Manbashunoslikning asosiy yo’nalishlari. Nazariy va amaliy manbashunoslik

MANBALARNI TURKUMLASH USULLARI.

• Reja:
• 1. Manbashunoslik yo’nalishlari.
• 2. Nazariy manbashunoslik.
• 3. Manbalarni turkumlash.
• 4 Manbalarni turkumlash usullari haqida qisqacha.

• Manbashunoslik asosan 2 yo’nalishga bo’lib o’rganiladi:
• 1. Ilmiy nazariy manbashunoslik.
• 2. Amaliy manbashunoslik.

Nazariy manbashunoslik yo’nalishi manbalarini vujudga kelishi va ularning real tarihiy sharoitni o’zida aks ettirish qonuniyatlari, manbalarni izlab topish, turkumlash, tartibga solish asoslarini ishlab chiqadi va manbalarning tadqiq qilish uslubiyatini ishlab chiqadi va asosiy maqsadga muvofiq talablarni aniqlaydi.

• Nazariy manbashunoslik yo’nalishi manbalarini vujudga kelishi va ularning real tarihiy sharoitni o’zida aks ettirish qonuniyatlari, manbalarni izlab topish, turkumlash, tartibga solish asoslarini ishlab chiqadi va manbalarning tadqiq qilish uslubiyatini ishlab chiqadi va asosiy maqsadga muvofiq talablarni aniqlaydi.

Hozirgi paytda olimlarning manba ustida ishlashning hozirgi bosqichida bulardan faqat bittasiga, ya’ni manbalarning turlariga qarab turkumlash qoidasiga tayanishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydilar. O’zbekiston tarihi manbalarni asosan 2 turga:

• Hozirgi paytda olimlarning manba ustida ishlashning hozirgi bosqichida bulardan faqat bittasiga, ya’ni manbalarning turlariga qarab turkumlash qoidasiga tayanishni maqsadga muvofiq deb hisoblaydilar. O’zbekiston tarihi manbalarni asosan 2 turga:
• 1. Rasmiy hujjatalar.
• 2. Tarihiy, geo- kosmografik va biografik asarlarga ajratish mumkin.

Yozma manbalarni ilk tavsifga olish yoki ularni qidirib topish ilmiy muomalaga olib kelishni nazarda tutadi. Hozirgi paytda Sharqshunoslik va Islom universiteti qoshida arxiografiyani rivojlantirish uchun qo’lyozmalarni qabul qilish yo’lga qo’yilgan bo’lib, ularda aholi o’rtasidagi yozma manabalarni qiymatini aniqlashga qodir mutaxasislar bor.

• Yozma manbalarni ilk tavsifga olish yoki ularni qidirib topish ilmiy muomalaga olib kelishni nazarda tutadi. Hozirgi paytda Sharqshunoslik va Islom universiteti qoshida arxiografiyani rivojlantirish uchun qo’lyozmalarni qabul qilish yo’lga qo’yilgan bo’lib, ularda aholi o’rtasidagi yozma manabalarni qiymatini aniqlashga qodir mutaxasislar bor.