Ma’lumotlar bazasi fani mustaqil ish bajardi: Abduvahobova Xonoyim Guruh: 240-21 Kif Tekshirdi: Jurayev Tulkinjon

Ustunlar fiksirlangan sarlavhalaridan kesishgan so‘rovlarda foydalanish

Ko‘rilgan so‘rovda ustunlarni oylar kalendar navbati bo‘yicha chiqarish uchun ustunlar fiksirlangan sarlavhalarni berish kerak:

Конструктор rejimiga o‘ting va ekranga so‘rov xossalarini chiqaring. Buning uchun instrumentlar panelida Свойства (Properties) tugmasini bosing va so‘rov jadvallari aks etayotgan panel bo‘sh maydonida sichqoncha chap tugmasini cherting. So‘rov xossalari dialog oynasida Заголовки столбцов (Column Headings), xossasi chiqadi, u faqat kesishgan so‘rovlarda bo‘ladi.




Заголовки столбцов xossasi maydoniga yil xar bir oyining qisqacha nomini kiriting. Nomlar Format () funksiyasidan qanday qaytarilsa ustunlar sarlavhalarini standart akslantirishda qanday ko‘rinsalar shunday ko‘rinishlari keravk, aks xolda noto‘g‘ri berilgan oylar uchun ma’lumotlar akslanmaydilar. Nomlarni qavslarga olish kerak va nuqta vergul simvoli bilan ajratish kerak. 12 oy nomi kiritib bo‘lingandan so‘ng so‘rovlar oynasini berkiting.

So‘rovda detalizatsiya darajasini o‘zgartirish
Tahlil uchun qulay tasavvur yeki qulay grafik yaratish uchun kurilgan so‘rov satrlari va ustunlari sonini qisqartirish mumkin. Buning uchun mahsulot tipi bo‘yicha xar квартал foydani chiqaradigan kesishgan so‘rovni yaratamiz. Bunday so‘rovni yaratish uchun:

• 
  Yaratilgan so‘rovga "Типы" (Categories) jadvalini qo‘shing.
  
• 
  So‘rovda "КодТовара" va "Марка" ustunlarini "Типы" jadvalining "КодТипа" va "Категория" ustunlari bilan almashtiring. Buning uchun ortiqcha ustunlarni o‘chiring, so‘ngra kerakli ustunlarni so‘rov blankiga ko‘chiring. Ikkala ustunning Перекрестная Таблица (Crosstab) yacheykalarida Заголовки строк (Row Heading) qiymatni tanlang.
  
• 
  Выражение! (Expl) ustunidagi Format([ДатаРазмещения];"""Квартал ""q") ifodani o‘zgartiring, bu ifoda ustunlar sarlavhalari "Квартал 1", "Квартал 2", "Квартал 3", "Квартал 4" aniqlaydi. Bir necha qavs Квартал
  
• 
  so‘zi va bo‘shlik belgisi satr sifatida, q – format sifatida kelishini ko‘rsatish uchun ishlatiladi.
  
• 
  
  
  
  
• 
  

XULOSA
Ma’lumotlarning relyatsion modeli birinchi bor 1970 yilda Ye.F.Kodd tomonidan taklif qilingan bo’lib, u ma’lumotlarni tavsiflash va tasvirlashning amaliy dasturlaridan bog’liq bo’lmasligini ta’minlash masalasini hal qilishga xizmat qiladi.
Ma’lumotlarning relyatsion modeli asosida «munosabat» tushunchasi yotib, u inglizcha relation so’zidan olingan. Ba’zi bir qoidalarga amal qilgan holda munosabatlarni ikki o’lchovli jadval ko’rinishda tasvirlash mumkin. Chunki jadval har qanday odamga tushunarli va qulaydir.
Real dunyo ob’ektlari haqidagi ma’lumotlarini EHM xotirasida saqlash va ular orasidagi aloqalarni modellashtirish uchun munosabatlar (jadval) to’plamidan foydalanish mumkinligini Ye.F.Kodd isbotlab berdi.
Munosabat ustunlari atributlar (maydonlar) deb ataladi va ularga nomlar beriladi. Munosabat atributlarining nomlaridan iborat tuzilgan ro’yxatga munosabatlar sxemasi deyiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Григорьев Ю.А., Ревунков Г.И.. Банки данных. М.: Изд. МГТУ им.
Баумана, 2002.
2. Роб П. Системы баз данных: проектирование (http://www.hozir.org/proektirovanie-informacionnoj-sistemi-dekanat-po-kursu-predmet.html), реализация и управление
(5-е издание) издательство "БХВ - Санкт-Петербург" ·1200 стр, 2003 г. ·.
3. Григорьев Ю.А., Плутенко А.Д.. Жизненный цикл проектов
распределенных баз данных. Благовещеснк АмГУ, 1999.
4. Дунаев С.С. Доступ к базам данных и техника работы в сети.
Практические приемы современного программирования. М.: Диалог –
МИФИ, 1999.
5. Дж.Ульман, Дж Уидом. Введение системы баз данных. Пер.с англ. М.:
«Лори», 2000.
www. Ziyonеt.uz
2. www.library.tuit.uz
3. www.intuit.ru
4. http://www.w3schools.com