Маркетинг асослари

Beshinchi qadam: bozor firmaning imkoniyatlariga mos keladimi?
Firma bu bozordagi xaridorlarning maxsus talablariga moslasha oladimi, savdoning kerakli hajmini shakllantirishning uddasidan chiqa oladimi - gap shu haqda bormoqda. Aks holda bozordan voz kechiladi.
Oltinchi qadam: firmada etarlicha sarmoya bormi?
Agar pul va moddiy qiymatlar etarlicha bo’lmasa, qarz olish imkoniyatlarini ko’rib chiqish kerak va agar buning iloji bor bo’lsa, keyingi qadamga o’tsa bo’ladi. Etarli sarmoyaga ega bo’lmay turib, xorijiy bozorda ishlashning iloji yo’q.
Ettinchi qadam: firmada mazkur bozordagi xaridorlarni qiziqtiradigan tovar bormi?
Bunday tovarning yo’qligi boshqa masalani, ya’ni “shunday tovarga arzonroq litsenziya sotib olish mumkinmi?” degan savolni ko’rib chiqish zarurligini anglatadi. Buning iloji bo’lmasa - bozor faoliyatini olib borishga hech qanday umid qolmaydi.
Sakkizinchi qadam: firmaning o’z tovarini sotish uchun taqsimot tarmog’i bormi?
Aksariyat hollarda javob salbiy bo’ladi. Ammo u holda boshqa kompaniyalarning, ayniqsa savdo kompaniyalarining tarmog’idan qanday shartlar bilan foydalanish mumkinligini aniqlash kerak. Agar ularning shartlari bizni qoniqtirsa - bozor yaxshi. Bunday shartlar bo’lmasa - bozor tijorat uchun yaroqsizdir. Mazkur savollarning javoblari nihoyatda aniq va samimiy bo’lishi lozimligi ta’kidlanadi: bo’rttirib ko’rsatilgan ko’rsatkichlar firma uchun halokatli bo’lib chiqishi mumkin.
Bozorni segmentlarga ajratish.
Iste’molchi bilan mahsulotni bir joyda jamlash uchun barcha iste’molchilarni alohida guruhlarga yoki bozor segmentlariga ajratish zarur. Bu ishni bir qancha yo’llar bilan, masalan, joylashgan joyiga qarab amalga oshirish mumkin.
Potensial iste’molchilarni aniqlash uchun bozorni segmentlarga ajratishdan foydalaniladi. Bozorni segmentlarga ajratishning qandaydir yagona usuli mavjud emas, shuning uchun mutaxassislar turli usullarni qo’llab ko’radilar (33‑rasmga qarang).