Ma'ruza Kirish. Tuproqlarning umumiy sayyoraviy ahamiyati va vazifalari


Download 0.53 Mb.
bet43/97
Sana22.06.2023
Hajmi0.53 Mb.
#1646374
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   97
Bog'liq
рекция почва (1)

Sug'orish turi sug'orish suvi bilan qo'shimcha tuproq namligi bilan yaratiladi. Sug'orish paytida turli davrlarda turli xil suv rejimi paydo bo'ladi. Sug'orish davrida yuvinish turi mavjud bo'lib, uning o'rnini yuvmaydigan va hatto efüzyon tipiga ega bo'ladi, ya'ni tuproqda vaqti-vaqti bilan ko'tariladigan yoki tushuvchi namlik oqimlari ustunlik qiladi.

Namlik manbasiga ko'ra quyi turlar ham mavjud:
atmosfera
Yer-atmosfera
Qo'shimcha sirt bilan atmosfera
Qo'shimcha sirt bilan er-atmosfera
Qo'shimcha suv toshqini bilan atmosfera
Qo'shimcha suv toshqini bilan er-atmosfera
Shunday qilib, torf tuproqlari drenajlanganda, atmosfera oziqlanishi va to'liq to'yinganlik (botqoq) bilan yuvish rejimi drenaj tayga turi bilan almashtiriladi. Qayta tiklangan tuproqlar suv rejimining maxsus turlari hisoblanadi.
Har bir turdagi tuproq ma'lum namlik rejimlari bilan tavsiflanadi, ya'ni. tuproq va gidrologik sharoitlarning o'zgarishi. Namlikning 5 sinfini ajratish odatiy holdir:

  1. To'liq to'yinganlik - suvli qatlam vegetatsiya davrining ko'p qismida tuproq profilida bo'ladi; namlik profilning yuqori qismida MVt dan HF gacha, pastki qismida MVtgacha o'zgaradi ; kapillyar chekka kun yuzasiga yaqin joylashgan.

  2. Kapillyar to'yinganlik - ba'zan tuproq profilidagi suvli qatlam; profil ichidagi kapillyar chegara; namlik - yuqorida KV dan NV-VRK ga, PV dan KV gacha pastda.

  3. Davriy kapillyar to'yinganlik - profildagi suvli qatlam faqat qor erishidan keyin, profilda kapillyar chegara mavjud; Yuqorida HF dan WRC gacha va pastda HF dan nV gacha bo'lgan namlik.

  4. Eng kam to'yinganlik orqali - bahorda tuproq HB ga namlanadi; suvli qatlam va kapillyar chekka yo'q; namlik yuqoridagi HB-Az dan pastdagi HB-VRK(VZ) gacha o'zgarib turadi.

  5. Eng kam to'yinganlik orqali bo'lmagan - bahorda tuproq HB ga ma'lum bir chuqurlikda namlanadi, quyida har doim WZ bo'lgan qatlam mavjud; HV-VZ doirasidagi namlik.

Sod-podzolik va podzolik tuproqlarda CU odatda 1,2-1,4; yuvish rejimi. Aprel-iyul oylarida CA 1 dan kam namlik rejimi odatda davriy kapillyar to'yinganlikdir. Madaniy o'simliklar, ayniqsa ko'p yillik o'tlar ostida yozgi quritish qatlamining qalinligi 1 m gacha, donli o'simliklar esa 0,6-0,7 m gacha namlikdan foydalanadi. 6-10% hollarda qurg'oqchilik bo'ladi va har 3 yilda bir marta sho'r-podzolik tuproqlarda o'simliklar uchun namlik etarli emas.

Download 0.53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling