Maqolasida shu haqda so‘z boradi

AK-47ning narxi qancha?
Umuman olganda, o‘zi bitta AK-47ning narxi qancha? Qayerda necha pul? Qurollar ham talab va taklif qonunlariga bo‘ysunadi. Boshqacha aytganda, nizo hududi qanchalik katta bo‘lsa, qurol narxi o‘sishi ehtimoli ham shuncha yuqori. Bundan tashqari, dunyoning qaysi nuqtasida urush alangalanayotgani ham ko‘p narsani hal qiladi.
«Global Financial Integrity» tashkilotining hisobotida AK-47ning jahon qora bozorlaridagi qiymati o‘rganilgan. Afg‘onistonda bitta AK-47ni 600 dollar evaziga bemalol qo‘lga kiritish mumkin. Meksikaning AQShga chegaradosh hududlarida esa narxi ikki baravar yuqori — 1200 dollar atrofida. Xuddi shu narxga Pokistonda ham AK-47ning originalini sotib olsa bo‘ladi. Bevosita mahalliy ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlari (sifati ancha pasti) «ko‘ki»da 148 dan sotilayotgani haqida ma’lumotlar keltirilgan. Yuqoridagi hisobotda AK-47ni «darknet» (internetdagi qora bozor) orqali 2800 dan 3600 dollarga sotishayotgani aytiladi.
Bugungi kunda 20 dan ziyod mamlakat o‘z «kalashnikovlari»ni ishlab chiqaryapti. Eng yirik ishlab chiqaruvchi — Xitoy. Rossiya Kalashnikovlarni chiqarishni to‘xtatgan, biroq juda katta miqdordagi zaxirasini to‘plab qo‘ygan.
Bugun AK-47 «hissasi qo‘shilmagan» biron-bir qurolli nizoni topish qiyin, balki yo‘qdir ham. Bir paytlar u faqat sovet jangchisining ishonchli sherigi edi, G‘arb uning kuchini ilk marta 1956-yili sobiq ittifoq qo‘shini Vengriyadagi isyonni bostirgan chog‘i ko‘rgan edi.
Keyin AK-47 qo‘lma-qo‘l bo‘lib ketdi. Birinchi raqamli terrorchi Usama bin Lodin AK-47 dan o‘q uzayotgan fotosuratlar saqlanib qolgan. Iroq prezidenti Saddam Husaynni amerikaliklar hibsga olishganida uning yonida ikkita AK-47 bo‘lgan.
«Ommaviy qotil»
Xullas, Kalashnikov avtomati — «ommaviy qotil». Ayrim ma’lumotlarga ko‘ra, har yili o‘rtacha 250 ming kishi bevosita AK-47da yetkazilgan jarohatlar oqibatida dunyodan ko‘z yummoqda.
Avtomat konstruksiyasi ancha eskirganiga qaramay, hamon qariyb 50 ta milliy armiya AK-47 dan foydalanyapti: Xitoy, Misr, KUba, Sudan, Suriya, Eron, Iroq...
Albatta, yillar davomida avtomat takomillashib bordi (modifikafiyalari soni 200 tadan oshadi), biroq asosiy konstruktiv elementlari o‘sha-o‘sha, 1947-yildan beri biron o‘zgarishga uchramagan.
AK-47 turli jang maydonlariga u yoki bu yo‘llar bilan kirib borgan. 70-yillardan boshlab Kalashnikov avtomatlari asosan urushlarga «tashlanmoqda». Masalan, 70 va 80-yillarda AQSh Markaziy razvedka boshqarmasi sho‘ro qo‘shinlari bilan kurashayotgan Afg‘onistondagi mujohidlarga yuz minglab, balki millionlab AK-47larni yetkazib bergan.