Maqolada yashil iqtisodiyot o‘zi nima ekanligini bilib olamiz. Biz yashil
Download 60.55 Kb.
|
1 2
Bog'liqbehruz text
Annotatsiyasi Maqolada yashil iqtisodiyot o‘zi nima ekanligini bilib olamiz. Biz yashil iqtisodiyotning davlat rivojlanishidagi o‘rni va ahamiytlari haqida fikr va mulohazalar yuritamiz. Shu bilan bir qatorda yashil iqtisodiyotninng mamlakat rivojlanishida qo‘shishi mumkin bo‘lgan foydalari fikr yuritamiz. Kirish Yashil iqtisodiyot har qanday iqtisod nazariyasi sifatida aniq ta‘riflanadi, unga ko‘ra iqtisodiyot o‘zi yashaydigan ekotizimning tarkibiy qismi hisoblanadi . Mavzuga yaxlit yondashuv tipik bo‘lib, iqtisodiy g‘oyalar ma‘lum bir nazariyotchiga bog‘liq holda har qanday boshqa mavzular bilan aralashib ketadi. Feminizm, postmodernizm,atrof- muhit harakati, tinchlik harakati, yashil siyosat, yashil anarxizm va globallashuvga qarshi harakat tarafdorlari bu atamani asosiy iqtisodiyotdan tashqarida bo‘lgan juda boshqacha g‘oyalarni tasvirlash uchun ishlatishgan . Bu atamaning ishlatilishi rasmiy ravishda tashkil etilgan va bosh harflar bilan yozilgan Yashil atamanoyob va ajralib turuvchi belgi sifatida da‘vo qiladigan Yashil partiyalarning siyosiyfarqi bilan yanada noaniqlashadi . Shunday qilib, odatda yashil iqtisodiyotga o‘tish, biomimikriya va bioxilma-xillikni to‘liqroq hisobga olish tarafdori bo‘lgan "yashil iqtisodchilar" maktabiga murojaat qilish afzalroqdir. Mavzuga oid adabiyotlar tahlili Vaxabov A.V., Xajibakiyev Sh.X., Tashmatov Sh.A., Butaboyev M.T larning ilmiy tadqiqotlarida yashil iqtisodiyotning foydali tomonlari haqida fikr va mulohazalari berilgan.[1] ''Birlashgan Millatlar Tashkilotining Atrof-muhit dasturi (UNEP)" ushbu dasturda yashil iqtisodiyot borasida fikrlar va mulohazalar berilgan.[2] Xenshou Markning ilmiy ishlarida ham yashil iqtisodiyotning iqtisodiyotdagi o‘rni haqida fikrlari berilgan.[3] David Pearcelarning asarlarida ham yashil iqtisodiyotning davlat rivojlanishidagi o‘rni haqida tadqiqotlari berilgan[4] S. Beder ilmiy ishlarida yashil iqtisodiyotning mamlakat rivojlanishidagi o‘rni haqida fikrlar va mulohazalar berilgan.[5] Tahlil va natijalar Yashil iqtisodiyot past uglerodli, resurslardan tejamkor va ijtimoiy inklyuziv sifatida tavsiflanadi. Yashil iqtisodiyotda bandlik va daromadning o‘sishi uglerod chiqindilari va ifloslanishini kamaytirish, energiya va resurslar samaradorligini oshirish,biologik xilma-xillik va ekotizim xizmatlarining yo‘qolishining oldini olish imkonini beruvchi iqtisodiy faoliyat, infratuzilma va aktivlarga davlat va xususiy investitsiyalarni jalb qilish orqali amalga oshiriladi. Ushbu yashil investitsiyalar maqsadli davlat xarajatlari, siyosat islohotlari va soliqqa tortish va tartibga solishdagi o‘zgarishlar orqali faollashtirilishi va qo‘llab-quvvatlanishi kerak. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Atrof-muhit, tabiiy kapitalni muhimiqtisodiy aktiv va ijtimoiy manfaatlar manbai sifatida tushunadigan rivojlanish yo‘lini targ‘ib qiladi, ayniqsa, tirikchiligi tabiiy resurslarga bog‘liq bo‘lgan kambag‘al odamlaruchun. Yashil iqtisodiyot tushunchasi barqaror rivojlanishning o‘rnini bosmaydi, balki butun Osiyo va Tinch okeani mintaqasida iqtisodiyotinvestitsiyalar, kapital va infratuzilma, bandlik va malakalarga hamda ijobiy ijtimoiyva ekologik natijalarga yangi e‘tiborni yaratadi. Yashil iqtisodiyot Barqaror rivojlanish uchun yashil iqtisodiyot, barqaror iste‘mol va ishlab chiqarish va resurslar samaradorligining o‘rni: Barqaror iste‘mol va ishlab chiqarish jarayonlar va mahsulotlarning butun hayotiy tsikli davomida resurslarni iste‘mol qilish, chiqindilarni hosil qilish va chiqindilarni kamaytirish uchun ishlab chiqarish jarayonlari va iste‘mol amaliyotlarini takomillashtirishga qaratilgan - Resurs samaradorligi esa jamiyatga qiymat yetkazib berish uchun resurslardan foydalanish usullarini nazarda tutadi va mahsulot yoki xizmat birligi uchun zarur bo‘lgan resurslar miqdorini, ishlabchiqariladigan chiqindilar va chiqindilarni kamaytirishga qaratilgan. Yashil iqtisodiyot investitsiyalar, bandlik va malakalarga asosiy e‘tibor qaratgan holda barqaror iqtisodiy o‘sish uchun makroiqtisodiy yondashuvni ta‘minlaydi.[6] Xulosa Turli "yashil" tushunchalarni tahlil qilish barqaror rivojlanish va atrof-muhit o‘rtasidagi munosabatlarni kengroq muhokama qilish bilan bog‘liq. Ba‘zi mualliflarning fikricha, sayyoramizning atrof-muhitga ta‘siri muammosini hal qilish iqtisodiy faollik darajasini pasaytirishdir, bu esa resurslardan foydalanishda jiddiy cheklovlarni anglatadi. Boshqalar iqtisodiy faollik o‘sishda davom etishi mumkin, ammo atrof-muhitga kamroq ta‘sir qiladi deb o‘ylashadi; ba‘zi ekspertlarning ta‘kidlashicha, iqtisodiy o‘sish va sayyora va odamlarga g‘amxo‘rlik o‘rtasida muvozanatga erishish mumkin. Shu nuqtai nazardan, "atrof-muhit" va "iqtisodiy o‘sish" ni bir-biriga qarama-qarshi maqsadlar sifatida ko‘rish mumkin emasligini aniq ta‘kidlaydigan yangi paradigmadan foydalanish kerak, Download 60.55 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling