Ma’ruza mashg’ulotlari

WHOIS

WHOIS - bu InterNIC markazining programmasi va bu markaz tomonidan yigilgan ma’lumotlar tuplami. Bu tuplam ruyxatda utgan ruyxatda utgan Internet xamma foydalanuvchilari xakida barcha ma’lumotlarni uz ichida saklaydi. Ammo, ayni paytda bu proektni oxiriga etkazish uchun ishlar olib borilmokda.

Bu sistemada ishlash uchun kidirilayotgan foydalanuvchining tulik nomi yoki nomining bir kismini kiritish kerak. Agar WHOIS sistemasining ma’lumotlar tuplamida bunday ma’lumot bulsa, ular sizning ekraningizga chikariladi yoki elektron pochta orkali junatib yuboriladi.

WHOIS sistemasidan foydalanishning bir necha turi mavjud. Internetda ishlash uchun tulik xukukga ega bulgan foydalanuvchilar telnet programmasi yordamida Internetdagi biron-bir WHOIS serveriga kirib, uning ma’lumotlar tuplami bilan bevosita ishlashi mumkin. Fakatgina elektron pochtadan foydalanadiganlar WHOIS serveriga kidirayotgan ma’lumotini xat kurinishida junatishi mumkin. SHunda server bu ma’lumotlarni uz ma’lumotlar tuplamidan kidirib chikib, foydalanuvchiga elektron pochta orkali kaytib yuboradi.

WHOIS sistemasidan foydalanish uchun kupchilik InterNIC ning asosiy serveridan foydalanadilar. Barcha WHOIS serverlarining ruyxatini sipb.mit.edu xost kompyuteridagi anonim FTP serverining pub/whois katalogidagi whois-senv-s.list faylidan olish mumkin.

SHuni ta’kidlab utish kerakki, ma’lumotlarni tezrok topish va olish maksadida bir xil ma’lumotli serverlar dunyoning regionlari buyicha mukobil joylashtiriladi. Mukobil serverlardan foydalanish vaktni ancha tejaydi.

UNIX sistemalarida WHOISdan foydalanish uchun kuyi-dagi buyruk kiritilishi kerak: whois [-h xost kompyuter nomi] foydalanuvchi nomi bunda xost kompyuter nomi berilishi shart bulmagan parametr. Bu parametr ishlatilgan takdirda whois kompyuter nomi bilan foydalanuvchi nomini chalkashtirmaslik uchun oldida -h kaliti bilan yozilgan.

WHOIS sistemasidan elektron pochta orkali xam ma’lu-motlar olish mumkin. Buning uchun WHOIS serverlarining biriga xatning mavzusini kursatmay surov yuborish kerak. Xatning uzida WHOIS sistemasidan foydalanishning UNIX buyrugini kursatish lozim.

Masalan, [e-mail] manziliga quyidagi mazmunli xatni junatamiz: whois tparker.

Agar tparker nomi oldiga nukta (.) kuyilsa, unda WHOIS sistemasi bu surovni korxona nomi emas, balki foydalanuvchining nomi kurinishida kabul kiladi. Bunda xat quyidagi kurinishga ega buladi: whois.tparker.

WHOIS xizmatining kamchiligi shundan iboratki, unda foydalanuvchilarning xammasi sistemaga kiritilmagan bulish extimoli bor.