Марказий Осиёнинг Ануштегин -хоразмшоҳлар давридаги иқтисодий сиёсий аҳволи

Mavzuning o‟rganilish darajasi

Anushtegin -Xorazmshohlar davlati tarixini o‘rganilish darajasini 4 bosqichga bo‘lish mumkin.
1-bosqich arab manbalarida yoritilishi: Bunda Xorazmshohlar davrida yaratilgan manbalar va undan keyingi davrlarda yaratilagn manbalar kiradi. Mazkur manbalarda Xorazmshohlar davlatining iqtisodiy, siyosiy tuzumi, madaniy rivojlanishi, hukmdorlar tarixi, ayniqsa, Sulton Jaloliddin Manguberdi faoliyati keng yoritilgan¹.

2. 
   bosqich -xorijiy olimlar tomonidan o‘rganilishi. Xorazmshohlar davlati tarixi xorijiy olimlar tomoinidan ham keng o‘rganilgan. Mazkur masala yuzasidan O.Masalieva tomonidan tadqiqot ishi olib borilgan².
   

Oydin Tonariyning «Jaloliddin Xorazmshoh va uning davri»³ nomli asarida Xoazmshohlar davlati va mug‘ullar bilan munosabati yoritib berilgan.

2. 
   bosqich -sobiq sho‘rolar davrida ham Xorazmshohlar davlati tarixi olimlar tomonidan keng o‘rganilgan. Bu davrda yaratilgan asarlarda Jaloliddin Manguberdining jasorati tilga olingan bo‘lsada, Muhammad Xorazmshoh siyosati taxlil qilingan⁴.
   

¹ Ан-Насавий. Султон Жалолиддин Мангуберди. – Т. 1999; Мирзо Улуғбек. Тўрт улус тарихи. –Т., 1994; Абулғори Баҳодирхон. Шажара турк. – Т., 1992; Ибн Ал-Асир. Комил фит-тарих. –Боку, 1940; Херман Вамбери. Бухоро ѐҳуд Мовароуннахр тарихи. –Т., 1990.
² Жалолиддин Мангуберди чет эл илмий адабиѐтларида (ХХ асрнинг 20-80 йиллари). / Жалоладдин Мангуберди-ватан, юрт ҳимоячиси. / Халқаро конференция материаллари. –Урганч, 1999, 72-77 бетлар. ³ Ойдин Тонарий. Жалолиддин Хоразмшоҳ ва унинг даври. Т. – 1999.
⁴ Бартольд В.В.. Туркистон в эпохе нашествие монголов. Том I.-М., 1963; Бунѐдов З.Б. Государство
Хорезмшахов-Ануштегинидов. –Т., 1986; Бунѐдов З.Б. Государство Хорезмшахов-Ануштегинидов. –Т., 1986.
4 bosqich -mustaqillik yillarida o‘rganilishi. Xorazmshohlar davlati tarixi keng o‘rganila boshlandi. Ayniqsa, 1999 yilda Jaloladdin Manguberdining 800 yillik yubileyi munosabati bilan halqaro konferentsiyaning o‘tkazilishi Xorazmshohlar davlatiga oid tadqiqotlarning yana kengayishiga imkon yaratdi¹. Bu davrda O.Masharipov, SH.Saidov, I.M.Jabborov, S.Saburova, O.B.Bo‘riev, N.T.Toshevlar tomonidan ilmiy adabiyotlar nashr etilgan².