Ma’ruza: Elektronika va sxemalar fani, maqsadi va vazifalari Reja: Funktsional elektronika

Differentsial kuchaytirgich

Reja:

1. 
   Differentsial kuchaytirig (DK) sxemasi.
   
2. 
   Nosimmetrik kirish va chiqishli DK sxemasi.
   
3. 
   Dinamik yuklamali DK sxemasi sxemasi.
   

Differentsial kuchaytirgich (DK) larda ham signal kuchaytirish koeffitsientini, ham xalaqitlarni so‘ndirish koeffitsientini oshirish uchun:
– xalaqit uchun chuqur manfiy TAni ta’minlaydi;
– bir vaqtda foydali signal uchun manfiy TAni yo‘qotadi.
DKda chiqish kuchlanishi har bir kaskad chiqish kuchlanishlarining ayirmasi sifatida shakllanib, ko‘prik sxema ko‘rinishida bo‘ladi.
Ko‘prik sxemalar o‘lchashlarning turli xatoliklarini kompensatsiyalash uchun qo‘llaniladi. Bu xatoliklar barqarorlikni buzuvchi omillar hisobiga hosil bo‘ladi.



7.1.-rasm. DK va uning ekvivalent sxemasi

Kuchaytirgich ikkita simmetrik yelkadan tashkil topgan bo‘lib, birinchisi VT1 tranzistor va R_K1 rezistordan, ikkinchisi esa VT2 tranzistor va R_K2 rezistordan tashkil topgan. R_E rezistor ikkala yelka uchun umumiy.

Har bir yelka manfiy TAli UE ulangan kaskadni tashkil etadi. Sxemaning boshlang‘ich ish rejimi I₀ tok bilan aniqlanuvchi BTG yoki uni o‘rnini bosuvchi katta nominalli R_E rezistor bilan ta’minlanadi.
DK elementlari ko‘prik sxema hosil qiladi. Sxema diagonallaridan biriga ikki qutbli kuchlanish manbai yo Ye_m, ikkinchisiga esa – yuklama qarshiligi R_Yu ulangan.
Ko‘prik balansi sharti, ya’ni uning chiqish kuchlanishi nolga teng bo‘ladi

shart bajarilganda, ya’ni Ye_M kuchlanishlar va ko‘prik yelkalari qarshiliklari o‘zgarsa ham, balans buzilmaydi.
Sxema simmetrik bo‘lgani uchun, kuchlanish manbai va temperatura bir vaqtda o‘zgarganda, chiqish kuchlanishi U_ChIQ =0 qiymati saqlanib qoladi, ya’ni ideal DKda nolning dreyfi bo‘lmaydi.
DK simmetrik bo‘lgani sababli kirish signali U_KIR EO’lar orasida teng taqsimlanadi: ularning birida kuchlanish 0,5·U_KIR qiymatga ortadi, ikkinchisida esa shu qiymatga kamayadi.
Bunda VT1ning emitter va kollektor toklari musbat orttirma, VT2 tranzistorning mos toklari esa – manfiy orttirma oladi. Natijada chiqish kuchlanishi hosil bo‘ladi