Маънавият + Шарқда биринчи бўлиб, идеал жамият, давлат ва адолатли раҳбар тўғрисидаги ғояларни ким илгари сурган? «Эзгу фикр, эзгу сўз, эзгу амал»
Download 37.77 Kb.
|
Маънавият (1)
|
Маънавият + Шарқда биринчи бўлиб, идеал жамият, давлат ва адолатли раҳбар тўғрисидаги ғояларни ким илгари сурган? «Эзгу фикр, эзгу сўз, эзгу амал» деган ибратли тамойил қайси тарихий манбанинг туб моҳияти ҳисобланади? Араб тили грамматикасига асос солган ҳамда "Ал-Муфассал" номли асарни ёзган ватандошимиз? Мирзо Улуғбек мунажжимлик илмида кимни ўзнинг устози деб билган? Бобурийлар даврининг юксак меъморий обидаси бўлмиш “Тожмаҳал” ёдгорлиги қайси мамлакат ва шаҳарда бунёд этилган? “Ё ватан ё шарофатли ўлим” дея Ватан озодлиги учун мўғулларга қарши курашган ватандошимиз ким? Мамлакатимиз ҳудудида ташкил этилган, Шарқдаги илк академиялардан бири саналган илмий маскан номини кўрсатинг? Мазмуни ва намоён бўлиш шаклига қараб, ғояларни қандай турларга бўлиш мумкин? Мафкуравий профилактика деганда нимани тушунасиз? 1336 йил 9 апрел - бу... Абдулла Қодирийнинг "Ўткан кунлар" романида қайси даврдаги воқеалар тасвирланади? Мирзо Улуғбекнинг “Зижжи жадиди Кўрағоний” китоби нима ҳақида? Ўзбекистон Республикасида нечта миллат ва эллатлар истиқомат қилади? Илк бор ким Ер шари меридиан ёйининг узунлигини аниқлаган? Бугунги кунда Ўзбекистон Республикасининг Ҳукумат газетаси қайси жавобда тўғри кўрсатилган? Қуйидаги асарлардан қайси бири Абу Наср Фаробий томонидан ёзилган? “Билмаганни сўраб ўрганган – олим,орланиб сўрамаган ўзига золим” сўзларининг муаллифи ким? “Интенсив” сўзининг маъноси тўғри кўрсатилган жавобни танланг. Ўзбекистон қайси давлатлар билан чегарадош? Қуйидаги алломаларимиздан қайси бири “Ҳадис илмининг султони” сифатда машҳур ҳисобланади. “Қадимги халқлардан қолган ёдгорликлар” асарининг муаллифи ким? Тошкент шаҳрига “Ислом маданияти пойтахти” номи қайси ташкилот томонидан берилди? Фидойилик деганда нимани тушунасиз? Тарихда қуйидаги шаҳарлардан қайси бири “Қуббатул ислом” (“Ислом динининг гумбази”) дея деган шарафли номга сазавор бўлган? Қуръони Каримни ўзбек тилига кимлар томонидан таржима қилинган? “Араб ва ғайри араблар устози” деган шарафли ном билан қайси аллома улуғланган? 2019 йилги парламент ва маҳаллий Кенгашларга ўтказилган сайловлар қайси шиор остида ўтказилди? “Ҳар бир миллатнинг дунёда борлигини кўрсатадиган ойинаи ҳаёти – бу унинг миллий тили ва адабиётидир” жумласи қайси мутафаккирга тегишли? “Дунёда турмоқ учун дунёвий фан ва илм лозимдур, замона илми ва фанидан бебаҳра миллат бошқаларга поймол бўлур” деган фикр қайси мутафаккирга тегишли? Тошкентдаги “Ҳазрати имом” мажмуасида қайси машҳур алломанинг мақбараси мавжуд? Араб тили грамматикасини мукаммал ишлаб чиққан буюк алломани кўрсатинг? Қайси меъморий иншоотда “Агар бизнинг қудратимизга шубҳа қилгудек бўлсангиз, биз қурдирган иморатларни кўринг” сўзлари ёзилган? Маънавиятни шакллантирадиган мезонлардан бири бу — … “Кимки бир кўнгли бузуқнинг хотирини шод айлагай, онча борки, Каъба вайрон бўлса обод бўлгай” сатрлари кимнинг қаламига мансуб? Миллоддан аввалги асрларда юртимиз мустақиллиги учун курашган тарихий қаҳрамонни кўрсатинг? “Адабиёт яшаса – миллат яшайди” сўзларининг муаллифи ким? Немис файласуфи Иммануил Кантнинг фикрига кўра, йўқолганида ҳаётнинг қадрини белгилайдиган бошқа ҳеч нарса қолмайдиган қадрият бу - Қандай ислоҳот одамларнинг қалбига, юрагига тез кириб боради? “Агар саодат, иззат, осойишталик, роҳат, шараф, номус ва эътибор керак бўлса, тезроқ авлод тарбияси усулларини билиб олиб, болаларимизни шу усул ва қоидалар асосида тарбиялашимиз лозим”. Бу фикр қайси алломага тегишли? “Вестернизация” атамаси нимани англатади? Адаб ўрган, илм ҳосил қил, Аҳли маъноға ўзни восил қил. Бу сатрлар кимнинг қаламига мансуб? “Меҳр” сўзининг луғавий маънолари қайси жавобда берилган? Республикада маънавий-маърифий ишларни амалга ошириш, юксак ижтимоий-маънавий муҳитни шакллантириш борасида фидокорона меҳнат қилган фуқароларни рағбатлантириш мақсадида бериладиган мукофот қандай номланади? Мамлакатимизда қайси шаҳарларга Абу Райҳон Беруний ҳайкаллари ўрнатилган? Қандай диний экстремистик оқимларни биласиз? Миссионерлик ҳаракати нима? Кубровия, Нақшбандия, Яссавия тариқатлари қайси таълимотнинг йўналишлари ҳисобланади? Ақидапарастлик мафкурасининг моҳияти қайси жавобда берилган? Муайян миллатни бошқалардан устун қўядиган мафкуравий ақида бу ... Ўзбек тилида болалар учун “Биринчи муаллим”, “Иккинчи муаллим”, “Тарих”, “Туркий Гулистон ёҳуд ахлоқ” дарсликларини ким яратган? Мирзо Улуғбек томонидан Бухорода қурилган мадраса пештоқига нима деб ёзилган? “Яхшиларга яхшилик қилдим, ёмонларни эса ёмонликларига топширдим...” Бу сўзлар кайси китобдан олинган? Кўплаб ёшларни ўз домига тортиб, миллий қадриятларга зид бўлган “анъаналар” кириб келишига сабаб бўлаётган омил нима? “Мафкуравий полигон” тушунчаси моҳиятини акс эттирган жавобни топинг. Қайси халқни ўзингга тобе қилмоқчи, бўйсундирмоқчи бўлсанг…?” фикрни давом эттиринг. Ўзбек давлатчилигининг илк ўчоқлари - бу... Милоддан аввалги II асрдан милодий XIX асрга қадар мавжуд бўлган савдо йўли қайси? Абу Наср Фаробийнинг фикрига биноан давлатнинг асосий вазифаси нима? Миллий тикланишдан ... . Нуқталар ўрнига мос жавобни танланг? Қуйидаги мутафаккирлардан қайси бири ижод фаолиятига кўра шоир ҳисобланади. Амир Темурнинг ота-онаси исми тўғри берилган жавоб қайси? Ўзбекистон Республикаси Президенти ташаббуси билан янги ўқув йилидан умумий ўрта таълим муассалари дастурларига киритиладиган фан қандай номланади? Таниқли муҳаддис олим ва аҳамиятига кўра Қуръондан кейинги ўринда турувчи “Ал-Жомий ас-Саҳиҳ” китобининг муаллифи ким? Кўплаб ёшларни ўз домига тортиб, миллий қадриятларга зид бўлган “анъаналар” кириб келишига сабаб бўлаётган омил нима? “Мафкуравий полигон” тушунчаси моҳиятини акс эттирган жавобни топинг. Қайси халқни ўзингга тобе қилмоқчи, бўйсундирмоқчи бўлсанг…?” фикрни давом эттиринг. Мафкуравий курашнинг синоними қайси жавобда тўғри кўрсатилган? Маънавият қаерда қудратли кучга айланади? Бугун халқаро террорчи гуруҳлар ва бузғунчи кучлар ўз фаолиятида ёшларни ўзига бўйсундириш ва зўравонлик ғоясини тарқатишдек ёвуз мақсадларида асосан нимадан фойдаланмоқда? “...ким қаёққа тортса, нимага қизиқтирса, шу ёққа қараб интилади...” ушбу фикрда гап кимлар ҳақида айтилган? Қайси ижодкорларнинг бирга кечган аҳил ҳаёти, бир-бирларига бўлган севги ва садоқати бугунги кунда ҳам ёшларимиз учун ҳар жиҳатдан ибратли? “Агар бу улуғ зотни авлиё десак, у авлиёларнинг авлиёси, мутафаккир десак, мутафаккирларнинг мутафаккири, шоир десак, шоирларнинг султонидир”, ушбу таъриф қайси тарихий шахсга нисбатан айтилган? Ислом ҳуқуқшунослигини ўз ичига олган ҳуқуқий меъёрлар жамланмаси нима деб аталади? Ойдаги кратерлардан иккитаси икки буюк ватандошимиз номи билан аталган. Улар кимлар? Дунё ҳамжамиятида катта ташвиш уйғотаётган масалалар – бу... Маънавият қачон энг заиф нуқтага айланади? Қайси жавобда Виждон эркинлигига тўғри таъриф берилган? Ёт ва зарарли ғояларга қарши курашнинг самарали воситаси нима? Хавф-хатар кучайишининг субъектив манбалари қайси жавобда тўғри курсатилган? Қуйидаги жавобларнинг қайси бирида “Ғоявий бўшлиқ” тушунчасига тўғри таъриф берилганг? Бузғунчи ғоялар қандай шароитда кўпроқ таъсир кўрсатади? Эркинлик – бу... Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Ислом цивилизацияси маркази қайси шаҳарда ташкил этилди? Умуминсоний қадриятлар деганда нималарни тушунасиз? Инсоннинг интеллекти, соғлиғи, билими, сифатли ва унумли меҳнати ҳамда унинг турмуш сифати – бу... Чингиз Айтматов қайси асарида “манқурт” атамасини қўллаган? “Беш асрким, назмий саройни, Титратади занжирбанд бир шер”. (А.Орипов) Шоир бу мисраларида кимни назарда тутган? Маънавиятнинг муҳим хусусиятларидан бири – бу... “Меҳнатдан келса бойлик,...” мақолнинг давомини тўлдиринг. Бойбўри, Бойсари, Қоражон, Қултой, Барчиной сингари қаҳрамонлар қайси достонда учрайди? Алишер Навоийнинг 5 та достонни (“Ҳайрат ул-аброр”, “Фарҳод ва Ширин”, “Лайли ва Мажнун”, “Сабъаи сайёр”, “Садди Искандарий”) қамраб олган йирик эпик асари номини кўрсатинг. Машҳур ўзбек адибининг қайси асарида Алишер Навоийнинг ижтимоий-маърифий фаолияти, инсоний кечинмалари юксак бадиий маҳорат билан ёритиб берилган? Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг тарихий-мемуар асари кўрсатилган жавобни топинг. Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи қаҳрамонларини аниқланг. Шарқ мусиқа санъатининг шоҳона асарига қуйидагилардан қайси бири киради? Яқинда 100 йиллиги нишонланган давлат арбоби Шароф Рашидов қайси йилларда Ўзбекистонга раҳбарлик қилган? Ўткир Ҳошимов “Нур борки–соя бор” асарида уларни чархпалакка қиёс қилганлар. Чархпалак сув томчиларини кафтига солиб, юқорига олиб чиқади улар эса асло ортига қарамай ўз йўлларидан кетадилар. Чархпалак эса ранжимайди. Асарда кимлар чархпалакка қиёс қилинган? Имом ал Бухорий ўз китобларида келтирган ҳадислардаги жумлани тўғриланг: “Агар сен бу дунёда яхши яшашни хоҳласанг – савдогор бўл, агар сен у дунёда яхши яшашни хоҳласанг тақводор бўл, агар сен икки дунё саодатига эришаман десанг, ...”. Қандай ҳолатларда жамиятга бегона ғоялар кириб келади? Ҳозирги замонда мафкуравий кураш авж олганлигининг сабаби нимада деб ўйлайсиз? “Давлат ишларининг тўққиз улуши кенгаш, тадбир ва машварат, қолган бир улуши эса қилич билан бажо келтирилур” деган жумла қайси манбадан олинган? “Таълимни тарбиядан, тарбияни эса таълимдан ажратиб бўлмайди, бу... Ислом таълимотининг ривожланишига ўлкан хисса қўшган хадисшунос алломаларни аниқланг. “Раҳбар жиддий, камгап бўлиши керак. Қўл остидаги ходимлар ёки фуқарога бўлар-бўлмасга насиҳатбозлик қилавермаслиги ёки танбеҳ, дашном беравермаслиги лозим” жумласи қайси асарда баён этилган? Глобаллашув даврида қандай миллатнинг келажаги йўқ бўлиши мумкин, деб ҳисоблайсиз? Тарихий обидалар ҳисобланган “Минораи Калон”,“Жарқўрғон” миноралари қайси сулола ҳукмдорлари даврида бунёд этилган? Таълим билан тарбиянинг бир-бирига муносабати қандай изоҳлайсиз? “Модернизация” сўзи қандай маънони билдиради? Жамият ташаббускорлигини қўллаб қувватлаш нимани англатади? “Маънавиятга таҳдид” деганда нимани тушунасиз? Дунё миқёсида «Медицина», «Соғлом турмуш тарзи» деган тушунчаларнинг фундаментал асоси бўлиб хизмат қилган «Тиб қонунлари» асари муаллифи бўлган машҳур алломани аниқланг. Ўнлик саноқ системасини, алгоритм ва алгебра тушунчаларини дунёда биринчи бўлиб илм-фан соҳасига жорий этган ва шу асосда аниқ фанлар ривожи учун ўз вақтида мустаҳкам асос яратган буюк алламони аниқланг. Инсоният тарихидаги илк Уйғониш даврининг энг забардаст ва кучли намояндаси, «Астрономия асослари ҳақида китоб» номли асари XII асрдаёқ лотин ва иврит тилларига таржима этилган, XVI асрда Ойдаги кратерлардан бирига унинг номи берилган алломани аниқланг. Ўзбекистон халқини кимлар ташкил қилади? Муайян ақидани исботсиз, кўр-кўрона қабул қилиш, ишониш қайси оқимнинг асосий тамойили ҳисобланади? Мафкуравий плюрализм деганда нимани тушунасиз? «Дунёда турмоқ учун дунёвий фан ва илм лозимдур, замона илми ва фанидан бебаҳра миллат бошқаларга поймол бўлур». Бу сўзларни ким айтган? “Подшоҳ ўз қарорида қатъий бўлсин, яъни ҳар қандай ишни қилишга қасд қилар экан, то битирмагунича ундан қўл тортмасин” сатрлари қайси тарихий асарда баён қилинган? Қандай хавф-хатарлар одамзот асрлар давомида амал қилиб келган эътиқодлар, оилавий қадриятларга путур етказмоқда? Глобаллашув давридаги ғоявий таҳдидлар қандай кўринишда намоён бўлмоқда? Иқтисодий муносабатлар кўринишида Амир Темур ҳақида Ғарб ёзувчиларининг «Етти иқлим ҳукмдори» романи ким томонидан ёзилган? Марказий Осиёда ягона бўлган ислом динига оид олий муассаса қайси қаторда тўғри кўрсатилган? Тошкент ислом институтига қайси улуғ алломанинг номи берилган? Ўзбекистонинг Биринчи Президенти Ислом Каримов ҳайкали қайси шаҳарларда ўрнатилган? Мирзо Улуғбек таваллудининг 600 йиллиги Ўзбекистондан ташқари, яна қайси давлатда кенг нишонланган эди? 2016 йилда қайси ўзбек миллий анъанаси ЮНEСКОнинг номоддий маданий мерос рўйхатига киритилди? “Беш болали йигитча”, “Сариқ девни миниб”, “Ширин қовунлар мамлкатида” асарлари муаллифи ким? Қорақалпоғистонда қайси ижодкор номига мактаб барпо этилди? Ўрта асрларда элчиларга бир қатор талаблар қўйилган бўлиб, уларнинг энг асосийси сифатида “Қуръони карим”да белгиланган элчи талаби кўрсатилган. У қайси талаб эди? Қуйидаги қайси йирик шаҳарларда Алишер Навоий хайкали ўрнатилган? Ўзбекистон Фанлар Академиясининг биринчи Президенти ким бўлган? Авлодлар ўртасидаги руҳий маънавий боғлиқлик нима орқали намоён бўлади? Download 37.77 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|