Ma'ruza mashg'uloti va uning mazmuni

Seminar darslarining mohiyati va turlari seminar darslarining turlari.
Proseminar-birinchi kurs talabalarini universitetda mustaqil ishlashning o'ziga xos xususiyatlari bilan tanishtirish, ilmiy adabiyotlar bilan ishlash ko'nikmalarini egallashga qaratilgan seminar. Proseminarda talaba ishining o'ziga xos elementi muayyan mavzular bo'yicha tezislar tayyorlash, ularni o'qish va muhokama qilish, so'ngra rahbarning xulosasi va bahosi hisoblanadi.
Seminarning o'zi-bu kursning o'quv dasturi bilan tematik jihatdan chambarchas bog'liq bo'lgan va uning individual, eng muhim mavzularini chuqur o'rganishga qaratilgan seminar.
Maxsus seminar-ma'ruza kursidan mustaqil mavzuga ega bo'lgan tadqiqot turidagi seminar darsi, uning maqsadi alohida muammoni chuqur o'rganishdir. U yuqori kurslarda tashkil etiladi va ushbu sohadagi mutaxassis rahbarligida olib boriladi.
Seminar mashg'ulotlari shakllari:
reja asosida batafsil suhbat;
seminar rejasi masalalari bo'yicha talabalarning og'zaki so'rovi;
talabalarning ma'ruzalarini (tezislarini) tinglash va muhokama qilish;
alohida talabalar tomonidan oldindan tayyorlangan va keyin seminargacha butun guruh tomonidan O'qilgan yozma tezislarni muhokama qilish;
nazariy konferentsiya;
seminar-matbuot anjumani;
seminar-munozara;
seminar-munozara;
seminar - "davra suhbati";
seminar - "aqliy hujum";
seminar-kollokvium;
seminar-ekskursiya;
seminar - biznes o'yini;
hujjatlarni (adabiyotlarni)sharhlangan o'qish va tahlil qilish;
mustaqil fikrlash muammolarini hal qilish;
o'qituvchi rahbarligida talabalar tomonidan olib borilgan tadqiqot materiallari bo'yicha seminar;
turli xil o'tkazish shakllari elementlari bilan aralash shakl.
Seminar darsining tuzilishi
Seminar darsining tipik tarkibiy elementlariga quyidagilar kiradi: o'qituvchining kirish so'zi, asosiy qismi, o'qituvchining yakuniy so'zi.
O'qituvchining kirish so'zi seminar mavzusining o'rganilayotgan kursdagi o'rnini, darsning maqsad va vazifalarini qisqacha tavsiflaydi; talabalar e'tiborini safarbar qiladi, tashkil qiladi va faollashtiradi.
Asosiy qism talabalarning nutqlari va munozaralaridan iborat.
O'qituvchining yakuniy so'zi individual savollarga ham, umuman seminar darsiga ham tegishli; talabalarning xulosalari va faoliyatini baholashni, keyingi seminar darsiga munosabatni o'z ichiga oladi.
Olingan bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlash, talabalarga o'quv materialini topish, umumlashtirish va taqdim etish ko'nikmalarini singdirish maqsadida o'quv dasturining eng qiyin masalalari (mavzular, bo'limlar) bo'yicha seminarlar o'tkaziladi. Seminarlar ma'ruzalarda keltirilgan materiallarni to'liqroq ochib berish, misollarni hal qilish, talabalar bilan suhbat rejimida ma'ruzalarda tahlil qilinganlarga o'xshash individual savollarni o'tkazish va h.k. seminarlar nazariy asoslari talabalar tomonidan ma'ruzada olingan materialni amaliy o'zlashtirishga yordam beradi. Seminarlar talabalar bilan suhbat yoki seminarda qo'yilgan muammoni birgalikda hal qilish uchun talabalarga tez-tez murojaat qilish shaklida o'tkazilishi mumkin. Seminarda tinglovchilar o'z xohishlariga ko'ra yoki o'qituvchining chaqirig'iga binoan gapirishlari, ma'ruzachiga savollar berishlari, uning javoblarini to'ldirishlari yoki aniqlashtirishlari mumkin. Har bir masalani ko'rib chiqqandan so'ng, o'qituvchi muhokamaning qisqacha natijalarini sarhisob qilishi, talabalarning javoblarini tahlil qilishi kerak.
Amaliy mashg'ulotlarda mutaxassisni shakllantirishning faol jarayoni sodir bo'lishi uchun ular kelajakdagi mutaxassisning amaliy faoliyatiga iloji boricha yaqin bo'lishi, ma'ruzalarda olingan ilmiy va nazariy bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirishga hissa qo'shishi kerak. Binobarin, amaliy mashg'ulotlar nazariyani amaliyot bilan bog'lashning muhim ta'lim shakllaridan biri bo'lib, bilimlarni qo'llash qobiliyatini rivojlantirishga yordam beradi.
Faol o'qitish usullaridan foydalanish muhim ahamiyatga ega, ular quyidagilarni o'z ichiga oladi: amaliy muammolarni hal qilish bilan amaliy mashg'ulotlar, muayyan vaziyatlarni hal qilish (ish), biznes o'yinlarini o'tkazish va boshqalar.
Muayyan vaziyatlar ularni hal qilishda ijodiy yondashuvni talab qiladi. Talabaning san'ati vaziyatning murakkabligi va uni hal qilish uchun mavjud vaqtga asoslanib, maqbul va to'g'ri qaror qabul qilish uchun vaqt topishi va vaqt topishi bilan namoyon bo'ladi.
Amaliy darsni olib boradigan o'qituvchi talabalarga eng yangi nashrlarni hisobga olgan holda qo'shimcha adabiyotlarni tavsiya qilishi mumkin. Vazifalarni talabalar auditoriyada amaliy mashg'ulotlarda ham, uy vazifasi sifatida mustaqil ravishda hal qilishlari mumkin. Muammolarni mustaqil hal qilish uchun o'quv xarakteridagi manbalar va qo'shimcha adabiyotlar bilan tanishish talab etiladi. Shu maqsadda har bir fan bo'yicha dasturlarda tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.
Kursni muvaffaqiyatli o'zlashtirish talabaning rejalashtirilgan, kundalik ish orqali faol, ijodiy ishtirokini o'z ichiga oladi.
Intizomni o'rganish ish dasturini ishlab chiqishdan, kursning maqsad va vazifalariga, tuzilishi va mazmuniga alohida e'tibor berishdan boshlanishi kerak.
Talaba darsdan so'ng darhol o'z xulosasini ko'rib chiqishi, tushunish qiyin bo'lgan ma'ruza matnining materialini qayd qilishi kerak. Keyinchalik, tavsiya etilgan adabiyotlardan foydalanib, qiyin savollarga javob topishga harakat qilishingiz kerak. Agar siz materialni mustaqil ravishda tushunolmasangiz, savollarni shakllantirish va o'qituvchidan yordam so'rab hozirgi konsultatsiya yoki eng yaqin ma'ruzaga murojaat qilish kerak.