчилар етиштириб чиқаради.
Шунингдек, Малайзияда исломий мактаблар тизим ҳам бор. Бошланғич мактабларни - Sekolah Rendah Agama (SRA), ўрта мактабларни эса Sekolah Menengah Agama (SMA) деб номланади. Яна Sekolah agama rakyat (SAR) номли мактаб тизими ҳам фаолият кўрсатиб, у ерда талабаларга Ислом тарихи, араб тили фанлари ўқитилади.
Малайзияда шунингдек, Канада, Австралия, Сингапур ва Буюк Британия каби давлатларнинг нуфузли университетлари ўз филиалларига эга.
Бобур Аҳмад.