Mana shularni hisobga olib

Pulvapulhaqidaginazariyalar. Hozirgizamonpuliningtabiati.

Ma’lumki, puldoimoiqtisodchilarningdiqqatmarkazidabo’lgan. Bozoriqtisodiyotisharoitidapulmuomolasigaahamiyatyanadakuchaydi. (Hozirgipaytdao’zbektilidaishlatilayotgan pul1 so’ziasliforscha-tojikchabo’lib, O’rtaOsiyoxondiklari, YaqinSharqdagiayrimdavlatlardaqo’llanilgannaqdchaqapul. Masalan, XVIII, XIXasrdaQo’qonxonligida1/45, - 1/30 tangagatengbo’lgan. Eronda 1/40 qironga, Afg’onistonda 1932 yilgacha 1/100afg’ongatengbo’lgan. Fikrimizcha, oltintangalaro’rnidaqog’ozningishlatilishiuningqadripast, ya’nioltintangabo’laolmasliginita’kidlab, muomaladaumumiynompuldebatalaboshlaganbo’lishikerak. Umumiy nom ham taraqqiyotningma’lumbiryuqoribosqichidapaydobo’ladi.)Pulningkelibchiqishi, tabiatiganazariyjihatdanikkixil: ratsionalistikvaevolyutsionyondashuvmavjud.Ratsionalistikyondashuvasoschilaripulningkelibchiqishinikishilaro’rtasidakelishuvtufayliyuzbergan deb tushuntirishadi. Bu yondashuv XVIII asroxirlarigachahukmsurgan. Busub’ektivpsixologikyondashuvhozirgipaytda ham ayrimiqtisodchilartomonidanqo’llaquvvatlanadi.Evolyutsionyondashuvdaesapuljamiyatningijtimoiy – iktisodiytaraqqiyotimahsuli debqaraladi. Pulob’ektivzaruriyattufayliturli-tumantovarlarichidanbarchatovarlargaayirboshlanadiganmaxsustovarsifatidaajralibchiqqan.Pulningkelibchiqishihaqidagi har ikkiyondashuvgaxosnazariyalarnito’rtguruhgabo’lishmumkin.