Ma’ruza №1 Boshqarish ob`ekti, boshqarish tizimi. Reja Texnik va texnologik ob’yektlarni boshqarishda identifikatsiyalashning

Modellashtirish ob’yekti 
Modelashtirilayotgan ob’yektni kup kutubli shakilda tasvirlash 
kulaydir, 1-rasm, a, bunda x
1
, ..., x
p 
ob’yektni kuzatiladigan kirish kanallari; e
1
..., ye
k
ob’yektni kuzatilmaydigan kirish kanallari; u
1
, ..., u
t
ob’yektni kuzatiladigan chikish 
kanallari
1-rasm. Modellashtirilayotgan ob’yektni tasvirlash. 
Kup ulchamli ob’yektni vektor shakilda yozish kulay. (1-rasm, b). 
Bunda
X=(x
1
, . . . x
n
); Y=(y
1
, . . . y
m
); E=(e
1
, . . . e
k
); 
Ob’yektni xamma kirish kanallari tashki muxitni ob’yektga bulgan tasirini 
ifodalaydi va muxitni xolatini va vaktini ma’lum bir funksiyalari xisoblanadi. 
Xolbuki, tashki muxit modeli mavjud bulmaganligi saababli, ob’yektni kirish 
kanallarini tabiiyki vaktning tasodifiy funksionlar sifatida kurish mumkin, ya’ni 
X=X(t), E=E(t), 
Bu vaktning tasodifiy funksiyalarning statistik xususiyatlari umuman olganda 
noma’lum. Ammo, ob’yektni kirish va chikishlarini kuzatish mumkin. YA’ni X(t) 
va Y(t)funksyalarini uzuluksiz yoki uzlukli (diskret) shakildagi kechishlari ma’lum. 
Ob’yektni kuzatilmaydigan kirish kanali ye(t)strukturasi ma’lum deb olinadi, ya’ni 
bu tasodifiy funksiyani xarakteri ma’lum. Kupgina xollarda E(t) ni normal tasodifiy 
jarayon deb olinadi, ammo uni bevosita kuzatish mumkin emas. 
а) 
e
1
e
2
e
k
x
1
x
n
y
1
y
m
. . . 
Объект 
б) 
E 
X 
Y 
Объект 

---

Ob’yekt kirish kanallari X va ye ni chikish kanali Y bilan biror bir 
noma’lum operator F
0
bilan boglab turadi. Y=F
0
(X, E). 
Ammo bu operator F identifikatsiya kilinmaydi, balki model operatori 
Y=F(X). identifikatsiya kilinadi.
Kuzatilmaydigan faktor esa tasodifiy xalakit sifatida kurilib, operator 
F ni aniklashga xalakit beradi. 
Umuman olganda, identifikatsiya kilinayotgan ob’yekt kup kutubli 
kurinishda tasvirlanib (ifodalanib), ba’zi bir kirish kanallari kuzatilmaydi. (bu dan 
iborat).